Emīlija Gudriniece
Emīlija Gudriniece (Rusça; Эмилия Юлиановна Гудриниеце); (d. 3 Ağustos 1920 - ö. 4 Ekim 2004) Organik sentez konusunda uzmanlaşmış Sovyet ve Letonyalı bir kimyagerdi. Sentezlenmiş furacilinin ve ürünlerinin pratik kullanımına odaklanarak devlet ödülü kazandı. Bitkisel yağların biyoyakıt olarak kullanılma potansiyelini ilk fark edenlerden biriydi ve Letonya'da kolza tohumu yağı rafinasyonu çalışmasını başlattı. Üretken bir yazardı; Letonya Kimya Dergisi'nin editörlüğünü yaptı ve organik sentez yöntemleri üzerine Letonca dilinde bir ders kitabı yayınladı. Çalışmalarından dolayı birçok ödül ve takdire layık görüldü.
Emīlija Gudriniece | |
|---|---|
.webp) Gudriniece 1949 ylında | |
| Doğum | Emīlija Julianovna Gudriniece 3 Ağustos 1920 Rēzekne Bölgesi, Letonya |
| Ölüm | 4 Ekim 2004 (84 yaşında) Riga, Letonya |
| Milliyet | Leton |
| Mezun olduğu okul(lar) | Letonya Üniversitesi |
| Meslek | Kimyager |
| Etkin yıllar | 1949–2000 |
| Tanınma nedeni | Bioyakıt oluşum sürecinin öncülerinden |
Biyografi değiştir
Gudriniece, 3 Ağustos 1920'de Letonya'nın Rēzekne Bölgesi'nde doğdu.[1] Kaunata Bölgesi'ndeki çiftçi köyü Kromoni'de büyüdü ve ardından 1948'de Letonya Üniversitesi'nden kimya mühendisliği diplomasıyla mezun oldu. Gudriniece yüksek lisans çalışmasına 1949'da başladı.[2] 1952'de Kimya Bilimi Adaylık Derecesini alarak bitirdi. Aynı zaman diliminde Letonya Kadınlar Motosiklet Şampiyonası'nı hem 1949 hem de 1953'te iki kez kazandı.[2] Aynı yıl Letonya Üniversitesi Kimya Fakültesi'ne doçent olarak atandı ve 1958 yılına kadar burada kaldı. 1959 yılında, Moskova Nesmeyanov Organoelement Bileşikleri Enstitüsü'nden ayrıldı. 1960'da habilitasyon derecesi için çalışmalarına başlamak üzere Riga Politeknik Enstitüsü'nün kimya teknolojisi bölümüne başladı. Gudriniece, yüksek eğitimini tamamladıktan sonra 1961 yılında Riga Politeknik'te profesör oldu.[1] 1963 yılında Politeknik'te Organik Sentez ve Biyoteknoloji Bölümü'nü kurdu ve sonraki 27 yıl boyunca bölümün başkanlığını yaptı.[2]
Gudriniece'nin temel araştırması organik sentez ve maddelerin ilaç, kozmetik ve endüstri için pratik kullanımına dayanıyordu. Furasilini sentezledi ve onu endüstriyel amaçlarla kullanmak için bir yöntem geliştirdi. Bu ona 1957'de Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Ödülü'nü kazandırdı.[2] Klorometillenmiş nitrasyon, sülfonasyon ve siklik 1,3- diketonların reaktivitesi üzerine çalışmış, heterosiklik ve 1,3-dikarbonil bileşiklerinin teorik ve sentetik kimyası üzerine 600'den fazla bilimsel rapor yayınlamıştır.[3][4] En son çalışması, Letonya'da bir endüstri olarak lipitlerin ayrılması ve kanola yağının rafine edilmesi için teknikler geliştirme üzerinedir.[1] Bitkisel yağların biyoyakıtlara dönüşebileceğini ilk fark edenlerden biriydi.[2] Ayrıca Letonya Kimya Dergisi'nin yayın kurulunda görev yaptı.[3] Öldüğü zaman, organik sentez yöntemleri üzerine Letonya dilindeki tek ders kitabının ortak yazarıydı.[2] Gudriniece, 1972'de Gustavs Vanags Kimya Ödülü ve Vladimir Vasilevich Chelintsev ödülünün de aralarında bulunduğu pek çok ödül aldı.[1] Bazı başarıları şunlardır; Anma Madalyası, 1978'de Letonya Bilimler Akademisi'ne akademisyen olarak seçilme, 1996'da Letonyalı Fahri Devlet Bilim Adamı ünvanı, 2000'de Riga Teknik Üniversitesi'nden Emeritus Profesör ünvanı, 2000'de Paul Walden Madalyası ve 2003 yılında eğitime katkılarından dolayı Grindeks Ödülü.[1][2][3]
4 Ekim 2004'te Letonya'nın Riga kentinde öldü.[1]
Bazı çalışmaları değiştir
- Gudriniece, E.; Strakov, A.; Strakova, I. (1988). "Syntheses of heterocyclic compounds on basis 1,3-cyclohexanediones". Химия Гетероциклических Соединений (Rusça) (6): 723-738.
