Esnemek
Esneme, ağzın genişçe açılıp akciğerlere yüksek miktarda hava çekildiği, daha sonra havanın yavaşça verildiği istemsiz bir reflekstir.[2]
| Esnemek | |
|---|---|
_-_Self-Portrait,_Yawning_-_Google_Art_Project.jpg) Joseph Ducreux'un bir portresi | |
| Organizmalar | Omurgalılar |
| Biyolojik sistem | Solunum sistemi |
| Sağlığa | Etkisiz veya yararlı |
| Eylem | İstemsiz |
| Süre | Genellikle 6 saniye[1] |
Esneme çoğunlukla yetişkinlerde uykudan hemen önce ve sonra, sıkıcı aktiviteler sırasında ortaya çıkar. Bulaşıcı bir özelliğe sahiptir.[3] Genellikle yorgunluk, stres, uykululuk, can sıkıntısı ve hatta açlıkla ilişkilidir. İnsanlarda esneme, genellikle başkalarının esnediği algısıyla tetiklenir (örneğin, esneyen bir kişinin esnediğini görürken veya telefonda esneyen biriyle konuşurken). Bu, pozitif geri bildirimin tipik bir örneğidir.[4] Bu "bulaşıcı" esneme şempanzelerde, köpeklerde, kedilerde, kuşlarda ve sürüngenlerde de gözlemlenmiştir ve farklı türlerin üyeleri arasında meydana gelebilir.[5][6] Akademisyenler tarafından esnemenin yaklaşık yirmi psikolojik nedeni öne sürülmüştür, ancak herhangi birinin önceliği konusunda çok az fikir birliği vardır.
KaynakçaDeğiştir
- ^ "The bigger your brain, the longer you yawn". 4 Ekim 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ Yorulmaz, İrfan (6 Ağustos 2017). "Esneme". Prof. Dr. İrfan Yorulmaz. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Anderson (2003). "Psychological Influences on Yawning in Children". Current Psychology Letters. 2 (11). 29 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ Camazine, Deneubourg, Franks, Sneyd, Theraulaz, Bonabeau, Self-Organization in Biological Systems, Princeton University Press, 2003. 0-691-11624-5
- ^ Shepherd (2008). "Dogs catch human yawns". Biology Letters. 4 (5): 446-8. doi:10.1098/rsbl.2008.0333. PMC 2610100 $2. PMID 18682357. Diğer özet – BBC News (5 Ağustos 2008).
- ^ Madsen (2013). "Chimpanzees Show a Developmental Increase in Susceptibility to Contagious Yawning: A Test of the Effect of Ontogeny and Emotional Closeness on Yawn Contagion". PLOS ONE. 8 (10): e76266. doi:10.1371/journal.pone.0076266. PMC 3797813 $2. PMID 24146848. Diğer özet – LA Times (16 Ekim 2013).