Haneke Muharebesi

Haneke Muharebesi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.

Haneke Muharebesi
Fransız Devrim Savaşları / 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı

Mısır ve Filistin
Tarih17 Mayıs 1801
Bölge
Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı Devleti Fransa Fransa
Komutanlar ve liderler
Yusuf Ziya Paşa Fransa Augustin Daniel Belliard
Güçler
20-24.000 8.000
Kayıplar
Hafif 500-1.000 ölü ve yaralı

Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Kahire yakınlarındaki Haneke'de General Augustin Daniel Belliard komutasındaki Fransız ordusunu 17 Mayıs 1801'de büyük bir yenilgiye uğrattı.

Muharebe öncesi

değiştir

Sadrazam Yusuf Ziya Paşa 12 Mart 1801'de Yafa'dan El-Ariş'e doğru harekete geçti. Salihiye'deki Fransız birliği kuvvetli tahkimatına rağmen Türk ordusunun taarruzuna dayanamayarak Bilbis'e çekildiyse de, burada da tutunamayarak Kahire'deki ana orduya katıldı. Keza Süveyş'teki Fransız kuvvetleri de ricat yolunun kesilebileceğinden endişelenerek Kahire'ye çekildi.[1]

Muharebe

değiştir
 
Fransız Generali Belliard

Kahire bölgesini savunmakla görevli Fransız Generali Augustin Daniel Belliard, ilk önce Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu yenmek için Nil boyunca ilerleyen İngiliz ve Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Türk birliklerini oyalamak amacıyla 600'ü Fransız, diğerleri ise Rum ve Kıptîlerden oluşan 4.000 kişilik bir kuvveti kuzeybatıya sevketti. Ardından ise 8.000 seçkin askeriyle Haneke bölgesine gelen Sadrazam ordusunun üzerine yürüdü.

Fransız ordusu bir yıl önceki Heliopolis Muharebesi'nde olduğu gibi baskın tarzında Osmanlı ordusuna taarruz etti. Yusuf Ziya Paşa ise Heliopolis Muharebesinden ders çıkardığı için ihtiyatlı hareket etti. Osmanlı süvarisi Fransız süvarisinden sayıca fazla olduğundan bu avantajından istifade etti. Nitekim, topluca Fransızların ateşi altında kalmamak için, Osmanlı süvarileri avcı erleri gibi yayıldılar ve Fransızları şaşırtacak şekilde manevra yaptılar.

Yusuf Ziya Paşa'nın bizzat katıldığı ve yaklaşık 10 saat süren muharebede, kanatlardan hücuma uğrayan ve sarılma tehlikesi yaşayan Fransız ordusu ağır kayıplar verdi ve süratle Kahire'ye çekilmeye başladı.[2]

Muharebe sonrası

değiştir

Türk ordusunun bu zaferi Fransızların Mısır'daki mevcudiyetini sonlandıracak gelişmeler bağlamında en önemli dönüm noktalarından biri oldu.[3]

Yenilen Fransız ordusunun Kahire'ye çekilmesi üzerine, Yusuf Ziya Paşa bir taraftan Abukir'de çıkarma yapmış Türk-İngiliz ordusuna Kahire'ye yürümeleri için haber gönderdi, diğer taraftan sevkettiği Halep Beylerbeyi İbrahim Paşa komutasındaki birlikler de Dimyat'ı ele geçirdi.[4]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Başbakanlık Arşivi; Mühimme Defteri, No.216, s.78
  2. ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Harbi", ATASE Yayınları, Ankara (1987), s.98
  3. ^ "İslam Ansiklopedisi, "Yusuf Ziya Paşa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2013), c.44, s.35". 9 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2022. 
  4. ^ Başbakanlık Arşivi, Cevdet Tasnifi, Askeri No: 43037