Vikipedi

Eynulla Fetullayev

Eynulla Fetullayev (Azerice: Eynulla Fətullayev; d. 25 Eylül 1976, Bakü) Azeri gazeteci ve haftalık bağımsız Rusça yayın yapan Realny Azerbaijan ve Azerice günlük yayın yapan Gündəlik Azərbaycan gazetelerinin genel yayın yönetmeni. Azerbaycan'da hükûmetin politikalarını eleştirdiği ve Hocalı katliamı hakkındaki yorumları nedeniyle dört yıl hapis yattı.[1][2][3] Cezası Sınır Tanımayan Gazeteciler,[4] Uluslararası PEN Kulübü[5] ve Gazetecileri Koruma Komitesi[6] tarafından kınandı ve Uluslararası Af Örgütü onu bir vicdan mahkumu ve 2011'de davasını "öncelikli dava" olarak nitelendirdi.[7]

Eynulla Fetullayev
Doğum25 Eylül 1976 (47 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
MilliyetAzeri
Meslekgazeteci
Tanınma nedenimuhalif haberciliği
ÖdüllerUluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü (2009)
UNESCO Dünya Basın Özgürlüğü Ödülü (2012)

Kariyeri değiştir

Eynulla Fetullayev, Realny Azerbaijan ve Gündəlik Azərbaycan'ın editörlüğünü yaptı. Editörlüğü, Azerbaycan hükûmetine ve politikalarına yönelik eleştirileriyle dikkate değerdi.[8] Her iki yayında da hükûmeti basın özgürlüğü ve insan haklarını ihlal ettiği için eleştirdi. Hileli olmakla suçlanan 2003 Azerbaycan seçimleriyle ilgili yazısıyla da eleştirildi.[8]

Hükümet baskısı değiştir

Eziyet ve tehditler değiştir

Eynulla Fetullayev'e karşı gazeteciliğini etkilemek için tehdit, gözdağı ve şiddet uygulandı; ölüm tehditleri, dayaklar, adli kovuşturma ve Azerbaycan'daki aile üyelerinin kaçırılması da bunlara dahildir. 26 Temmuz 2004 tarihinde, Bakü'de bir sokakta, hükûmeti eleştiren yazıları nedeniyle ağır şekilde kafasına darbe aldı.[8] Eynulla Fetullayev de 25.000 Euro para cezasına çarptırıldı ve iktidar partisi milletvekili Siyavuş Nevruzov'un "adına ve haysiyetine hakaret" suçundan hapse atıldı.[8]

Ağustos 2006'nın başlarında, Bakan Usubov, Temmuz ve Ağustos aylarında yayınlanan "Antibiyotiğin intikamı", "Antibiyotiğin başarısızlığı" ve "Antibiyotik ve gazeteciler" başlıklı makalelere cevaben Fatullayev'e karşı üç adli karalama davası açtı. İçişleri Bakanlığı yetkilisi Ramil Usubov ile cinayet ve adam kaçırma suçlarından yargılanan eski İçişleri Bakanlığı yetkilisi Hacı Memmedov arasında bağ olduğu iddia edildi.[9] 26 Eylül 2006 tarihinde, Bakü'deki Yasamal Bölge Mahkemesinden Yargıç Melahat Abdulmenafova, Fetullayev'i hakaret suçundan mahkum etti, onu şartlı iki yıl hapis cezasına çarptırdı, ona tekzip yayınlamasını emretti ve Usubov'a manevi tazminat olarak 11.300 ABD doları para cezası verdi. Fetullayev, bunun İçişleri Bakanlığı'na yönelik eleştirel yayınlarına misilleme olarak yapıldığından şüpheleniyor.[9]

Hocalı Katliamı iddiaları değiştir

6 Mart 2007'de Karabağ Azerbaycan toplumu başkanı Nizami Behmenov, Eynulla Fetullayev'in bir internet sitesinde yayınlanan röportajında Hocalı Katliamı'nın Ermeniler tarafından değil Azerbaycan ordusu tarafından yapıldığına dair "yanlış bilgi" verdiğinden şikayet etti. Fetullayev, web sitesiyle röportaj yapmadığını ve bunun kendisine propaganda olarak kullanıldığını söyledi.[10] 1 Mart 2007'de 70-80 kişi, Fetullayev'in yazı işleri bürosunun önünde bir protesto düzenledi ve kendisini Taşnak (Ermeni) ajanı olmakla suçlayan ve Fatullayev'in vatandaşlıktan çıkarılması çağrısında bulunan posterler kaldırıldı.[11] Protesto metnini okuduktan sonra katılımcılar yazı işleri ofisine yumurta atarak iki camı kırdılar. Polis protestoyu bastırdı. 31 Mayıs'ta Azerbaycan Savaş Gazileri Birliği, Fetullayev'in Hocalı Katliamı ile ilgili yazısına karşı çıktığını açıkladı.

