Haloklin

Haloklin düşey tuzluluk gradyanı yüksek, termoklin yakınında su düzeyinin altında kalan ve özellikle 0-500 metre derinlik arasında gelişen katmandır.^[1]

Denizlerde,tuzluluk oranı derinliğine bağlı olarak hızla değişen ve düzenli bir tuzluluk dağılımına sahip yüzey su katmanlarının altında yer alan düşey bölgedir. Haloklinlere özellikle Atlas Okyanusu'nda sık rastlanır. Bu bölgelerde yüzey katmanının tabanından yaklaşık 1 km derinliğe kadar olan aralıkta tuzluluk binde birkaç oran azalabilir. Büyük Okyanusun kuzeyinde yüksek enlemlerdeki bölgelerde, Güneş yüzey sularını az ısıtır ve buralarda yağış boldur; bu nedenle haloklin katmanının tuzluluğunu derinliğe bağlı olarak önemli bir ölçüde etkiler.^[2]

Orta enlemlerde ise, buharlaşmanın etkisiyle oluşan yağışlar suların fazla tuzlulaşmasına neden olur. Bu tür bölgelerde dikey tabakalaşma suların daha derin olduğu alanlarda daha sıcak olması nedeniyle haloklin kararsız hale gelir.

Arktik Okyanusu, Bering Denizi ve Güney Okyanusu gibi bazı yüksek enlem bölgelerinde yüzey suları derin sulardan aslında daha soğuk ve haloklin derin sularda yüzey sularını izole su sütununu kararlılık açısından korumaktan sorumludur. Bu bölgelerde, haloklin denizdeki buz oluşumunu sağlayan ve atmosfere karbondioksit kaçmasını sınırlama açısından önemlidir.

Tanım değiştir

85,18 kuzey ve doğu 117,28 kutup okyanus sıcaklık ve tuzluluk alanı 1 Ocak 2010.^[3]

Bu alanı, üç konu altında inceleyebiliriz:

Okyanusun en üstünde 50 metrelik düşük tuzluluk oranına sahip yüzme alanı bulunur. Sıcaklık donma noktasına çok yakın -1.8 °C'dir. Buz tabakasının kalınlığı sıcaklık üzerinde önemli etkiye sahiptir, derin seviyelere bu tabaka ısı transferini engeller.
Yaklaşık 150 metrede sıcaklığın artmasıyla tuzluluk yükselmektedir. Bu gerçek haloklindir.
Hemen hemen sabit tuzluluk ve yavaş yavaş azalan sıcaklık ile derin tabaka oluşur.

Bir haloklin kolayca oluşturulabilir ve bir içme bardağı veya başka bir kap içinde görülebilir. Tatlı suyun yavaş yavaş karıştırmasını önlemek için su seviyesinde yatay düzenlenen bir kaşık kullanarak, tuzlu su, bir miktar üzerine dökülür, puslu bir arayüz katmanı, haloklin, nedeniyle sınır boyunca kırılma indeksi görünür olacaktır.

Okyanusa yakın su dolu mağaralarda tuzluluk değişimi fazladır. Karalarda daha az yoğunlu tatlı su okyanustaki tuzlu su üzerinde tabaka oluşturur. Su altı mağarası kaşifleri için, bu mağaralarda bulunan hava optik yanılsamaya neden olabilir. Tuzluluk tabakasından geçerek katmanları uyandırmak eğilimindedir.

Diğer türler değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

^ Büyük Larausse Sözlük ve Ansiklopedisi, haloklin maddesi. gelişim yayınları,8.cilt, 1986
^ Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi, haloklin maddesi. Ana Yayıncılık A.Ş,10.cilt,S.337
^ U.S. National Oceanographic Data Center: Global Temperature–Salinity Profile Programme. June 2006. U.S. Department of Commerce, National Oceanic and Atmospheric Administration, National Oceanographic Data Center, Silver Spring, Maryland, 20910. Date of Access, http://www.nodc.noaa.gov/GTSPP/ 25 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Büyük Larausse Sözlük ve Ansiklopedisi, haloklin maddesi. gelişim yayınları,8.cilt, 1986

[2] Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi, haloklin maddesi. Ana Yayıncılık A.Ş,10.cilt,S.337

[gtsppdata-3] U.S. National Oceanographic Data Center: Global Temperature–Salinity Profile Programme. June 2006. U.S. Department of Commerce, National Oceanic and Atmospheric Administration, National Oceanographic Data Center, Silver Spring, Maryland, 20910. Date of Access, http://www.nodc.noaa.gov/GTSPP/ 25 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]