Güneş kursu, Hitit uygarlığı ve sanatının simgesi sayılan bir nesnedir. Güneşi simgeleyen dairesel biçimin etrafına yerleştirilmiş öğelerden oluşur. Bazılarının üstünde ses çıkarması için sallanan parçalar, kimisinin üstünde barışı simgeleyen geyik imgesi, kimisinde ise üremeyi simgelemek üzere kuş, ağaç figürleri vardır. Ahşap asaların ucuna takılarak dini törenlerde veya at koşum takımlarının arasında kullanıldığı sanılmaktadır. Genellikle tunçtan yapılır. En seçkin örnekleri Çorum yakınlarında Alacahöyük'te bulunmuştur. Hititlerin sembolü haline gelmesine rağmen, aslında Anadolu'nun en eski uygarlığı olan Hattilere ait bir eserdir.[1] Hatti kralları öldükleri zaman güneş kursu ve benzeri 4-5 sembolle birlikte gömülmekteydi.

Hitit güneşi aynı zamanda Türkiye'nin başkenti Ankara'nın da bir dönem sembolü olarak kullanılmıştır.
Geyik figürlü güneş kursu anıtı, Ankara.

Eskiden astrologlar tarafından yıldızların birbirlerine göre konumlarını belirlemekte kullanıldığı, daha sonra bu amaçla başka araçlar geliştirilince törensel bir nesneye dönüştüğü sanılmaktadır. Ortadoğu uygarlıklarında hükümdarlığın simgesi olan “alem”lerin atası kabul edilir.

Çorum Alacahöyük'te bulunmuş olan bu tarihi eser, Çorum'un simgesi olarak valilik ve belediye dahil birçok resmi ve sivil kurum tarafından kullanılmaktadır.[2][3][4][5] Çorum'un sivil toplum kuruluşlarının itirazına rağmen Türk Patent ve Marka Kurumu (TPE), "Güneş Kursu"nu, Ankara Üniversitesi'nin marka ve logosu olarak tescilledi.[6][7] Bu konudaki tartışmalar devam etmektedir.[8][9]

Ankara'nın Sıhhiye Meydanı'nda yapılmış olan "geyik figürlü güneş kursu anıtı" yine Alacahöyük'teki kazılarda ele geçirilmiş bir Hatti eserinin kopyasıdır. 1973'te belediye başkanı Vedat Dalokay tarafından şehrin simgesi yapılmış ve 1995'te yine belediye tarafından değiştirilmiştir. Bu konudaki tartışmalar sürmektedir.[10][11] Hatti krallarının mezarlarından çıkan Güneş Kursu örnekleri Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde görülebilir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2013. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2007.