Fetullayev orduya iftira atmakla suçlandı ve Bakü'de görev yaptığı iki buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.[12] Uluslararası Af Örgütü, davayı "hükümeti eleştirdikten sonra uydurulmuş suçlamalar" olarak nitelendirdi.[13] Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı açıklamada Fetullayev, "Karabağ Günlüğü" makalesinde, görüşme sırasında Fetullayev'e olayların akışını söyleyen yerel bir Ermeni'nin ifadelerini aktardığını belirtti. Fetullayev, yazısında herhangi bir Azerbaycan vatandaşını herhangi bir suç işlemekle doğrudan suçlamadığını ve yazısında Hocalı mağdurlarından herhangi birinin Azerbaycanlı savaşçılar tarafından öldürüldüğüne veya sakat bırakıldığına dair herhangi bir açıklama bulunmadığını iddia etti.[14]

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ""Karabağ Günlüğü" bazı abartılı veya kışkırtıcı iddialar içermesine rağmen, yazarın gazetecilik özgürlüğünün sınırlarını aşmadığına" karar verdi.

Şubat 2014'te ANS TV'ye verdiği bir röportajda Fetullayev, Ermenilerin Hocalı'da bir soykırım işlediğini ve bunu "Karabağ Günlüğü"nde bile hiç sorgulamadığını söyledi. Ayrıca kişisel olarak Strazburg'daki bir "Hocalı için Adalet" mitingine katıldığından bahsetti.[15]

Hapis cezası değiştir

İftira nedeniyle cezaevinde iken, Fetullayev aleyhine ek suçlamalar getirildi. ABD'nin İran'a yönelik olası bir askeri saldırısıyla ilgili bir raporda Fetullayev, Azerbaycan içindeki hedeflerin bir listesi bulunuyordu ve bu da terörizmi teşvik etmek için ek bir ceza için gerekçe oluşturdu. 2007 yılında mahkum edilmesi üzerine sekiz buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.[12]

30 Aralık 2009'da hapishane yetkilileri Fetullayev'in hücresinde 0.22 gram eroin bulduklarını iddia ettiler ve bu suç için daha sonra iki buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.[5][16] Uluslararası Af Örgütü suçlamaları bir kez daha "uydurma" olarak nitelendirdi.[16]

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Azerbaycan'a Fetullayev'i serbest bırakma ve ona "manevi tazminat" olarak 25.000 Euro ödeme kararı verdi.[17] Fetullayev, 26 Mayıs 2011'de affedildi.[18]

Uluslararası ilgi değiştir

Fetullayev, 2009 yılında "saldırılar, tehditler veya hapislere karşı basın özgürlüğünü savunduğu" için CPJ Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.[19]

24 Mayıs 2011'de, Channel 4 News'ten Jon Snow ve The Observer'ın editörü John Mulholland'ın da aralarında bulunduğu İngiliz gazeteciler Fatullayev adına bir "toplu tweet" yayınlamak üzere Uluslararası Af Örgütü'ne katıldı; gazeteciler Azerbaycan dilinde "Eynulla Fatullayevi azad et!" - "Özgür Eynulla Fatullayev!" tweetleri ve fotoğrafları Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e tweetledi.[20] Fetullayev iki gün sonra tam bir af aldı ve sekiz yıllık cezasının dört yılını çektikten sonra serbest bırakıldı. Serbest bırakılmasını Uluslararası Af Örgütü aktivistlerinin çalışmalarına bağladı ve "Bence beni kurtardınız. Tweet atan herkese teşekkürler."[21]

Serbest bırakılmasından neredeyse bir yıl sonra UNESCO, Fetullayev'e 2012 UNESCO Dünya Basın Özgürlüğü Ödülü'nü verdi ve Fetullayev bunu Tunus'taki Dünya Basın Özgürlüğü Günü'nde kabul etti.[22]

