Gedik, Göle
Gedik, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
| Gedik | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Gedik Gedik'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 339 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Tarihçe değiştir
Gedik köyünün eski Laustan / Lavustan'dır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde Laustan (Лаустан), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Lavustan (لاووستان) biçiminde yazılmıştır.[3][4] Gürcüce kaynaklarda ise, Laustani (ლაუსტანი) olarak geçer.[5]
Laustan köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köye dair eski kayıtlar olmasa da megalit yapı kalıntısı buranın çok eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[6]
Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Laustan (Лаустан) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Köyün 1886 yılındaki nüfusu, 96 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 27 kişi Türk, 69 kişi Kürt olarak kaydedilmiştir.[3] Ancak Laustan'da varlığı bilinen kilise, köyün daha önce Hristiyan bir nüfusu barındırdığını göstermektedir.[7] Köyün nüfusu 1896 yılında 94 kişi, 1906 yılında 114 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Laustan köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Laustan Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Laustan köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Lavustan (لاووستان) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 293 kişiden oluşuyordu.[10] Laustan / Lavustan Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Gedik olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Gedik köyünün nüfusu 675 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 80 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya değiştir
Köy, Ardahan il merkezine 61 km, Göle ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 339[2] |
| 2021 | 355[2] |
| 2020 | 380[2] |
| 2019 | 381[2] |
| 2018 | 401[2] |
| 2017 | 420[2] |
| 2016 | 441[2] |
| 2015 | 463[2] |
| 2014 | 498[2] |
| 2013 | 529[2] |
| 2012 | 576[2] |
| 2011 | 585[2] |
| 2010 | 609[2] |
| 2009 | 625[2] |
| 2008 | 614[2] |
| 2007 | 575[2] |
| 2000 | 620[13] |
| 1990 | 872[14] |
| 1985 | 940[15] |
Kaynakça değiştir
- ^ "Gedik, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Gedik Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 186 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 326, ISBN 9789941478178.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 183, ISBN 9789941478178.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 714". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Gedik Köyü". YerelNet.org.tr. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.