Codex Boreelianus

Codex Boreelianus veya tam adıyla Codex Boreelianus Rheno-Trajectinus, Gregory-Aland numaralandırmasında F ^e veya 09, von Soden numaralandırmasında ε 86 ile belirtilen Yunanca İncil'in 9. (veya 10.) yüzyıla ait bir el yazmasıdır. Parşömen üzerine yazılmış olan el yazması, çoğu 1751 ile 1830 arasında ortaya çıkan boşluklarla (veya boşluklarla) doludur. Kodeksin adı, onu Doğu'dan getiren Johannes Boreel'in (1577–1629) ardından Boreelianus'tur.

Kodeksin metninin çoğu Bizans metin türü olsa da aynı zamanda çok sayıda yabancı (yani Bizans dışı) ve başka hiçbir el yazmasında yer almayan kelimeye sahiptir. Günümüzdeki akedemisyenlere göre metin çok önemli bir el yazması değildir, ancak Yunan Yeni Ahit'in tüm modern baskılarında bu Kodeks alıntılanmıştır.

El yazması, 17. yüzyılın başında Doğu'dan getirildi. 100 yılı aşkın bir süredir özel koleksiyonlarda bulunduktan sonra 1830'dan beri Utrecht Üniversitesi'nde barındırılmaktadır.

Açıklama değiştir

Kodeks 285 × 22 santimetre (112,2 × 8,7 in) boyutunda 204 parşömen yaprağı üzerinde dört İncil'in metnini içerir.^[1] Mevcut kodeksin metni Matta 9:1 ile başlar ve Yuhanna 13:34 ile biter. Luka'da çok daha fazla eksik bulunmaktadır. 1751'de Wettstein, kodeksin Matta 7:6'dan başladığını ve sadece Matta 8:25 ve Markos 11: 6–16'nın eksik olduğunu belirtti.^[2] Bu, onun zamanındaki el yazmasının günümüzdekinden çok daha eksiksiz olduğu anlamına geliyor. Şu anda, el yazmasının boşlukları şunları içerir:

Matta 1:1–9: 1; 12:1–44; 13:55–14:9; 15:20–31; 20:18–21:5;

Markos 1:43–2:8; 2:23–3:5; 11:6–26; 14:54–15:5; 15:39–16:19;

Luka - en az 24 boşluk;^[3]

Yuhanna 3:5-14; 4:23–38; 5:18–38; 6:39–63; 7:28–8:10; 10:32–11:3; 12:14–25; 13:34-son.^[4]

Special features
Kodekste kullanılan bitişik harfler
Küçük ilk harfler
Büyük ilk harfler (süslü)

Parşömen #9

Bu kodeksin Yunanca metni, Bizans metin türünün bir temsilcisidir, ancak birkaç tekil okumaya sahiptir.^[5] Bruce M. Metzger'e göre tipik Bizans metnidir.^[6] Kurt ve Barbara Aland'a göre, Bizans standart metnine 156 kez, orijinal metinle aynı okumaya sahip olduğunda Bizans'a 78 kez katılıyor. Bizans'a karşı "orijinal" metni desteklemiyor. 11 bağımsız veya ayırt edici okumaya sahiptir. Alands onu Yeni Ahit el yazmalarının Kategori V'ine yerleştirdi.^[1] Çok önemli bir kodeks değildir, ancak Bizans metin türünün önemli bir tanığıdır. Hermann von Soden, onu K ⁱ olarak sınıflandırdı (şimdi metinsel aile E olarak biliniyor). Claremont Profil Metoduna göre Luka 1'de Bizans metnini karıştırmış; Luka 10 ve Luka'da el yazması kusurludur.^[7]

Metin varyantları (Textus Receptus'a karşı) değiştir

Folio 111 recto

Folio 128 recto, Luka'nın başlangıcı

Luka 6:15b-20a metnini içeren Folio 147r

Luka 22:37–43 metnini içeren Parşömen 173 verso

Yuhanna 8:15–21 metnini içeren Parşömen 200 versiyonu; Yuhanna 8:16b-17, yazar tarafından çıkarıldığı ve kenar boşluğuna eklendiği resimde görülebilir.

