Bademkaya, Yusufeli
Bademkaya, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
| Bademkaya | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Bademkaya Bademkaya'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 66 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Tarihçe değiştir
Bademkaya köyünün eski adı Zvari'dir. Gürcüce bir yer adı olan Zvari (ზვარი), Mzavri'den (მზვარი) değişime uğramıştır. Gürcü dilinde "Mzvari", "güneşli" veya "güneş alan yer" anlamına gelir.[3][4] Bu yer adı Türkçeye Zvar ve Zuvar şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Zvar (زوار) olarak geçer.[5][6] Daha sonra köyün adı Zuvar şeklinde yazılmıştır.[7]
Zvari köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 1549 yılındaki Gürcistan seferinde Gürcülerden ele geçirmiştir.[8] Zvari köyü, Osmanlı döneminin başında Livane sancağına, sonra Çıldır Eyaleti'ne bağlanmıştır. Nitekim Osmanlı idaresinin vergi ve askere alma amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde de Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Nüfusu, 29 hane ve 75 erkek olarak kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 150 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[9]
Zvari köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Lazistan sancağının Livana kazasına bağlıydı. Köyün nüfusu 20 hanede yaşayan 89 kişiden oluşuyordu. Osmanlı idaresinin bu tarihte de sadece erkek nüfusu tespit ettiği bilinmektedir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyde yaklaşık 178 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Köyde hayvan varlığı olarak 16 öküz, 10 inek, 5 at, 205 keçi ve 100 koyun kaydedilmiştir.[10] Zvari, 93 Harbi'nin bir sonucu olarak 1878’de Livana kazası Rusya'ya bırakılınca, Erzurum vilayetinin Kiskim kazasına bağlandı.
Zvari, 1928 tarihli köy listesinde Artvin vilayetinin Yusufeli kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köydü.[11] 1935 nüfus sayımında Erzurum vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve "Zovar" olarak yazılmış olan köyde 306 kişi yaşıyordu.[12] Zvari veya Zuvar Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Bademkaya olarak değiştirilmiştir.[13] 1965 genel nüfus sayımında Bademkaya köyünün nüfusu 393 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 89 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Coğrafya değiştir
Bademkaya, Artvin il merkezine 54 km, Yusufeli ilçe merkezine 51 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 66[2] |
| 2019 | 65[2] |
| 2018 | 66[2] |
| 2017 | 80[2] |
| 2016 | 77[2] |
| 2015 | 81[2] |
| 2014 | 90[2] |
| 2013 | 82[2] |
| 2012 | 96[2] |
| 2011 | 96[2] |
| 2010 | 100[2] |
| 2009 | 91[2] |
| 2008 | 87[2] |
| 2007 | 90[2] |
| 2000 | 109[15] |
| 1990 | 177[15] |
| 1985 | 280[15] |
Kaynakça değiştir
- ^ "Bademkaya, Turkey Page". Fallingrain.com. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Yusufeli Bademkaya Köy Nüfusu". Nufusune.com. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 789. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "მზვარი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 356, ISBN 9789157871117.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 55. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 246-248, 328. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 357, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 83.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 378" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 790". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ a b c d "Bademkaya Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.