Ermenistanlı Arda
Arda (Ermenice: Արդա; 1116'dan sonra öldü), Kudüs Kralı I. Baldwin'in ikinci eşi olarak Kudüs kraliçesiydi. Baldwin'in erkek kardeşi ve selefi Bouillon'lu Godfrey evli olmadığı için, Kudüs Krallığı'nın ilk kraliçesiydi.
Hayatı değiştir
Adı çağdaş kaynaklarda kaydedilmemiştir, ancak 17. yüzyıldan beri geleneksel olarak Arda olarak anılmaktadır. Maraş beyi Thathoul (veya Thoros) adlı küçük bir Ermeni soylusunun kızıydı. Baldwin, Birinci Haçlı Seferi'nde seyahat eden ilk karısı Godehilde'nin ölümünden sonra 1097'de onunla evlendi. Thoros, çeyiz olarak 60.000 bezant sözü verdi. Baldwin, Mezopotamya'daki Ermeni topraklarından bir haçlı devleti olan Edessa'nın ilk Kontu olduğundan, bu politik açıdan uygun bir evlilikti.
Baldwin, 1100'de kardeşinin yerine Kudüs Kralı oldu, ancak Arda güneye hemen ona eşlik etmedi; deniz yoluyla seyahat etti ve muhtemelen 1101'de geldi. 1105'te Baldwin, sözde Arda'nın sadakatsizliği nedeniyle veya Nogent'li Guibert'e göre Kudüs yolunda korsanlar tarafından tecavüze uğradığı için evliliği iptal ettirdi. Gerçekte, Thoros çeyizin çok azını ödemişti, Arda'nın hiç çocuğu olmamıştı ve Ermeni bir eş Kudüs'te Edessa'dakinden daha az işe yarardı. Baldwin'e en yakın tarihçi olan Chartres'li Fulcher, meseleden hiç bahsetmiyor, bu da muhtemelen Baldwin'in evliliği iptal etmek için meşru bir nedeni olmadığı anlamına geliyor. Bunun yerine, Arda'yı Saint Anne manastırına girmeye zorladı. Arda daha sonra serbest bırakılmayı talep etti ve babasının toprakları Edessa tarafından alındığında kaçtığı Konstantinopolis'e gitti.
1112'de Baldwin, Sicilyalı I. Roger'ın dul eşi ve II. Roger'ın naibi Adelaide del Vasto ile evlenmeye çalıştı. Baldwin yasal olarak hala Arda ile evli olmasına rağmen evlilik ayarlandı. Chocques Patriği Arnulf, evliliği desteklediği için görevden alındı, ancak 1116'da Papa II. Paschal tarafından evliliğin feshedilmesi şartıyla eski durumuna getirildi; Baldwin kabul etti ve ardından Arda'yı Konstantinopolis'ten geri getirmeye çalıştı. Arda bir daha geri dönmedi ve Baldwin 1118'de öldü. Arda'nın doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor.
Kaynaklar değiştir
- Bernard Hamilton, "Haçlı Devletlerinde Kadınlar: Kudüs Kraliçeleri", Medieval Women içinde, Derek Baker tarafından düzenlendi. Kilise Tarihi Topluluğu, 1978.
- Alan V. Murray, Kudüs Haçlı Krallığı: Bir Hanedan Tarihi, 1099-1125. Prosopografik ve Genealogica, 2000.