Fotios bölünmesi

Fotios bölünmesi, Roma ve Konstantinopolis'in piskoposluk makamları arasında 863 ile 867 yıları arasında toplam dört yıl devam eden ayrılıktır. Konu, Bizans İmparatoru'nun papalığın onayı olmadan patriği görevden alma ve atama hakkı üzerindedir.

Kiev'deki Ayasofya Katedrali'ndeki bir fresk görüntüsünden Fotios İkonu

857'de İgnatius, Bizans İmparatoru III. Mihail döneminde Konstantinopolis Patriği olarak görevden alında veya siyasi nedenlerden dolayı istifa etmek zorunda kaldı. Ertesi yıl yerini Fotios aldı. Papa I. Nicolaus, İgnatius ile daha önceki anlaşmazlıklara rağmen, İgnatius'un uygunsuz bir şekilde görevden alınmasına ve onun yerine meslekten olmayan Fotios'un getirilmesine itiraz etti. Elçileri 861'de Fotios'un atanmasını onaylayarak talimatlarını aştıktan sonra Nicholas, 863'te Fotios'u aforoz ederek kararlarını tersine çevirdi.

Durum, 867 yılına kadar aynı kaldı. Batı, Bulgaristan'a misyonerler gönderiyordu. 867'de Fotios bir konsey topladı ve Nicholas'ı ve tüm Batı Kilisesini aforoz etti. Aynı yıl, yüksek rütbeli saray mensubu Basileios, imparatorluk tahtını III. Mihail'dan gasp etti ve İgnatius'u yeniden patrik olarak görevlendirdi. İgnatius 877'de öldükten sonra Fotios geri getirildi, ancak onunla Papa VIII. Ioannes arasındaki bir anlaşma ikinci bir bölünmeyi önledi. Fotios 886'da yeniden görevden alındı ve emeklilik yıllarını Batı'yı, iddia edilen sapkınlıkları nedeniyle kınayarak geçirdi.

Asıl sorun, sapkınlık suçlamaları değil, papalığın Doğu'da yargı yetkisi iddiasıydı. Bölünme büyük ölçüde Güney Balkanlar'ın dini kontrolü için verilen bir mücadele olarak ve her ikisi de 858 yılında seçilen ve her ikisinin de hükümdarlıkları 867'de sona eren iki kilise liderinin arasındaki kişilik çatışması nedeniyle ortaya çıktı. Fotios bölünmesi, bu nedenle 11. yüzyılda Papa'nın Konstantinopolis patriğinin otoritesini sapkınlık nedeniyle kaybettiği gerekçesiyle aforoz etmesiyle ortaya çıkan durumdan farklıdır. Fotios Bölünmesi, kısmen Fotios'un ikinci kez aforoz edileceği yönündeki yanlış ama yaygın inanış nedeniyle, yüzyıllar boyunca Doğu ve Batı'nın kutuplaşmasına yardımcı oldu.

Kaynakça

Özel

Genel

• Laiou, Angeliki E.; Mottahedeh, Roy Parviz (2001). The Crusades from the Perspective of Byzantium and the Muslim World (İngilizce). Washington, D.C.: Dumbarton Oaks. ISBN 978-0-88402-277-0. 
• Kleinhenz, Christopher, (Ed.) (2004). Medieval Italy: An Encyclopedia (İngilizce). 2. New York, NY: Routledge. ISBN 978-0-415-93931-7.