Biçimsel safsata
Mantık ve felsefe alanlarında biçimsel safsata, formel safsata, ya da Latincedeki kullanımıyla non-sequitur ("bu sonuç çıkarılamaz"), formel mantık kurallarının yanlış kullanımı ya da ihlali sonucu oluşturulmuş mantık hatalarına verilen addır.[1]
En çok karşılaşılan biçimsel safsatalardan biri, modus ponens'in (ön bileşeni onama) hatalı kullanılmasıdır. Bu safsatada kişi, ön bileşen yerine art bileşeni onayarak sonuca hatalı varır. Türkçede örnek olarak şu argüman sunulabilir: Eğer Socrates bir insansa, Sokrates memelidir. Socrates memelidir. O halde Socrates bir insandır." Sembolik mantıkta P → Q . Q ∴ Q olarak gösterilebilir. Bu örnekte de görüleceği gibi, biçimsel safsata mağduru argümanların geçerli olmama sebebi, varsayımların tümünün doğru olması durumunun sonucun doğruluğunu her olası durumlarda garantileyemesindendir. Yukarıdaki örneğe bakılırsa, "Socrates insansa memelidir" ve "Socrates memelidir" önermelerinin doğru olduğu bir durumda, Socrates bir goril olabilir. Unutulmamalıdır ki burada kullanılan şartlı önerme, matematikte de genel olarak kullanılan materyal koşul kullanır: Art bileşenin doğru olduğu tüm materyal koşul önermeleri doğrudur.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ Hansen, Hans. "Fallacies". Stanford Encyclopedia of Philosophy. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.
- ^ "Doğruluk Tabloları, Totolojiler, ve Mantıksal Denklikler". 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023.