Vikipedi

Daça

Daça, genellikle büyük Rusya, Ukrayna, diğer eski Sovyet ve daha az olarak eski Doğu Bloku kentlerinin yakınlarında konumlanan bahçeli, müstakil, kır evi, tatil evi, haftasonu evi, yazlık, villa.

Tipik bir Sovyet daçası. (2009)
Moskova yakınlarındaki eski bir daça. (1917)

Etimoloji

değiştir
 
Sankt-Peterburg yakınındaki eski bir daça. (2012)

Daça, Rusça “vermek” fiilinden türemiştir.

 
Moskova çevresindeki bir daça kooperatifinde onarım yapılırken. (1993)
 
Nijni Novgorod Oblastı'nın Kstovo şehri çevresindeki daça alanlarından biri. (2012)
 
Rusya Başkanı Dmitri Medvedev ve ABD Başkanı Barack Obama, Medvedev'in Moskova dışındaki ofis olarak kullandığı daçasında görüşme yaparken. (2009)
 
Krasny Khimik fabrikasında çalışan bir işçi ailesinin Leningrad yakınlarındaki daçası. (1981)

Tarihi

değiştir

İlk olarak, Çarlık Rusyası döneminde saray erkanına verilen topraklarda ortaya çıkmıştır.

18. yüzyılda I. Petro döneminde yaygınlaşmaya başladı kabul edilir. Ünlü Rus tarihçi Nikolay Karamzin'in 1803 yılındaki yazısına göre Moskova kenti yazları boşalır ve aristokratların çoğu daçalara akın ederdi.[1]

Ekim Devrimi'nden sonra Sovyet devleti tarafından başta büyük kentlerde yaşayan ailelere, kente yakın yeşil bölgelerde daçalar verilmeye başlanır. Böylece kentli halk içinde yaygınlaşmıştır.[2] 1930'larda çok sayıda yeni daçalar inşa edilmeye başladı ve bunlar sanatçı, asker ve çeşitli parti yetkililerine dağıtıldı.[3] Ekim Devrimi ile birlikte, daçaların büyük çoğunluğu millîleştirildi. Bunların bir kısmı fabrika işçilerine tatil evi olarak verildi, daha iyi kalitede olan diğer bir kısmı ise, devrim sonrası ortaya çıkan kültürel ve bilimsel elit kesime dağıtıldı. Kalan azınlıktaki daçalar devletin mülkiyetinde kaldı ve kullanım hakkı üst düzey yöneticilere sunuldu.[4] En üst düzeydeki Sovyet yöneticileri ayrıca kendi daçalarına sahip olurlardı, örneğin Jozef Stalin'in favorisi Abhazya'nın Gagra rayonunun Gagra kasabasındaydı. Stalin Gagra'da tatilini geçirdiği zamanlarda çevresinde 3000 koruma görevlendirilirdi.[5]

Devrimden sonra topraklar halkın elinden alınmıştı. II. Dünya Savaşı sonrasında tekrar topraklar halka tekrar dağıtılmaya başlandıktan sonra Rus ve Ukrayna halklarında birer daça edinme eğilimi yoğunlaştı. Satın alamayanlar da kiralama yoluna gittiler. Bu yoğun isteğin kökeni olarak halkların gelenekleri ile kır ve toprak sevgisi gösterilmektedir.[2]

Kruşçev'in konut programından sonraki en büyük genişlemenin olduğu 1980'ler ise, daçalarda tam anlamıyla bir patlama yaşandığı yıllar oldu, neredeyse tüm varlıklı ve çok çocuklu aileler birer daça sahibi oldular.[6][7] 1980'lerin sonlarından itibaren daçaların boyutlarında ciddi biçimde genişlemeler görüldü, çünkü boyut konusundaki yasal sınırlandırmalar kaldırılmıştı. Arazi anlamında da yeni daça alanları, küçük parseller yerine büyük evlerin yer alacağı geniş parsellere dönüşmeye başladı.[8]

Tarım

değiştir

Daça bahçelerinde sebze ve meyve yetiştirilmesi, Sovyetler Birliği döneminde zaman zaman görülen kıtlık ve yokluk zamanlarının kolay atlatılmasını sağlamıştır. Sovyetler Birliği döneminde insanlar, tükettiği meyve ve sebzelerin neredeyse yarısını kendi arazilerinde yetiştirirdi. Günümüzde Rusya’da ise, halka ait ticari amaçlı olmayan toprak hissesi 21 milyon civarındadır ve bu sayı diğer ülkelerle kıyaslandığında çok yüksek bir orana işaret eder.[2] Bahçecilik bazı daçaların temel hedeflerinden biri olmuştur.[3]

