Dragoon Harekâtı
Dragon Harekâtı, II. Dünya Savaşı’nın bir parçası olup, 15 Ağustos 1944’te Müttefik Kuvvetleri'nin Güney Fransa’yı ele geçirmesine verilen isimdir. Operasyon, Toulon ve Cannes arasında gerçekleşmiştir.
| Dragoon Harekâtı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı | |||||||||
 Dragoon Harekâtı | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 ABD France French Algeria  Birleşik Krallık Kanada[note]Hava desteği:  Avustralya Güney AfrikaDonanma desteği:  Yunanistan Yeni Zelanda |
 Almanya | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Jacob L. Devers Alexander Patch Jean de Tassigny Edgard de Larminat Joseph de Monsabert Henry Kent Hewitt John K. Cannon |
 Johannes Blaskowitz Friedrich Wiese Ferdinand Neuling | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
İlk Çıkarmada 151,000 personel[1] Tüm işgal gücü 576,833 personel[2] Fransız Direnişi 75,000 personel[3] |
İlk Çıkarmada 85,000–100,000 personel[4] 1,481 topçu teçhizatı[5] Güney Fransa'da 285,000–300,000 personel[4] | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
2,050 ölü, esir veya kayıp 7,750 diğer kayıplar  10.000 'den fazla yaralı[6] |
7,000 ölü 20,000 yaralı 130,000+ Güney Fransa'da sıkışıp ve daha sonra esir[7][8] | ||||||||
Planlama değiştir
Planlama aşaması boyunca operasyon Anvil (Örs) ismiyle anılmıştır. Bu sayede Normandiya’ya yapılacak operasyon olan Hammer (Çekiç) operasyonu ile anlamsal bir bütünlük sağlanmıştır. Daha sonraları iki operasyonun da ismi değiştirilmiştir. Hammer Operasyonu “Overlord” ismini alırken, Anvil Operasyonu ise Dragoon ismini almıştır. Çoğu kesim bu ismi Winston Churchill’in seçmiş olduğunu düşünmüştür zira Churchill’in kendisi karşı olduğu halde planın kendisine zorla kabul ettirildiği yorumunu yaptığına inanılmaktadır. Churchill ile ilgili bu efsanenin gerçek olmadığı daha sonraları ortaya çıkmıştır.
Churchill, Dragoon Operasyonuna ayrılacak kaynakların, Balkanlardaki petrol üreten bölgelerin ve ardından da diğer Doğu Avrupa ülkelerinin ele geçirilmesi için kullanılmasının daha faydalı olacağını savunmaktaydı. Bu sayede yalnızca Almanya’nın büyük ihtiyaç duyduğu petrole olan erişimi sınırlanmakla kalmayacak, bu alanları Alman işgalinden kurtarmak için Kızıl Ordu’dan önce davranılmasıyla II. Dünya Savaşı’nın ardından gelecek barış döneminde Batı’ya daha avantajlı bir konum sağlanmış olacaktı.
Plan, Özgür Fransa birlikleri ve Amerikan askerlerinin karışımından oluşacak kuvvetlerin Toulon ve ardından Marsilya’yı almasını öngörüyordu. Daha sonradan alınacak yerler listesine Saint-Tropez de eklenmiştir. 1944 yılı boyunca plan sürekli yenilenmiştir ancak yine de asker ve mühimmatların İtalya’da yığılmasından yana olan İngiliz ordu üyeleri ve Dragoon Operasyonunu savunan Amerikan ordu üyeleri arasında sürekli anlaşmazlıklar olmuştur. Bu anlaşmazlıklar daha geniş çaplı bir Anglo-Amerikan stratejik anlaşmazlığının bir parçasını teşkil etmektedir.
