Gaslight (film, 1944)

Gaslight (film, 1944)
Gaslight
	Theatrical release poster
Yönetmen	George Cukor
Yapımcı	Arthur Hornblow Jr.
Senarist	John Van Druten; Walter Reisch; John L. Balderston;
Oyuncular	Charles Boyer; Ingrid Bergman; Joseph Cotten; May Whitty; Angela Lansbury;
Müzik	Bronisław Kaper
Görüntü yönetmeni	Joseph Ruttenberg
Kurgu	Ralph E. Winters
Stüdyo	Metro-Goldwyn-Mayer
Dağıtıcı	Loew's, Inc.
Çıkış tarih(ler)i	4 Mayıs 1944
Süre	114 dakika
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Bütçe	$2 milyon
Hasılat	$4.6 milyon

Gaslight, George Cukor'un yönettiği, Charles Boyer, Ingrid Bergman, Joseph Cotten ve ilk filminde Angela Lansbury'nin oynadığı 1944 yapımı bir Amerikan psikolojik gerilim filmidir. John Van Druten, Walter Reisch ve John L. Balderston tarafından Patrick Hamilton'ın Gas Light (1938) adlı oyunundan uyarlanan film, kocası tarafından yavaş yavaş deliliğe sürüklendiğine inandırılan genç bir kadını konu alıyor.^[4]^[5]

Thorold Dickinson'ın yönettiği 1940 tarihli aynı adlı İngiliz filminin yeniden çevrimi olan Cukor'un versiyonu, önceki filme göre daha büyük bir ölçek ve bütçeye sahipti ve malzemeye farklı bir hava katıyordu. İlk filmle karıştırılmaması için Cukor'un versiyonu İngiltere'de orijinal adıyla The Murder in Thornton Square olarak adlandırılmıştır.^[6] Film, orijinal sahne oyunundan çok sayıda sapma içermekle birlikte, temel dram bir kocanın karısını suç faaliyetlerinden uzaklaştırmak için onu delirtmeye çalışmasıdır.

"Gaslight" 4 Mayıs 1944'te Metro-Goldwyn-Mayer tarafından eleştirmenlerin beğenisine sunuldu ve 17. Akademi Ödülleri için En İyi Film de dahil olmak üzere yedi adaylık aldı ve En İyi Kadın Oyuncu (Bergman için) ve En İyi Yapım Tasarımı olmak üzere iki ödül kazandı. Film, 2019 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi veya estetik açıdan önemli" olduğu gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri ABD Ulusal Film Arşivi'nde korunmak üzere seçildi.

Olay Örgüsü

1875 yılında, dünyaca ünlü opera şarkıcısı Alice Alquist Londra'daki evinde öldürüldükten sonra, yetim yeğeni Paula onun izinden gitmesi için İtalya'ya gönderilir. Bir yetişkin olarak Paula, iki haftalık fırtınalı bir aşktan sonra eşlikçisi Gregory Anton ile evlenir. Londra'ya yerleşmeyi ve merhum teyzesinin uzun süredir boş olan şehir evini işgal etmeyi kabul ederler.

Paula teyzesinin cinayetinin hatırasıyla boğuşurken Gregory, Alice'in eşyalarını tavan arasında saklamayı önerir. Paula, Sergis Bauer adında bir adamdan teyzesine yazılmış bir mektup bulunca Gregory şiddetli tepki gösterir ama özür diler. Nancy adında genç bir hizmetçi tutar ve "sinirli" karısını asla rahatsız etmemesi konusunda ısrar eder.

Paula, Gregory'nin sözde unutkanlığını azarlamasına şaşırır, ancak Londra Kulesi'ne yaptığı bir ziyarette, el çantasında güvenle saklanmasına rağmen Gregory'nin ona verdiği yadigâr broşu bulamaz. Tahtalarla çevrili tavan arasından gelen sesler onu rahatsız eder ve Gregory evde yokken gaz lambalarının sebepsiz yere karardığını fark eder, Gregory bunun sadece onun hayal gücü olduğunu söyler.

Gregory bakarken, Paula Sergis Bauer'den gelen mektubu bulmuştur

.

Gregory, karısını küçümseyen Nancy ile flört eder ve bu durum Paula'nın sinirlerini daha da bozar. Endişeli davranışları, Alice'in çocukluk hayranı olan Scotland Yard'dan Müfettiş Brian Cameron tarafından fark edilir. Paula'nın teyzesine olan benzerliğinden etkilenen Cameron, Alice'in öldürülmesinden sonra kraliyet mücevherlerinden oluşan bir hediyenin geri alınmadığını keşfederek faili meçhul davayı yeniden açmaya çalışır.