Parşömen 179 recto - Yuhanna'nın başlangıcı

Matta 9:1 εμβας ] εμβας ο Ιησους (benzeri bulunmayan metin)
Matta 9:1 ιδιαν ] υδαιαν
Matta 9:5 αφεωνται σοι ] αφεωνται σου
Matta 9:5 εγειραι ] εγειρε
Matta 9:13 ηλθον ] εληλυθα
Matta 9:18 αρχων ελθων ] αρχων προσηλθεν τω Ιησου
Matta 9:18 αυτω λεγων ] αυτω λεγω
Matta 9:18 οτι η θυγατηρ ] τι η θυγατηρ
Matta 9:32 εξερχομενων ] διεξερχομενων
Matta 9:33 οτι ]
Matta 9:36 εκλελυμενοι ] εσκυλμενοι
Matta 10:4 κανανιτης ] κανατης
Matta 10:5 αποστειλας ] απεστειλεν
Matta 10:8 νεκρους εγειρετε ]
Matta 11:7 (Matta 11:8 ve 11:9'de de bulunur) εξελθετε ] (İskenderiye kodekslerinde) εξελθατε
Matta 13:43 ακουετω ]
Matta 13:54 εκπληττεσθαι ] εκπλησεσθαι
Matta 14:19 και λαβων ] λαβων (
Matta 14:22 τους οχλους ] τον οχλον (elle τους οχλους olarak düzeltilmiş)
Matta 14:23 μονος ]
Matta 14:34 γεννησαρετ ] γενησαρεθ
Matta 15:4 σου ]
Matta 15:14 πεσουνται ] εμπεσουνται
Matta 15:36 μαθηταις ] ματαις (elle düzeltilmiş)
Matta 16:3 μεν ]
Matta 16:27 την πραξιν ] τα εργα
Matta 16:28 των ωδε εστηκοτων ] ωδε εστωτες
Matta 17:9 απο ] εκ
Matta 18:14 υμων ] μου
Matta 18:8 σκανδαλιζει ] σκανδαλιζη
Matta 19:5 προσκολληθησεται ] (B D F G H S Kodekslerinde) κολληθησεται
Matta 19:18 Ιησους ]
Matta 21:30 δευτερω ] (D E F H K Kodekslerinde) ετερω
Matta 22:24 αναστησει ] (F G Kodekslerinde) εξαναστησει
Matta 22:37 ειπεν ] (B D E F G K L M S Kodekslerinde) εφη
Matta 23:25 ακρασιας ] (C E F G H K S Kodekslerinde) αδικιας
Matta 23:27 ] τοις ανθρωποις
Matta 23:33 πως φυγητε απο της κρισεως της γεεννης ] πως φυγητε της κρισεως της γεεννης
Matta 26:15 καγω ] και εγω
Matta 26:17 πασχα ] πασα
Matta 26:26 ευλογησας ] (A E F H K M S Kodekslerinde) ευχαριστησας
Matta 26:33 εγω ουδεποτε σκανδαλισθησομαι ] εγω ουδεποτε σκανδαλισθησομαι εν σοι
Matta 26:40 τω πετρω ] (F K M Kodekslerinde) αυτοις
Matta 27:17 πιλατος ] πηλατος
Matta 27:41 πρεσβυτερων ] (E F K M S Kodekslerinde) πρεσβυτερων και φαρισαιων
Matta 28:13 οι μαθηται αυτου νυκτος ελθοντες εκλεψαν αυτον, ημων κοιμωμενων ] ημων κοιμωμενων οι ματηται αυτου ελθοντες εκλεψαν αυτον
Matta 27:55 τω Ιησου ] αυτου
Markos 1:9 ναζαρετ ] ναζαρεθ
Markos 1:16 βαλλοντας ] (A B D F G H L S Kodekslerinde) αμφιβαλλοντας
Markos 2:9 κραββατον ] κραβαττον
Markos 4:3 σπειραι ] σπειραι τον σπορον αυτου (benzeri bulunmayan metin)
Markos 5:6 προσεκυνεσεν ] προσεπεσεν
Markos 6:23 ωμοσεν ] ωμολογησεν
Markos 7:3 κρατουντες την παραδοσιν των πρεσβυτερων ] κρατουντες των πρεσβυτερων
Markos 9:1 εως αν ιδωσι την βασιλειαν του θεου ] εως αν ιδωσι την βασιλειαν του θεου
Markos 9:8 Ιησουν μονον μεθ' εαυτων ] Ιησουν μεθ' εαυτων
Markos 9:43 (Markos 9:45 ile aynı) εις την γεενναν, εις το πυρ το ασβεστον ] εις τεν γεενναν του πυρος
Markos 9:47 εις την γεενναν, εις το πυρ το ασβεστον ] εις το πυρ το ασβεστον
Markos 10:26 οι δε περισσως εξεπλησσοντο ] οι δε εξεπλησσοντο
Markos 12:28 εις των γραμματεων ] εις γραμματεων
Luka 1:64 ανεωχθη δε το στομα αυτου ] ανεωχθη δε και το στομα αυτου
Luka 1:78 δια σπλαγχνα ελεους θεου ημων ]
Luka 7:47 αφεωνται ] αφιονται
Luka 8:2 δαιμονια επτα εξεληλυθει ] δαιμονια εξεληλυθει
Luka 8:22 αυτος ανεβη ] αυτος ο Ιησους ανεβη
Luka 8:30 επηρωτησε ] επερωτησε
Luka 9:45 περι του ρηματος τουτου ] περι τουτου
Luka 9:46 εισηλθεν δε διαλογισμος ] εισηλθεν διαλογισμος
Luka 10:13 και σποδω ]
Yuhanna 2:3 υστερησαντος ] οιστερησαντος
Yuhanna 9:1 ειδεν ] (G H Kodekslerinde) ο ις ειδεν
Yuhanna 10:8 προ εμου ]
Yuhanna 13:17 αποκρινεται ο ιξσους εκεινος εστιν ]