Dengeler iki olaydan sonra Dragoon Operasyonu’nun gerçekleştirilmesinin lehine değişmiştir. Bu iki olay, Haziran’ın başlarında Roma’nın işgalden kurtarılması ve ayın sonundaki Cobra Operasyonu ile Normandiya gediğinden sonunda dışarı çıkılabilmesidir. Dragoon Operasyonu için D-day (çıkartma günü) 15 Ağustos 1944 olarak seçilmişti. Son gerçekleştirme emri bu tarihten kısa süre önce verilmişti.
Güney Orduları Grubu yahut Süvari Kuvveti olarak da bilinen ve Korgeneral Jacob L. Devers tarafından komuta edilen ABD 6. Ordu Grubu Korsika’da yaratılmıştı ve Dragoon Operasyonu bünyesinde Güney Fransa’yı işgale hazırlanan birleşmiş Fransız ve Amerikan kuvvetlerini takviye etmek üzere 1 Ağustos 1944’te faaliyete geçirilmişti. İlk başlarda bu kuvveti Müttefik Kuvvetleri Karargâhı tabiydi ve Akdeniz Cepheleri Başkumandanı General Sir Henry Maitland Wilson’ın komutası altındaydı. İşgalin bir ay sonrasında kuvvetin komutası, Müttefik Kuvvetleri Batı Cepheleri Başkumandanı ABD Generali Dwight D. Eisenhower’a ve Müttefik Seferi Kuvvetleri Başkumandanlığına bırakılmıştı. Çıkartmayı desteklemek adına ayrıca 88. Özel Birlik de faaliyete geçirilmişti.
Çıkartmalar değiştir
Saldırı birlikleri VI. Kolordunun üç Amerikan tümeni ile bunları destekleyen bir Fransız zırhlı tümeninden oluşmaktaydı. 3. Piyade Tümeni sol taraftaki Alfa Plajına (Cavalaire-sur-Mer), 45. Piyade Tümeni merkezdeki Delta Plajına (Saint-Tropez) ve 36. Piyade Tümeni sağ taraftaki Camel Plajına (Saint-Raphaël) çıkarılmıştı. 93. Tahliye birliği Saint-Maxime’e H-6’da çıkmıştı. Tüm çıkartma alanının batı kanadına büyük bir Fransız komando grubu çıkarılarak Alman topçu yerleşkeleri yok edilmişti (Romeo Operasyonu). Bunlara iki kanattan da çıkarılan diğer Fransız komando grupları ile 1. Hava Görev Gücü tarafından LeMuy-Le Luc bölgesine yollanmış paraşütçülerden oluşan bir saldırı birliği olan Rugby Kuvveti'de yardımcı olmuştu. 1. Hava Görev Gücü şunlardan oluşmaktaydı:
- İngiliz 2. Bağımsız Paraşütçü Tugayı,
- ABD 517. Paraşütü Piyade Alayı,
- 509. Paraşüt Piyade Taburunun bir bölümünden oluşmuş planörcüler,
- 550. Planör Piyade Alayı ve
- 1. Tabur 551. Paraşütçü Piyade Alayı (Dove Operasyonu).
1. Özel Servis Kuvveti sahil başını korumak için iki adayı ele geçirmişti (Sitka Operasyonu). Ana çıkartmayı perdeleyebilmek adına Span Operasyonu isimli bir aldatmaca planı da devreye sokulmuştu.
Fransız zırhlısı Lorraine, İngiliz zırhlısı HMS Ramillies ve Amerikan savaş gemileri USS Texas, Nevada ve Arkansas’ın yanı sıra 50’nin üzerinde kruvazör ve destroyerden oluşan Müttefik gemilerinden açılan top ateşiyle çıkartmaya yardımcı olunmuştur. Yedi adet Müttefik refakat gemisi ile uçaksavar desteği de sağlanmıştır.
