Frumet Tektaş
Ayşe Frumet Tektaş, (1912 - 4 Şubat 1961[1][2]), Osmanlı ve cumhuriyet tarihinin ilk kadın ressamlarındandır. Büyükelçi Suat Davaz'ın kızı olan Frumet Hanım, sanat alanında eğitim almak üzere yurt dışına çıkmış ve 1938 yılına kadar Roma, Paris gibi şehirlerde yaşamıştır. Yurda geri döndüğünde Afif Tektaş ile evlenen Frumet Tektaş, Türkiye'deki ilk filarmoni derneğini açan kişi olmuştur.[3][4]
Frumet Tektaş | |
|---|---|
| Doğum | 1912 Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Şubat 1961 (49 yaşında)[1][2] Türkiye Cumhuriyeti |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye Cumhuriyeti |
| Meslek | Ressam |
| Evlilik | Afif Tektaş[1] |
| Çocuk(lar) | Ömer Tektaş[1] Aylin Tektaş[1] |
| Aile | Suat Davaz (babası) |
Gençliği ve Resim Çalışmaları değiştir
Osmanlı’nın ve Cumhuriyet tarihinin ilk kadın ressamlarından olan Frumet Tektaş, 1912 yılında doğmuştur. Büyükelçi Suat Davaz’ın kızıdır. Erken yaşlardan itibaren müzik ve resim üzerine eğitimler almaya başlayan Tektaş, babasının işi dolayısıyla ilk resim eğitimini Roma’da alır. Roma’da Villa Medici adı verilen Fransız akademisinde gördüğü eğitimden sonra Via Margutta’da bir İngiliz akademisinde çalışmalarına devam eder.[5] Resim yapmaya olan ilgisinin yanında müzikle de uğraşan Frumet Tektaş’ın Roma’da bulundukları sırada opera üzerinde çalıştığı bilinmektedir.
Frumet Tektaş’ın Roma’da yaşadığı yıllarda, Türkiye’deki çağdaş resim çalışmalarının öncülerinden biri olan Mihri Müşfik Hanım da orada bulunmaktadır.[5] Bu yıllar esnasında Mihri Müşfik Hanım’ın resim anlayışından etkilenen Tektaş, Suat Davaz’ın 1932 yılında Paris Büyükelçiliğine atanması sebebiyle ailesiyle birlikte Paris’e taşınır. Resim eğitimine Paris’te de ara vermeyen ressam, Paris’te bulunduğu yaklaşık beş yıl içerisinde Grande Chaumiere ve André Lhote atölyesinde çalışır.[6] Daha çok portre çalışmalarına yönelen ressamın aynı zamanda birkaç natürmort çalışması da bulunmaktadır.[6] Ardından 1938 senesinde Türkiye’ye döner ve Afif Tektaş ile hayatını birleştirir.
Filarmoni Derneği değiştir
1945 yılına gelindiğinde İstanbul Filarmoni Derneği kentteki önde gelen aydınların ve müzikseverlerin girişimleriyle kurulur. Derneğin kurulmasıyla birlikte Afif Tektaş, Nadir Nadi ve Cemal Reşit Rey’in de öncülük yaptığı çalışmalar neticesinde Filarmoni Derneği kentin diğer ileri gelenlerini de içine alarak genişler.[7] Eşi ile bu dernekte çeşitli organizasyonlar düzenleyen Frumet Tektaş, ilk sergisini de 1946 yılında burada açar ve aynı zamanda Filarmoni Derneği’nde resim dersleri de verir. 4 Şubat 1961 tarihine gelindiğinde ressam, 49 yaşında hayata veda eder.[1][2]
Ölümünün Ardından değiştir
- Ölümünün birinci yıl dönümünde Frumet Tektaş adına İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde bir anma sergisi düzenlenmiştir.[5]
- 1966 senesinde kızı Aylin Tektaş ve yeğeni Aslı Davaz’ın öncülüğünde İstanbul Kadın Eserleri Kütüphanesi’nde anı sergisi açılmıştır.[5]
- 3 – 13 Mayıs 2017 tarihleri arasında Galeri Eksen’de, 'Sanat Dünyamızdan 150 Eser' adı altında aralarında Frumet Tektaş’ın da bulunduğu Türk sanatının önemli isimlerinin yer aldığı karma sergi düzenlenmiştir.[8]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f "Frumet Tektaş'ın aziz hatırasına" (PDF). 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ a b c Taha Toros. "Ressam-müzisyen bir sanat meleği:Frumet Tektaş" (PDF). Marmara Üniversitesi. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ "Fürumet Tektaş | tiyatrolar.com.tr". web.archive.org. 17 Ağustos 2018. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
- ^ "Bilmeniz Gereken 18 Türk Kadın Ressam". www.leblebitozu.com. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
- ^ a b c d "Frumet TEKTAŞ - Sanatçı Detayı - Turkish Paintings". www.turkishpaintings.com. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ a b "19.YY. SONU ve 20.YY BAŞINDA KADIN RESSAMLARIMIZ Deniz Bayav, Yrd. Doç. Dr., Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi R". webcache.googleusercontent.com. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Hakkımızda". İstanbul Filarmoni Derneği (İngilizce). 10 Kasım 2016. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "'Sanat Dünyamızdan 150 Eser' - Karma Sergi - Sergi - istanbul.net.tr - Kültür Sanat Etkinlikleri - İstanbul Şehir Rehberi - AMP". www.istanbul.net.tr. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.