Gaius Plinius Secundus

Romalı subay ve yazar (23 - 79)

Gaius Plinius Secundus Maior, kısaca Büyük Plinius (LatincePlinius maior, d. 23, Como – ö. 24 Ağustos 79, Stabiae) ya da Yaşlı Plinius,[a] Naturalis Historia'yı yazmasıyla tanınan yazar, doğa bilimci, Roma İmparatorluğu komutanı ve filozof.

Gaius Plinius Secundus Maior
DoğumLatinceGaius Plinius Secundus
MS 23 veya 24
Novum Comum (Como), İtalya (eyalet), Roma imparatorluğu
ÖlümMS 79 (55 veya 56 yaşında)
Stabiae, İtalya (eyalet), Roma imparatorluğu
MilliyetRomalı
Diğer ad(lar)ıBüyük Plinius [Plinius maior] ya da Yaşlı Plinius [Pliny the Elder]
Tanınma nedeniNaturalis Historia
Çocuk(lar)Pliny the Younger
(yeğeni, daha sonra evlatlık oğlu)
Akraba(lar)Gaius Plinius Celer (babası) ve Marcella (annesi)
Kariyeri
DalıRetorik, dilbilgisi
Avukat, yazar, doğa filozofu, tarihçi, natüralist, askeri komutan, il valisi

Hayatı değiştir

Plinius MS 35 yılında babası tarafından Roma'ya getirildi ve babasının arkadaşı olan Pomponius Secundus'dan şiir ve askeri yöneticilik eğitimi aldı. Remmius Palaemon ve Arellius Fuscus'un gramer ve retoriğinden etkilenen Plinius muhtemelen onların öğrencisiydi. M. İlin - E. Segal "İnsan nasıl İnsan oldu" isimli kitabın 332. ve 333. sayfalarında Plinius hakkında şunlar anlatılmaktadır;

İnsanlığın deneyimlerini, kitaplarında damla damla toplamış olan eskiçağ bilginlerini unutmak büyük nankörlük olur. Tembelliğini ve açgözlülüğünü örnekleriyle gördüğümüz aynı Roma'da gecesini gündüzünü bilime veren çalışkan insanlar da vardı. Bir tabiat bilgini, amiral ve devlet adamı olan Plinius bunlardan biriydi.

İnsan nasıl İnsan oldu

Plinius az uyur, az yerdi. Gün ve gecelerini, coğrafyacıların, astronomların, tabiat bilginlerinin ve doktorların kitaplarını okumakla geçirirdi. Kitap üstüne kitap okur, not tutar, düşünür, kıyaslamalar yapardı. Gezilerinde ve savaşlarında çok şey görmüştü. Birçok konuda bildiklerini Naturalis Historia adlı eserinde derlemiştir.

Ayrıca eser, birçok kültürel mirası da beraberinde taşımaktadır. Örneğin bugün Türkiye’de mezarlıklara sıklıkla dikilen Akdeniz servisinin neden özellikle mezarların başucuna dikildiğine, ya da Batı Uygarlığında yılbaşı kutlamalarında Ökseotu’nun (Viscum album L.[1] neden önemli bir yer tuttuğuna dair cevapları Naturalis Historia'da okumak mümkündür.

1753 yılında literatüre alınan Plinia L.[2] cinsi onun adını taşımaktadır.

 
Naturalis Historia
 
Como'daki S. Maria Maggiore Katedrali'nin cephesinde yaşlı Pliny Heykeli

Notlar değiştir

  1. ^ 62 – 115 yılları arasında yaşamış ve bir ara Roma’nın Bitinya valisi olarak görev yapmış yeğeni Gaius Plinius Caecilius Secundus’tan ayırt edilebilmesi için Plinius maior (Yaşlı Plinius) olarak anılır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Linnaeus, 1753: Sp.Pl. II. s. 1023
  2. ^ Linnaeus, 1753: Sp. Pl. s. 516