Conchoraptor
Conchoraptor ("deniz kabuğu yağmacısı" anlamına gelir), Asya'da geç Kretase Dönemi'nde yaşamış bir oviraptorid dinozor cinsidir.
| Conchoraptor | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Yuvalama pozisyonunda bir montelenmiş iskelet örneği | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| †Conchoraptor gracilis Barsbold, 1986 | |||||||||||||||||||
Açıklama değiştir
Conchoraptor, yalnızca 1-2 metre (3,3-6,6 fit) uzunluğunda küçük bir dinozordu.[2] Diğer birçok oviraptoridden farklı olarak, Conchoraptor'un bir baş arması yoktu.[2] Akrabaları gibi dişlerden yoksundu. Dişler yerine, oviraptoridlerin güçlü gagaları vardı, muhtemelen yumuşakça kabuklarını kırmaya adapte oldular.[2] Conchoraptor'un kafatası, kemiklerin çoğu içi boş olacak şekilde ağır bir şekilde pnömatize edildi.[3] Her iki kulak arasındaki dahili bağlantılar, rezonans odaları ve gelişmiş işitme işlevi gördü.[4]
Keşif değiştir
İlk kez 1971 yılında bir Polonya-Moğol seferi tarafından Erken Maastrihtiyen Nemegt Formasyonunun Hermiin Tsav'ın Kırmızı Yataklarında keşfedildiği zaman,[2] bilim adamları, Conchoraptor'un genç bir Oviraptor olduğuna ve hayvanın eksik armasının hayvan cinsel olgunluğa ulaştığında büyümeye başlayacağına inanıyordu.[2] Birden fazla iskelet üzerinde daha fazla çalışma, Conchoraptor'un yeni bir cinse ait olduğunu gösterdi.[2] Conchoraptor'un elleri, bilim adamlarının onu Oviraptor'dan ayırmaya karar vermelerinin önemli bir nedeniydi.[2] Anatomik olarak eller, Ajancingenia ve Oviraptor'un elleri arasında evrimsel bir aracı gibi görünüyordu ve bu hayvanın bilinen bir türün üyesi olmadığı açıkça görülüyordu.[2]
Bu yeni cinsin tip türü Conchoraptor gracilis 1986 yılında Barsbold tarafından tanımlanmış ve isimlendirilmiştir. Cins ismi, Yunanca konkhè, "midye" ve Latince raptor, "yağmacı" dan türetilmiştir.[5] Bu isim, Barsbold'un oviraptoridlerin, geleneksel olarak düşünüldüğü gibi öncelikle yumurtaları avlamak yerine, yumuşakçalarla beslenmek için özelleşmiş olabileceği hipotezini yansıtır.[2] Özel isim Latincede "zarif" anlamına gelir. Holotip, kafatasına sahip kısmi bir iskelet olan IGM 100/20'dir. Daha sonra yaklaşık iki düzine örnek resmi olarak türe yönlendirildi.
Sınıflandırma değiştir
Conchoraptor, 1986'da Barsbold tarafından Oviraptoridae'ye atanmıştı. Son analizler, oviraptorid alt familyası Ingeniinae'nin bir üyesi olduğunu gösteriyor.
Aşağıdaki kladogram, Fanti ve arkadaşlarının 2012'deki analizini gösterir.[6]
| Oviraptoridae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paleoekoloji değiştir
Doğal ortam değiştir
Moğolistan'daki Nemegt Formasyonu'nun, Geç Kretase döneminin 70 ila 66 milyon yıl öncesine[7] Maastrihtiyen aşamasına kadar uzandığı tahmin edilmektedir.[8] Geç Kretase döneminde, şimdi Nemegt Formasyonu olan arazi, kumul tarlaları ve sadece aralıklı akarsularla kurak bir ortama sahipti. Yakındaki Djadochta Formasyonundan biraz daha genç ve biraz daha ıslak görünüyor.[8] Bu oluşum, diğer kaya oluşumlarında bulunduğunda bu fosillerin tipik olarak parçalanıp dağıldığı göz önüne alındığında nadir görülen bir olay olan küçük ve kırılgan dinozor iskeletlerinin mükemmel korunması için dikkate değerdir.[9]
Paleofauna değiştir
Conchoraptor, habitatını Avimimus ve Nomingia dahil olmak üzere diğer oviraptorosaurlarla paylaştı, diğer theropodlar arasında Tochisaurus ve Zanabazar gibi troodontidler ve Alioramus ve Tarbosaurus gibi tyrannosauridler alıyor. Ornithischianlar'da pachycephalosaurlar Homalocephale ve Prenocephale, hadrosaurid Saurolophus, ankylosaur Saichania ve Tarchia'yı içerir.
Dış bağlantılar değiştir
Vikitür'de Conchoraptor ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Wikimedia Commons'ta Conchoraptor ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça değiştir
- ^ "Conchoraptor". paleobiodb.org.
- ^ a b c d e f g h i "Conchoraptor." In: Dodson, Peter & Britt, Brooks & Carpenter, Kenneth & Forster, Catherine A. & Gillette, David D. & Norell, Mark A. & Olshevsky, George & Parrish, J. Michael & Weishampel, David B. The Age of Dinosaurs. Publications International, LTD. p. 136. 0-7853-0443-6.
- ^ Kundrat, M. 2007, "Avian-like attributes of a virtual brain model of the oviraptorid theropod Conchoraptor gracilis", Naturwissenschaften 94: 499-504
- ^ Kundrat M. and Janacek, J., 2007, "Cranial pneumatization and auditory perceptions of the oviraptorid dinosaur Conchoraptor gracilis (Theropoda, Maniraptora) from the Late Cretaceous of Mongolia", Naturwissenschaften 94:769–778
- ^ Rinchen Barsbold, 1986, "Raubdinosaurier Oviraptoren". In: Vorobyeva, E. I. (ed.), Herpetologische Untersuchungen in der Mongolischen Volksrepublik. Akademia Nauk SSSR. pp. 210-223
- ^ Fanti F, Currie PJ, Badamgarav D (2012). "New Specimens of Nemegtomaia from the Baruungoyot and Nemegt Formations (Late Cretaceous) of Mongolia 17 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." PLoS ONE, 7(2): e31330. doi:10.1371/journal.pone.0031330
- ^ A Geologic Time Scale 2004. Cambridge: Cambridge University Press. 2005. ISBN 978-0-521-78142-8.
- ^ a b Jerzykiewicz (1991). "Late Mesozoic stratigraphy and vertebrates of the Gobi Basin". Cretaceous Research. 12 (4): 345-377. doi:10.1016/0195-6671(91)90015-5.
- ^ Novacek, M. J., 1996. "Dinosaurs of the Flaming. Cliffs" Anchor/Doubleday. 367 p.