- Gudriniece, E.; Belyakov, S.; Jure, M. (1991). "Structure of 3-aminocarbonyl-2-(N-benzylamino)-6-phenyl-4-trifluoromethylpyridine". Acta Crystallogr. 47: 344-345.
- Gudriniece, E.; Palitis, E.; Barkane, V. (1992). "Heterocyclic compounds on diketone basis. XXXII. Synthesis of thieno[2,3-d]pyrimidones on basis of 2-amino-3-cyanothiophenes". Latvian Journal of Chemistry (Rusça): 356-360.
- Gudriniece, E.; Dambeniece, I.; Karklina, A.; ve diğerleri. (1993). "Reactions of 4-ureido-2-buten-4-olides with amines". Latvian Journal of Chemistry (Rusça): 338-343.
- Gudriniece, E.; Dambeniece, I.; Karklina, A.; ve diğerleri. (1993). "Reactions of 4-ureido-2-buten-4-olides with amines". Latvian Journal of Chemistry (Rusça): 338-343.
- Gudriniece, E.; Serzane, R.; Strele, M. (2000). "Investigations of Oils and Fats". Material Science and Applied Chemistry (1): 92.
- Gudriniece, E.; Starmkale, V.; Serzane, R.; ve diğerleri. (2001). "Investigations of oils from plants growing in Latvia". Scientific Conference 'Organic Chemistry': 50.
- Suloyeva, E.; Jure, E.; Gudriniece, S., et, al (2001). "Synthesis of 2,3-dihydro-7-trifluoromethyl-5-phenylimidazo[1,2-a]pyridines". Химия Гетероциклических Соединений (Rusça) (3): 358.
- Suloyeva, E.; Jure, E.; Gudriniece, E., et, al (2002). "Properties of 8-cyano-2,3-dihydro-5-phenyl-7- trifluoromethylimidazo[1,2-a]pyridines". Химия Гетероциклических Соединений (Rusça) (68): 811-822.
- Ravina, I.; Zicane, D.; Gudriniece, E., et, al (2002). "Exotic amino acids. 6. Synthesis of substituted 4-oxo-4H-pyrido[1,2-a]pyrimidines". Химия Гетероциклических Соединений (Rusça) (7): 945.
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d e f "Professor Emilija GUDRINIECE". 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024.
- ^ a b c d e f g Jure, M.; Strakovs, A.; Avotins, F.; Valters, R.; Kampars, V. (November 2004). "In Memoriam: Emilija Gudriniece (August 3, 1920 – October 4, 2004)". Chemistry of Heterocyclic Compounds. 40 (11): 1513–1515.
- ^ a b c Авотиньш, Ф.; Страков, А. (2000). "Гудриниеце Эмилия Юлиановна". Химия Гетероциклических Соединений (Rusça). 8 (398): 1146-1147. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.
- ^ "Гудриниеце Эмилия Юлиановна" (Rusça). Biografija Russia. 2006. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2015.