Gumbinnen Harekâtı

Gumbinnen Harekâtı ya da Gumbinnen Operasyonu , Goldap Operasyonu olarak da bilinmektedir (veya Goldap- Gumbinnen Operasyonu, Rusça; Гумбиннен-Гольдапская наступательная операция). 1944'ün sonlarında Doğu Cephesi'nde 3. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin Doğu Prusya sınırlarını aşmaya çalıştığı bir Sovyet saldırısıydı.

Gumbinnen Harekâtı
II.Dünya savaşı Doğu Cephesi'nin parçası
Alman Panter tankı Goldap'da, Kasım 1944
Date 16-30 Ekim 1944 Location Doğu Prusya Result Alman zaferi
Taraflar
Almanya	Sovyetler Birliği
Kumandanlar ve liderler
Georg-Hans Reinhardt Friedrich Hoßbach Erhard Raus	Ivan Chernyakhovsky Kuzma Galitsky Pyotr Shafranov Alexander Luchinsky Ivan Lyudnikov Vasily Glagolev Timofey Khryukin
Görevli birlikler
Ordu Grubu Merkezi: 4. Ordu 3. Panzer Ordusu	3. Beyaz Rusya Cephesi : 11. Muhafız Ordusu 5. Ordu 28. Ordu 39. Ordu 31. Ordu 1. Hava Birliği
Güç
318 tank, ağır silah ve anti tank	377,300 kişi
Sonuçlar ve kayıplar
16,236 kişi 6,801 ölü ve kayıp 9,435 yaralı 115 tank ve silah hasarlı	79,527 kişi 16,819 ölü ve kayıp 62,708 yaralı 914 tank ve silah hasarlı

Planlama

Operasyon, kuzeye yapılan Memel Taarruz Harekatı'nın başarısı sonucu planlandı. 1. Baltık ve 3. Beyaz Rusya Cephe birlikleri, Üçüncü Panzer Ordusunu Doğu Prusya sınırına doğru geri çekilmeye zorladıktan sonra Memel şehrini kuşatmayı ve Curonian Lagünü kıyısına ulaşmayı başardı. Stavka, Chernyakhovsky'nin Gumbinnen – Insterburg – Königsberg (şimdi Kaliningrad ) ekseni boyunca Doğu Prusya'nın derinliklerine ilerleyerek galibiyetin kazanılmasını pekiştirmeye onay vermişti.

Chernyakhovsky'nin planı, 2. Muhafız Tank Kolordusu ve 28. Ordu'dan gelen birlikleri savaşa dahil etmeden önce Alman savunma hatlarını kırmak için 11. Muhafız Ordusu'nu ve 5. Ordu'yu kullanma üzerineydi. 31. ve 39. Ordular ise ana kuvvetin her iki kanatında ilerleyecekti.

Üçüncü Panzer ve Dördüncü Ordudan oluşan karşı cephedeki Alman kuvvetleri ise güçlü tahkimatlara sahipti ve donanımları kuvvetlendirilmişti.

Birlikler

Wehrmacht

• Ordu Grubu Merkezi (Albay Georg-Hans Reinhardt )
  • Üçüncü Panzer Ordusu'nun güney kanadı (Albay Erhard Raus )
    • XXXX Panzer Kolordusu (General Sigfrid Henrici )
    • IX Kolordu (General Rolf Wuthmann )
  • Dördüncü Ordu'nun kuzey kanadı (Piyade General Friedrich Hoßbach )
    • XXVII Kolordu (General Maximilian Felzmann )
    • XXXXI Panzer Kolordusu (General Helmuth Weidling )
    • Fallschirm-Panzerkorps Hermann Göring (Korgeneral Wilhelm Schmalz )
    • VI Kolordu (General Horst Großmann )

Kızıl Ordu

• 3. Beyaz Rusya Cephesi (General Ivan Chernyakhovsky )
  • 11. Muhafız Ordusu (Albay Kuzma Galitsky )
    • 2. Muhafız Tank Kolordusu (Tümgeneral Alexei Burdeinei )
  • 5. Ordu (Albay Nikolay Krylov, Korgeneral Pyotr Shafranov kumandasında )
  • 28. Ordu (Korgeneral Alexander Luchinsky )
  • 39. Ordu (Korgeneral İvan Lyudnikov )
  • 31. Ordu (Albay Vasily Glagolev )
  • 1. Hava Ordusu (Albay Timofey Khryukin )

