Büyülü düşünme
Büyülü düşünme veya batıl inançlı düşünme,[1] aralarında makul bir nedensellik bağı olmamasına rağmen, özellikle doğaüstü etkilerin bir sonucu olarak, ilgisiz olayların nedensel olarak bağlantılı olduğuna dair inançtır.[1][2][3] Örnek olarak, kişisel düşüncelerin dış dünyayı harekete geçmeden etkileyebileceği ya da nesnelerin birbirlerine benzemesi veya geçmişte birbirleriyle temas etmiş olmalarından dolayı nedensel olarak bağlantılı olması gerektiği fikri gösterilebilir.[1][2][4] Büyülü düşünme, hatalı bir düşünce türüdür ve geçersiz nedensel çıkarımların yaygın bir kaynağıdır.[3][5] Bağlılık nedenselliği ifade etmez ifadesinin belirttiğinin aksine büyülü düşünce için olayların birbiriyle ilişkili olması gerekmez.[3]
Büyülü düşünmenin kesin tanımı, farklı teorisyenler tarafından veya farklı çalışma alanları arasında kullanılırken küçük farklılıklar gösterebilir. Antropolojide, varsayılan nedensellik, dini ritüel, dua, kurban veya bir tabunun yerine getirilmesi ile beklenen bir fayda veya karşılık hakkındadır. Psikolojide büyülü düşünme, kişinin düşüncelerinin kendi başına dünyada etkiler yaratabileceği veya bir şeyi düşünmenin onu yapmaya karşılık geldiği yönündeki inançtır.[6] Bu tür inançlar, kişinin belirli eylemleri gerçekleştirme veya belirli düşüncelere sahip olma konusunda mantıksız bir korku yaşamasına yol açabilir, çünkü bunları yapmakla felaketleri tehdit etmek arasında bir ilişki olduğu varsayılmaktadır.[1] Psikiyatride büyülü düşünme, düşüncelerin, eylemlerin veya sözlerin istenmeyen olaylara neden olabileceğine veya bunları önleyebileceğine dair yanlış inançlarıtanımlamaktadır.[7] Düşünce bozukluğu, şizotipal kişilik bozukluğu ve obsesif kompulsif bozuklukta sık görülen bir semptomdur.[8][9][10]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c d Bennett, Bo. "Magical Thinking". Logically Fallacious. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ a b Carroll RT (12 Eylül 2014). "Magical thinking". The Skeptic's Dictionary. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ a b c Robert J. Sternberg; Henry L. Roediger III; Diane F. Halpern (2007). Critical Thinking in Psychology. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-60834-3.
- ^ Vamos, Marina (2010). "Organ transplantation and magical thinking". Australian & New Zealand Journal of Psychiatry. 44 (10): 883-887. doi:10.3109/00048674.2010.498786. ISSN 0004-8674. PMID 20932201.
- ^ Carhart-Harris, R. (2013). "Psychedelic drugs, magical thinking and psychosis". Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry. 84 (9): e1. doi:10.1136/jnnp-2013-306103.17. ISSN 0022-3050.
- ^ Colman, Andrew M. (2012). A Dictionary of Psychology. 3rd. Oxford University Press.
- ^ American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. ss. 655, 824. doi:10.1176/appi.books.9780890425596. ISBN 978-0-89042-554-1.
- ^ Sadock, B. J.; Sadock, V. A.; Ruiz, P. (2017). Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. 10th. Wolters Kluwer. ISBN 978-1-4511-0047-1.
- ^ "The network structure of schizotypal personality traits". Schizophrenia Bulletin. 44 (2): 468–479. 2018. doi:10.1093/schbul/sby044. PMC 6188518 $2. PMID 29684178.
- ^ Explaining obsessive-compulsive symptoms? A transcultural exploration of magical thinking and OCD in India and Australia (PhD tez). Curtin university. 2019.