Ebu Nuaym el-İsfahanî

Ebu Nuaym el-Esbahânî (Arapça:أبـو نـعـيـم الأصـبـهـانـي (d. Ocak/Şubat 948, ö. 22 Ekim 1038), 10. yüzyılda yaşamış Fars hadis bilgini ve tarihçi. Tam ismi Ebû Nuaym Ahmed bin Abdillâh bin İshâk el-Esbahânî'dir.

Ebu Nuaym el-Esbahanî
Doğum	Ocak/Şubat 948 İsfahan, Büveyhoğulları
Ölüm	22 Ekim 1038 İsfahan
İkamet	İran
Milliyet	Fars

Büveyhoğulları zamanı İsfahan'da doğmuş, Nişapur, Basra, Kufa, Bağdad, Mekke ve Endelüs'ü ziyaret ederek geniş çapda seyahat etmiştir. Tasavvufu geliştiren ilk en önemli kaynak eserlerden ve Şafii hadislerin rivayetcilerinden biri olan Hilyet el-Evliya'nın yazarı olarak bilinir.

Eserleri

Ebu Nuaym yüz üzerinde eserin yazarıdır. Bunlar arasında:

• Hilyet el-Evliya, on ciltlik büyük bir eser, 650 biyografiye ihtiva ederek yaklaşık 4.000 basılı sayfa miktarına tekabül eder. Altı Şii İmam olmak üzere, İslam'ın ilk yıllarından birçok önemli biyografileri içermektedir. Tasavvufun gelişmesinde direkt tesiri olan çoğu şahsiyetin biyografileri onuncu ciltte bulunur.
• El-Arbaîn alâ Mezheb el-Mutahakkikîn min el-Sûfiyye ("Sufiler'den Mutahakkıklar'ın Mezhebi Üzerine Olan Kırk")
• Delâil en-Nubuvva ("Peygamberliğin İşaretleri ve Delilleri"), tamamen İslam Peygamberi Muhammed'in şahsiyetine düşkün olan bu büyük çalışma Beyhakî tarafından benzer bir isimli çalışmada yedi cilde genişletilmiştir.
• Zikr Akhbâr Asbahân ("İsfahan'ın Hatıratları Vakayınamesi")
• El-Duafâ ("Zayıflar")
• Fadâil el-Khulafâ el-Arba`a wa Ghayrihim ("Dört Halife'nin ve Diğerlerin Faziletleri")
• Fadîlat el-Adilîn min el-Vulât, adil hüküm ve hükümedilenin hükmedene karşı mesuliyetleri ile ilgili kırk Hadis mecmuası. Sahâvî her öyküyü detaylı bir şekilde belgelemiştir.
• Juz fî Turuk Hadîs İnna Lillâhi Tis`atun va Tis`îna İsman ("Allah'ın Doksan Dokuz İsmi Vardır Hadis'in Yolları Üzerinde Bir Bölüm")
• El-Mehdî ("Mehdi")
• Marifet el-Sahâbe va Fadâ'ilihim ("Sahabeleri Bilmek ve Onların Faziletleri"). Bu kitap İbn Abdelbar, İbn el-Esir ve İbn Hacar'ın sonraki benzer çalışmaların temeli olmuştur.
• Musned el-Imâm Abî Hanîfe ("İmam Ebu Hanife'nin Musnedi")
• El-Mustakhrac alâ el-Buhârî ("Buharî'nin Ölçütlerine Uygun İlave Rivayetler")
• El-Mustakhrac alâ Muslim ("Muslim'in Ölçütlerine Uygun İlave Rivayetler")
• Riyâdat el-Ebdân ("Bedenlerin Riyazeti")
• El-Shuarâ ("Şairler")
• El-Sifât ("Sıfatlar"), Suyûtî Al-Iklîl fî Istinbât al-Tanzîl kitabındaki Nas Suresi tefsirinde bahsetmiştir.
• Sifat el-Cenne ("Cennet'in Sıfatları")
• Tabakât el-Muhaddisîn val-Ruvât ("Biyografi - Hadis Alimleri ve Rivayetclerin Tabakaları")
• Tesmiyetu mâ İntehâ ileynâ min el-Ruvât an el-Fadl ibn Dukayn Aliyan
• Tesmiyetu mâ İntehâ ileynâ min el-Ruvât an Saîd ibn Mansûr Aliyan
• Tesbît el-İmâme va Tertîb el-Khilâfe, Şii'lik hakkında tekzip.
• El-Tıb el-Nebevî ("Nebevî Tıb")