Saldırı

16 Ekim'de, 5. ve 11. Muhafız Orduları taarruza geçti ve başlarda Alman savunma hattının 11 km. kadar içerisine girdiler. Ertesi gün 11. Muhafız Ordusu birimlerinin Doğu Prusya sınırını geçmesini takiben kuşatma orduları operasyona başladı. Sovyet birlikleri son derece güçlü bir direnişle karşılaştı. Taktik savunma yapılarını aşmaları dört gün sürdü. İkinci savunma hattı da güçlüydü. Bu nedenle Chernyakhovsky, 2. Muhafız Tank Kolordusu'nu çatışmaya sokmak zorunda kaldı. Bu dönemin sonunda yaralı sayısı oldukça fazlaydı.

20 Ekim günü Gumbinnen'in doğusundaki ikinci savunma hattı 11. Muhafız Ordusu ve 2. Muhafız Tank Kolordusu tarafından aşıldı. Bu hattı 18. Uçaksavar Birliği ve Fallschirm-Panzerdivision Hermann Göring birliği korumaktaydı. 21 Ekim'de, Sovyet yedek ordusu 28. Ordu çatışmaya dahil oldu. Ancak kuzeydeki taarruz etkili Alman karşı saldırıları nedeniyle Ebenrode bölgesinde durma noktasına geldi.

Gumbinnen 22 Ekim'de Sovyetlerce alındı. Ancak Almanların 5. Panzer Tümeni ve Ağır Panzer Müfrezesi 505'i (Tiger II'lerle donatılmış) savaşa dahil etmesinden sonra 24 Ekim'de Alman kuvvetleri tarafından geri alındı. Ayrıca, Angrapa Nehri kıyısındaki Nemmersdorf, 21 Ekim'de 2. Muhafız Tank Kolordusu birimleri tarafından ele geçirildi. Burası 23 Ekim'de Alman kuvvetleri tarafından geri alındı.

11. Muhafız Ordusu birliği Großwaltersdorf bölgesinde yoğun çatışmalara girdi. Bu arada, Almanlar, 102. Panzer ve Führer Grenadier Tugayları ile beraber Sovyet işgalinin güney bölümündeki Goldap'ta karşı saldırılara başladı. Kasaba 25 Ekim'de Almalar tarafından geri alındı.

Sovyet saldırıları 27 Ekim'e kadar devam etti. Zira kanatlardaki ordular 11. Muhafız Ordusu ile birleşme planı kurmuştu.

Operasyonun ardından da çatışmalar devam etti. 28 Ekim'de 31. Ordu sürpriz bir saldırıyla Gołdap'ı yeniden ele geçirdi. Kasaba, 3 Kasım'da Gumbinnen bölgesinde yeniden konuşlandırılan 5. Panzer Tümeni tarafından tekrar alındı.

Ayrıca bakınız

• Doğu Prusya Taarruzu, Bir sonraki Ocak ayında gerçekleşen Doğu Prusya saldırısı .

Okuma

• Dieckert, K. and Großmann, H. Der Kampf um Ostpreußen, Gräfe und Unzer Verlag, München, 1960
• Frieser, Karl-Heinz; Schmider, Klaus; Schönherr, Klaus; Schreiber, Gerhard; Ungváry, Kristián; Wegner, Bernd (2007). Die Ostfront 1943/44 – Der Krieg im Osten und an den Nebenfronten [The Eastern Front 1943–1944: The War in the East and on the Neighbouring Fronts]. Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg [Germany and the Second World War] (Almanca). VIII. München: Deutsche Verlags-Anstalt. ISBN 978-3-421-06235-2. 
• Glantz, D. The Failures of Historiography: Forgotten Battles of the Soviet-German War, https://web.archive.org/web/20161216063344/http://fmso.leavenworth.army.mil/documents/failures.htm
• Zeidler, Manfred (1996). Kriegsende im Osten – Die Rote Armee und die Besetzung Deutschlands östlich von Oder und Neiße 1944/45 [End of War in the East - The Red Army and the Occupation of Germany east of Oder and Neisse 1944/45] (Almanca). Munich: Oldenbourg. ISBN 3-486-56187-1. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2021.