Karısını dünyadan soyutlayan Gregory, onun bir tabloyu saklamaktan sorumlu bir kleptoman olduğuna ve insan içine çıkamayacak kadar hasta olduğuna ikna eder. Eski aile dostunun verdiği bir partiye katılmasını engelleyemeyen Gregory, Paula'yı saatini çalmakla suçlar. Saati Paula'nın çantasında "bulduğunda", Paula konukların önünde histerik bir hale gelir. Paula'yı eve götüren Gregory öfkeyle annesinin bir akıl hastanesinde öldüğünü ve Sergis Bauer'den bulduğu mektubun hiç var olmadığını iddia eder. Kendi akıl sağlığından şüphe eden Paula yıkılır.

Bu arada Cameron, yakınlardaki terk edilmiş bir evi sık sık ziyaret ettiğini ve Paula'yı akıl hastanesine yatırmayı planladığını öğrendikleri Gregory'yi izlemesi için bir devriyeyi görevlendirmiştir. Gregory dışarıdayken Cameron Paula'ya yardım teklif eder ve tavan arasındaki seslerin ve titreyen gaz lambalarının gerçek olduğunu doğrular. Gregory'nin Alice'in eşyalarını aramak için komşu boş evdeki tavan penceresinden kendi tavan arasına girdiği sonucuna varır. Çatı katının ışıklarını açtığında, alt kattaki ışıklara giden gaz azalır.

Cameron, Gregory'nin masasını açar ve Paula, kocasının bir hayal olduğunda ısrar ettiği Bauer'den gelen mektubu bulur. "Gregory" aslında Alice'i öldüren Sergis Bauer'dir, ancak mücevherlerini bulamadan yarıda kesilmiştir. Paula'yla evliliği, teyzesinin evine girebilmek için bir entrikadır; ardından Paula'yı akıl hastanesine yatırmak ve böylece Alice'in mülküne tam erişim sağlamak için kurnazca bir strateji izler.

Sergis aynı zamanda Alice'in ünlü kostümlerinden birinin içine dikilmiş, göz önünde saklı mücevherleri keşfeder. Alt kata indiğinde masasının kilidinin açık olduğunu görür. Zihinsel olarak tükenmiş olan Paula, bir adam tarafından ziyaret edildiğini itiraf eder. Nazik aşçı Elizabeth, Paula'yı korumak için Sergis'e bunun sadece bir hayal ürünü olduğunu söyleyerek Paula'yı umutsuzluğa sürükler. Cameron ortaya çıkar ve Sergis'le yüzleşir, onu tavan arasına kadar kovalar ve bir sandalyeye bağlar.

Sonunda kendi akıl sağlığından emin olan Paula, kendisini serbest bırakması için ısrar eden Sergis ile yalnız kalır. Paula bunun yerine, elindeki bıçağın gerçek olmayabileceğini düşünerek ve "kayıp" broşu bularak onunla alay eder. Polis Sergis'i uzaklaştırırken, Cameron Paula'yı tekrar görmek istediğini ifade eder.

Kaynakça

^ Van Druten (Screenplay), John; Reisch (Screenplay), Walter; Balderston (Screenplay), John L.; Hamilton (Original Theater Play), Patrick. "Gaslight screenplay (October 8, 1943)". Scripts on Screen. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
^ Gaslight; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu
^ ^a ^b The Eddie Mannix Ledger. Los Angeles. .
^ Hoberman, J. (21 Ağustos 2019). "Why 'Gaslight' Hasn't Lost Its Glow" . The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021.
^ Wise, Sarah (7 Mayıs 2013). "Gaslight Stories: Driving 'Ingrid Bergman' Insane". Psychology Today (İngilizce). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
^ BBFC: The Murder in Thornton Square Linked March 8, 2014

Dış bağlantılar

IMDb'de Gaslight

[Script-1] Van Druten (Screenplay), John; Reisch (Screenplay), Walter; Balderston (Screenplay), John L.; Hamilton (Original Theater Play), Patrick. "Gaslight screenplay (October 8, 1943)". Scripts on Screen. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.

[2] Gaslight; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu

[Mannix-3] The Eddie Mannix Ledger. Los Angeles. .

[4] Hoberman, J. (21 Ağustos 2019). "Why 'Gaslight' Hasn't Lost Its Glow" . The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 15 Kasım 2021.

[5] Wise, Sarah (7 Mayıs 2013). "Gaslight Stories: Driving 'Ingrid Bergman' Insane". Psychology Today (İngilizce). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.

[6] BBFC: The Murder in Thornton Square Linked March 8, 2014

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]