Uluslararası Af Örgütü ile ilişkisinin sona ermesi değiştir

Uluslararası Af Örgütü, 23 Ocak 2013 tarihinde yaptığı açıklamada Fetullayev ile işbirliğini sona erdirdiğini ve Fatullayev'in "Örgütü, Uluslararası Af Örgütü'nün katılımını talep ettiği bir projenin finansman kaynağı konusunda yanlış yönlendirdiğini" söyledi.[23][24][25] Uluslararası Af Örgütü, Fetullayev'in ve Haqqin.az sitesinin Azerbaycan hükûmeti tarafından Avrupa'nın Azerbaycan'daki insan hakları ihlallerine yönelik eleştirilerini gözden düşürmek için kullanıldığına dair inancını ve endişesini de ifade etti.[26]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Fatullayev: 'I'm Still Here -- Alive, Working, and Telling the Truth' 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radio Free Europe/Radio Liberty. October 03, 2011. Retrieved February 25, 2016
  2. ^ "Nagorno-Karabakh Veterans Oppose Eynulla Fatullayev's Edition". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2007. 
  3. ^ "Azerbaijan: Eynulla Fatullayev pardoned following Twitter action". Global Voices. 26 Mayıs 2011. 25 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
  4. ^ "Azerbaijan turns a deaf ear". Reporters Without Borders. 17 Mart 2011. 12 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  5. ^ a b "AZERBAIJAN: Eynulla Fatullayev has been unfairly tried". International PEN. 1 Haziran 2010. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  6. ^ "Azerbaijan must immediately release Eynulla Fatullayev". Committee to Protect Journalists. 15 Kasım 2011. 18 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  7. ^ "EYNULLA FATULLAYEV, PRISONER OF CONSCIENCE". Amnesty International. 2011. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  8. ^ a b c d "Reporters Without Borders condemns Human lack of governmental care for Human Rights in Azerbaijan". 27 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2007. 
  9. ^ a b "CPJ calls for end to crackdown on independent media". 2 Ekim 2006. 14 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  10. ^ "Press Council appeals to National Security Ministry". today.az. 6 Mart 2007. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  11. ^ "Khojaly residents protest outside Gundelik Azerbaijan editorial office". today.az. 1 Mart 2007. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  12. ^ a b "Opposition Journalist in Azerbaijan Given Extra 8 Year Prison Term". Voice of America. 20 Ekim 2007. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  13. ^ Nick Meo and Robert Mendick (13 Aralık 2009). "Tony Blair told by Azerbaijan victims: 'Give your £90,000 speaker's fee to charity'". The Telegraph. 16 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  14. ^ European Court of Human Rights. "The European Court of Human Rights. Case of Fatullayev v. Azerbaijan" (PDF). s. 3. 17 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  15. ^ "Mir Şahin və Eynulla Fətullayev "Hesabat"da 23.02.2014". 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  16. ^ a b "Imprionsed Azerbaijani Journalist Faces New Jail Term". Amnesty International. 6 Temmuz 2010. 7 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2011. 
  17. ^ "European Parliament resolution of 12 May 2011 on Azerbaijan". European Parliament. 12 Mayıs 2011. 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2011. 
  18. ^ Ismayilova, Khadija (26 Mayıs 2011). "Azerbaijan: Jailed Journalist Released from Prison". Eurasianet.org. 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  19. ^ "CPJ International Press Freedom Awards 2009". Committee to Protect Journalists. 2009. 29 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2012. 
  20. ^ "UK journalists' 'mass tweet' action for jailed Azerbaijan newspaper editor". Amnesty International. 24 Mayıs 2011. 2 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2011. 
  21. ^ "Jailed Azerbaijani journalist pardoned". Amnesty International. 26 Mayıs 2011. 2 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2011. 
  22. ^ "World Press Freedom Day 3 May in Tunis". Afrique en ligne. 24 Nisan 2012. 
  23. ^ Amnesty International ends cooperation with Eynulla Fatullayev. AMNESTY INTERNATIONAL PUBLIC STATEMENT. 22 January 2013 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  24. ^ Blua, Antoine; Jozwiak, Rikard (23 Ocak 2013). "Amnesty International Cuts Ties With Former Azerbaijani Prisoner Of Conscience". Radio Free Europe Radio Liberty. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2013. 
  25. ^ "Amnesty International ends cooperation with Eynulla Fatullayev". Amnesty International. 22 Ocak 2013. 14 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2013. 
  26. ^ "Amnesty International and Fatullayev condemn each other. Contact.az 22 January 2013". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Eynulla_Fetullayev&oldid=29372315" sayfasından alınmıştır