Gambrion

İzmir'de antik kent

Gambrion - Gambreio - Gambrium - Cambre [1]İzmir ili Kınık İlçesi sınırları içindeki Poyracık yerleşiminin yaslandığı Hisarlık Tepesi'nin üstünde kurulmuş bir antik kenttir. Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenofon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır.

Gambrion
Cambre [1]
Diğer adıGambreio - Gambrium
KonumTürkiye İzmir, Kınık
TürYerleşim
Tarihçe
KuruluşM.Ö.4.yüzyıl
Sit ayrıntıları
Buluntu(lar)Harabe yapı kalıntıları, gambrion sikkeleri,
Kamusal erişimAçık
Küçük Asya'nın kuzeyindeki bazı ana antik Yunan şehirlerini gösteren harita. Gambrion, Pergamon'un güneydoğusunda yer almaktadır.

Konumu ve Çevresel Özellikleri

değiştir

Küçük Asya'nın kuzeyindeki. Gambrion, Pergamon'un güneydoğusunda kalan antik Yunan şehridir.[1]

Antik kent Gambrion kelime kökeni olarak gambros'tan gelmektedir. Gambros kökü damat-eion ise yeri eki anlamını taşımaktadır. Bilge Umar, Gambrion ismini bu şekilde yorumlamış, Xenophon ise Helenceye dayandırmakta olduğu fakat M.Ö.400 de burası helenleşmediği için bu adın Helen kökenli olmadığı Bürchner notlarında geçmektedir. Antik yazarlardan Plinus ise antik kenti Cambre olarak yorumlamıştır.

Tarihçe

değiştir

Gambreion, Ksenophon'un Hellenika adlı eserinde bir Mysia kenti olarak geçer. Gambreion'un, Bergama‟nın doğusunda Kınık kasabasının bitişiğinde olduğu düşünülmektedir. M.Ö. 4. ve 3. yüzyıllarda sikke bastığını biliyoruz. Yerleşimden günümüze görünür hiçbir yapı kalıntısı ulaşmamış ve tarihçesi hakkında da pek bilgi sahibi değiliz.[1] Adından, M.Ö. 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenofon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Lidyalılar zamanında Kalarga tepeden altın çıkarılıp Gambrion'da işletilmiş olarak antik kayıtlarda geçmektedir. Bölgede yapılan araştırma kazılarında M.Ö. 350-300 yıllarına tarihlenen Gambrion sikkeleri bulunmuştur. Bergama'da ilk ticari değişim aracı olan para basımı M.Ö.5.yüzyıl'da yapılmıştır. Poyracık o zamanki adıyla Gambrion darphanesiyle ünlü komşu kenttir. Gambrion Bergama krallığı döneminde bir kent olup Darphanesi ile ünlüdür. Ancak günümüzde adı geçen eserlerin yer yer kalıntıları kalmıştır. Antik yerleşim Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır. Bergama küçük bir yerleşim olduğu dönemde Gambrion zengin ve gelişmiş görünümünde kent statüsü görünümündedir.[1]

Ekonomisi

değiştir

Antik kentin başlıca geçim kaynaklarından birisi de maden işçiliğidir. Gambrion kenti sırtını yasladığı Yunt dağlarından elde edilen kömür ve demir madenleri sayesinde maden işçiliğini geliştirmiştir.[2]

Arkeolojik araştırmalar

değiştir

Antik kaynaklarda adı geçen Gambrion kentinin ilk araştırılması A.Conze tarafından 1887 yılında yaptığı yüzey çalışmalar ışığında yorumlanmaktadır. Araştırmacı A. Conze Kent yerleşiminin sınırlarının düşünülenden daha fazla olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca Gambrion'da Thesmophorion ve Lokhia artes adına kurulan iki tapınaktan söz ettiği görülmektedir. Fakat günümüzde antik yerleşimde bilimsel çalışmalar yapılmadığından antik kent yapı temelleri yarı toprak altında kalmıştır.[2]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e GÜN, Tekin (2020). DİRENEN TARİH (2) Bir belgeselcinin gözünden Türkiye'deki Antik Bolge ve Kentleri-Mysia (PDF). Türk Bilimi. ss. 67,68. 
  2. ^ a b GÜN, Tekin (2020). DİRENEN TARİH (2) Bir belgeselcinin gözünden Türkiye'deki Antik Bolge ve Kentleri-(2011 2020) MYSİA (MİSYA). academia edu. s. 67. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022. 
  • Ksenofon, Anabasis (Onbinlerin Dönüşü), Sosyal Yayınları
  • Osman Bayatlı, Bergama Tarihinde Sikkeler
  • Seher Özkan, Gambrion Antik Kenti, Bergama Belediyesi Yayınları.
  • Erkmen Senan, Gambreion/Poyracık, Kınık ve çevresi-İzmir

Dış bağlantılar

değiştir