 
Aleksandr Puşkin'in Leningrad'a bağlı Puşkin kasabasındaki müze haline getirilmiş daçası. (2010)

Modern elitlerin daçaları

değiştir
 
Şair Boris Pasternak'ın Moskova'nın güneybatısındaki Peredelkino daça kompleksi içindeki evi. (2004)

Çarlık Rusyası döneminde daçalar daha çok aristokratlara aitken, Sovyetler Birliği döneminde sanatçı ve entelektüeller ağırlık kazanmıştı.[9] Bazı sanatçı ve varlıklı daça sahipleri daçalarını kır evi olarak adlandırmayı tercih ederlerdi.[10]

Rusya ve Ukrayna'nın politikacıların, üst düzey bürokratların, üst rütbeli generallerin, bilim insanlarının ve Aleksandr Puşkin, Anton Çehov, İvan Şişkin, Boris Pasternak, Aleksandr Dovjenko, Sergei Chavain gibi önemli yazar, şair ve müzisyenlerin daçaları bulunurdu.[11]

Evlerin varlığı, konumu ve büyüklüğü, vatandaşların sosyal statülerinin bir göstergesi olarak da kabul görürdü.[3][11][12][13]

Elitlerin daçaları, çoğunlukla ahşap malzemeyle inşa edilmiş olan orta sınıf daçalarından farklı olarak, tuğla ve beton malzemelerle inşa edilmiştir.[14][15]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Dacha - More Than a Country House, Rather a Passion" (İngilizce). Understand Russia. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  2. ^ a b c "Rusların vazgeçilmezi "Daça"lar". Sputnik Haber Ajansı ve Radyosu. 16 Temmuz 2013. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  3. ^ a b c Beumers, Birgit (2005). Pop Culture Russia!: Media, Arts, and Lifestyle (İngilizce). ABC-CLIO. s. 349. ISBN 1851094598. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. The dacha was given, donated plot of land handed out by the tsar in an act of grace. It served as a retreat during the Revoloution and the civil war. [...] The dacha plot was used to grow vegetables and potatoes during and after World War II [...]. 
  4. ^ Lovell, Stephen (2002). "The Making of the Stalin-Era Dacha". The Journal of Modern History (İngilizce). 74 (2). ss. 253-288. doi:10.1086/343408. 
  5. ^ Walker, Shaun. "Abkhazia: where Stalin's ghost holds sway". The Week (İngilizce). 18 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  6. ^ Utekhin, Ilia (2013). Smorodinskaya, T. (Ed.). Encyclopaedia of Contemporary Russian Culture. housing, Soviet and post-Soviet (İngilizce). Routledge. ss. 256-258. ISBN 1136787852. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  7. ^ Fitzpatrick, Sheila (9 Ekim 2003). "The Good Old Days". London Review of Books (İngilizce). 25 (19). ss. 18-20. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  8. ^ "Russian Dachas" (İngilizce). Liden & Denz Language Centre. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  9. ^ "Dachas Offer Bucolic Charms, and Elite Modern Comforts". The St. Petersburg Times (İngilizce) (1074). Saint Petersburg. 31 Mayıs 2005. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  10. ^ "The Russian summer house: Country life". The Economist (İngilizce). 19 Haziran 2003. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  11. ^ a b Dmitriev, Oleg. "Of Russian origin: Dacha" (İngilizce). Russiapedia. 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  12. ^ Bullough, Oliver. "Russian dacha craze risks environmental carnage" (İngilizce). Johnson's Russia List. Reuters. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  13. ^ Sweeney, Conor (21 Kasım 2007). "Russia's dacha building boom shows rich-poor gulf" (İngilizce). Reuters. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  14. ^ Lovell, Stephen (2003). Summerfolk: A History of the Dacha, 1710-2000 (İngilizce). Cornell University Press. ISBN 0801440718. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 
  15. ^ Holley, David (20 Ağustos 2005). "A Cottage Industry of Wealth". Los Angeles Times (İngilizce). 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Daça ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Daça&oldid=32755459" sayfasından alınmıştır