Getronagan Ermeni Lisesi
Getronagan Ermeni Lisesi, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan ve Ermeni cemaatine ait bir okul.[1] Patrik Boğos Başpiskopos Taktakyan (1794-1872), yazdığı 1864 tarihli bir mektupta Amenapırgiç Mektebi'nin İstanbul dışından gelen öğrenciler için merkezî bir okul haline getirilmesi kararını dile getirmiştir. Artan öğrenci sayısı ile mevcut bina yetersiz kalmış ve 1872'de yeni bir bina planı hazırlanmıştır. 1874'te patrik seçilen Nerses II. Varjabedyan ilkokuldan mezun olan öğrencilerin yükseköğretim sıkıntılarını gidermek amacıyla yeni bir okul kurma fikrini ortaya atmıştır. Bu fikir üzerine toplanan kurul sonucunda alınan bir dizi karardan şöyledir:
- Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi yanında açılacak okul cemaatin merkez okulu olacak ve vakıf gelirleri bu amaçla kullanılacak,
- Bilim, edebiyat ve dilbilgisi başta olmak üzere farklı alanlarda eğitim veren bir yüksek okul olacak,
- İlkokulu başarıyla bitirmiş, donanımlı öğrenciler seçilecek,
- Fakirliğini belgelemek şartıyla isteyen çocuklar burslu okutulacak,
- Sadece Galata değil diğer bölgeler de okula katkı sağlayacak, buna göre Beyoğlu 50, Kadıköy 40, Kumkapı 30, Ortaköy 20, Beşiktaş 15, Üsküdar Surp Harç Kilisesi 10, Surp Garabet 10, Gedikpaşa 10, Yenikapı 10, Samatya Surp Kevork Kilisesi 10, Balat 5, Hasköy 5, Karagümrük 5, Topkapı 5, Kuzguncuk 5, Büyükdere 5, Bakırköy 5, Narlıkapı 2, Rumelihisarı 2, Eyüp Surp Astvazazin 2, Kasımpaşa 2, Boyacıköy 2, Yeniköy 2, Beykoz 2, Kandilli 2 olmak üzere toplam 250 Osmanlı altını vermeyen kilise bölgeleri fakir çocuklara verilecek eğitim kontenjanı hakkını kaybedecek,
- Yönetim 3 yılda bir değişecek,
- Mütevelli Heyeti okulun yıllık giderlerini karşılayacak,
- Okutulacak konular din ve tarih, din ve Ermeni kilisesi tarihi, Ermeni dili ve edebiyatı, Ermenice ve diğer dillerin tarihi, genel tarih ve Ermeni tarihi, eski ve yeni Ermenistan ve Türkiye tarihi, coğrafya, matematik, geometri, bilim, fen bilgisi, felsefe, vatandaşlık, sağlık, ahlak, pedagoji alanlarını kapsayacaktır.[2]
| Özel Getronagan Ermeni Lisesi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Kuruluş | 1886 |
| Ülke | Türkiye |
| Şehir | Karaköy, İstanbul |
| Müdür | Silva Kuyumcuyan-Margosyan |
| Resmî sitesi | getronagan.k12.tr |
| Koordinat | 41°01′32″K 28°58′42″D / 41.02556°K 28.97833°D |
Okulun ilk müdürü Minas Çeraz olup, İstanbul'un çeşitli okullarında verilen farklı eğitim nedeniyle Getronagan Okulu'nda verilmek istenen eğitime uyum sağlayabilecek 58 öğrenci kabul edilebilmiş, öte yandan 1 Ağustos 1886 tarihinde ilk sınıf 64 öğrenciyle açılmıştır. İlk mezunlarını, 1891 yılında 18 öğrenciyle vermiştir.[3][4] Lise çağına gelen başarılı öğrenciler bu okulda eğitimlerini tamamlayarak öğretmen olacaklar ve ardından başta İstanbul olmak üzere, diğer il ve ilçelerdeki cemaat okullarında öğretmen olarak yeni öğrencilerin yetiştirilmesine hizmet edeceklerdi.
Getronagan'ın ilk 3 yılı diğer liselerin son 3 yıllık eğitimine denk gelmekte, son 2 senesi ise Avrupa okullarındaki ortaokul sonrası eğitime uygun düşmekteydi. 1889 yılına kadar görevde kalan Minas Çeraz'ın ardından göreve gelen Philippe Williams bir yıl kalmış ve yeni göreve gelen Mestçiyan, kendi döneminde eğitimi Paris Ecole Central'i örnek almış, bilim ve din olmak üzere ikiye ayıran bir sistem yürütmüştür. 1891 yılında öğrenci sayısı 148'e ulaşmıştır..
1937 yılında bu yana karma eğitim veren[5] Getronagan Ermeni Lisesi,[6] 1950'li yıllarda başbakan Adnan Menderes döneminde yapılan büyük yol ve meydanların açılması çalışmaları kapsamında Getronagan Lisesi, iç içe bulunmakta olduğu Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi ile birlikte istimlaka uğramıştır. Bugün 4 yıllık lise olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Getronagan Armenian High School". Resmi site. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015.
- ^ Uzunyan, N. (1986). Les Cent Ans du Lycée Guetronagan 1886-1986. s. 21.
- ^ "Getronagan Ermeni Lisesi". Türkiye: Türkiye Ermenileri Patrikliği. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015.
- ^ "Ermeni Okullarında 3530 Öğrenci Var". Bianet. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015.
- ^ Akıncı, Turan (2018). Beyoğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi. s. 269. ISBN 978-975-14-1779-4.
- ^ Uzunyan,N. Les Cent Ans du Lycee Guetronagan 1886-1986. s. 37.