Kaynakça değiştir

^ ^a ^b The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. Erroll F. Rhodes (trans.). Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company. 1995. s. 110. ISBN 978-0-8028-4098-1. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Aland" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts (Latince). 1. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana. 1751. s. 40. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Scrivener isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Textkritik des Neuen Testaments. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung. 1900. ss. 49-50.
^ "Codex Boreelianus Revisited" (PDF). 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
^ The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration. 2. Oxford: Oxford University Press. 1968. s. 52. ISBN 978-0-19-516122-9. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
^ Frederik Wisse, The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luka, William B. Eerdmans Publishing (Grand Rapids, 1982), p. 52

[Aland-1] The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. Erroll F. Rhodes (trans.). Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company. 1995. s. 110. ISBN 978-0-8028-4098-1. Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Aland" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[Wettstein-2] Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts (Latince). 1. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana. 1751. s. 40. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010.

[Scrivener-3] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Scrivener isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[Gregory-4] Textkritik des Neuen Testaments. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung. 1900. ss. 49-50.

[Revisited-5] "Codex Boreelianus Revisited" (PDF). 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.

[Metzger-6] The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration. 2. Oxford: Oxford University Press. 1968. s. 52. ISBN 978-0-19-516122-9. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.

[Wisse-7] Frederik Wisse, The Profile Method for the Classification and Evaluation of Manuscript Evidence, as Applied to the Continuous Greek Text of the Gospel of Luka, William B. Eerdmans Publishing (Grand Rapids, 1982), p. 52

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]