İlk günün sonunda 94.000 asker ve 11.000 araç sahillere çıkabilmişti. Overlord Operasyonu’nun ardından bir miktar Alman askeri zaten Kuzey Fransa’daki müttefik kuvvetleriyle savaşmak için yönlerini değiştirmişlerdi ve bölgede kalmış olan Alman askerleri de çıkartmadan önce Yüzbaşı Aaron Bank’in önderliğindeki Fransız Direniş savaşçılarının yürüttüğü büyük çaplı saldırıyla sahil başı bölgesinden uzaklaştırılabilmişti. Sonuç olarak Müttefik kuvvetleri kara içlerine doğru ilerledikçe çok az direnişle karşılaşmıştır. İşgalin 24 saatte 20 millik ilerleme gibi büyük bir süratle başarıya ulaşması Paris’teki direniş savaşçılarının büyük bir moralle eylemlere koyulmasını sağlamıştı.
Sonradan varan birlikler ise ABD VI Kolordu Karargâhı, ABD Yedinci Ordu Karargâhı, Fransız B Ordusu (daha sonradan Fransız Birinci Ordusu adını almıştır) ile Fransız I ve II. Kolordularının yanı sıra 51. Tahliye Hastanesidir.
Çıkartmalardan Sonrası değiştir
Fransız Partizanlar ise çıkarma yapan Müttefik Devletleri'ine destek vermek için harekete geçti. Sahil boyunca bulunan 5 büyük kent olan Toulon, Nice, Martigues, Marsilya ve Rennes kentlerini Almanlar'ın elinden aldı. Bunun sonucunda Alman On Dokuzuncu Ordusu'nun süratle geri çekildi. Alman ordusunun geri çekilmesi Müttefik Kuvvetleri'nin için kısa sürede büyük kazançlar elde etmesini sağlamıştı. Planlar çıkartma alanlarının civarında daha büyük bir direnişle karşılaşılacağını tasavvur etmenin yanı sıra nakliyat ihtiyaçlarını da küçümsemişti. Araçların yakıt gereksinimleri arzın üstüne çıkmıştı ve yakıt eksikliği ilerleyişe Alman direnişinden daha büyük bir darbe vurmaktaydı. Bunun sonucu olarak birtakım Alman birlikleri Vosges ve Almanya’ya kaçmayı başarabilmişti.
Dragoon kuvvetleri Eylül ortalarında Dijon yakınlarında, Overlord kuvvetlerinin güney ucuyla birleşebilmişti.
Dragoon planının sunmuş olduğu faydalardan biri, Marsilya Limanı'nın ele geçmesiydi. Cobra ve Dragoon Operasyonlarının ardından gelişen süratli Müttefik ilerlemesi Eylül 1944’te kaynakların tükenmesiyle neredeyse durma noktasına gelmişti. Çünkü liman tesislerinin yetersizliği ile Kuzey Avrupa’da kara taşımacılığının güçlüğünden kaynaklanan sorunları telafi edebilmek için binlerce ton kaynak Kuzeybatı Fransa’ya aktarılmıştı. Almış oldukları ağır hasara rağmen Marsilya Limanı ve Güney Fransa Demiryolları tekrar iş görür hale getirilmişti. Böylelikle Müttefikler için Almanya’ya uzanan yolda önemli kaynak yolları elde edilebilmişti, bu sayede Müttefiklerin ihtiyaçlarının üçte biri bu noktalardan karşılanabilecekti.[9]
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta Dragoon Harekâtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Amerikan Ordusu II. Dünya Savaşı Kampanyası - Güney Fransa12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Amerikan Tarihindeki Kampanyalar Makalesi23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kampanın Ayrıntılı Tarihi
Kaynakça değiştir
- ^ Clarke & Smith (1993), s. 92.
- ^ Tucker-Jones (2010), s. 92.
- ^ Clarke & Smith (1993), s. 42.
- ^ a b Clarke & Smith (1993), s. 70.
- ^ Clodfelter (2017), s. 474.
- ^ Clarke & Smith (1993), p. 195
- ^ Zaloga (2009), p. 88
- ^ Clarke & Smith (1993), p. 196
- ^ http://tr.finanzalarm.com/details/Dragoon_Harekâtı.html[ölü/kırık bağlantı] Draggon Harekatı