Büyük Çarpışma Hipotezi

Büyük Çarpışma Hipotezi^[1] (bazen kısaca Büyük Çarpışma veya Theia Çarpışması olarak da adlandırılır), Ay'ın yaklaşık 4,5 milyar yıl önce, Hadeen üst zamanında Erken Dünya ile Mars büyüklüğünde bir gezegenin çarpışması sonucu uzaya fırlayan kalıntıdan oluştuğunu öne sürer (Güneş Sistemi'nin oluşumundan yaklaşık 20 ila 100 milyon yıl sonra).^[2] Dünya ile çarpışan gök cismi Ay tanrıçası Selene'nin annesi olan efsanevi Antik Yunan titanının adı olan Theia ile anılır. 2016 tarihli bir raporda yayınlanan Ay kayaçlarının incelemesi, çarpışmanın doğrudan gerçekleşmiş olabileceğini ve her iki gök cisminin bütünüyle karışmasına neden olabileceğini öne sürmektedir.^[3]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

Notlar değiştir

^ Bakırcı, Çağrı Mert (9 Aralık 2016). "Ay Nasıl Oluştu? Ay'ın Oluşumu Hakkındaki Hipotezler, Theia Ön Gezegeni ile Dünya'nın Çarpışması ve Diğer Olası Açıklamalar..." Evrim Ağacı. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022. Ay'ın oluşumuna yönelik en çok kabul gören açıklama ise Büyük Çarpışma Hipotezi olarak bilinen bir açıklamadır.
^ Angier, Natalie (7 Eylül 2014). "Revisiting the Moon". The New York Times. New York City. 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.
^ Young (29 Ocak 2016). "Oxygen isotopic evidence for vigorous mixing during the Moon-forming giant impact". Science (İngilizce). Washington DC: American Association for the Advancement of Science. 351 (6272): 493-496. arXiv:1603.04536 $2. doi:10.1126/science.aad0525. ISSN 0036-8075. PMID 26823426.

Konuyla ilgili yayınlar değiştir

Akademik makaleler

William K. Hartmann and Donald R. Davis, Satellite-sized planetesimals and lunar origin 18 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (International Astronomical Union, Colloquium on Planetary Satellites, Cornell University, Ithaca, NY, Aug. 18–21, 1974) Icarus, vol. 24, April 1975, pp. 504–515
Alastair G. W. Cameron and William R. Ward, The Origin of the Moon 10 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Abstracts of the Lunar and Planetary Science Conference, volume 7, p. 120, 1976
Canup, R. M.; Asphaug, E. (Sonbahar 2001). "An impact origin of the Earth-Moon system". Abstract #U51A-02. American Geophysical Union. Bibcode:2001AGUFM.U51A..02C.
R. Canup; K. Righter, (Ed.) (2000). Origin of the Earth and Moon. University of Arizona Press, Tucson. s. 555.
Shearer, C. K.; 15 coauthors (2006). "Thermal and magmatic evolution of the Moon". Reviews in Mineralogy and Geochemistry. 60 (1): 365-518. Bibcode:2006RvMG...60..365S. doi:10.2138/rmg.2006.60.4.
Galimov, Erik M.; Krivtsov, Anton M. "Origin of the Moon. New Concept. Geochemistry and Dynamics". De Gruyter. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Berlin 2012, 978-3-11-028640-3.

Akademik olmayan kitaplar

Dana Mackenzie, The Big Splat, or How Our Moon Came to Be, 2003, John Wiley & Sons, 0-471-15057-6.
G. Jeffrey Taylor (31 Aralık 1998). "Origin of the Earth and Moon". Planetary Science Research Discoveries. 5 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar değiştir

Planetary Science Institute: Giant Impact Hypothesis 9 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Origin of the Moon 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Prof. AGW Cameron
Klemperer rosette and Lagrangian point simulations using JavaScript 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
SwRI giant impact hypothesis simulation 13 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (.wmv and .mov)
Origin of the Moon – computer model of accretion
Moon Archive 17 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Including articles about the giant impact hypothesis
Planet Smash-Up Sends Vaporized Rock, Hot Lava Flying 7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2009-08-10 JPL News)
How common are Earth–Moon planetary systems? arXiv:1105.4616: 23 May 2011
The Surprising State of the Earth after the Moon-Forming Giant Impact 31 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Sarah Stewart (SETI Talks), Jan 28, 2015

[1] Bakırcı, Çağrı Mert (9 Aralık 2016). "Ay Nasıl Oluştu? Ay'ın Oluşumu Hakkındaki Hipotezler, Theia Ön Gezegeni ile Dünya'nın Çarpışması ve Diğer Olası Açıklamalar..." Evrim Ağacı. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022. Ay'ın oluşumuna yönelik en çok kabul gören açıklama ise Büyük Çarpışma Hipotezi olarak bilinen bir açıklamadır.

[NYT-20140907-2] Angier, Natalie (7 Eylül 2014). "Revisiting the Moon". The New York Times. New York City. 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.

[YoungEtAl-3] Young (29 Ocak 2016). "Oxygen isotopic evidence for vigorous mixing during the Moon-forming giant impact". Science (İngilizce). Washington DC: American Association for the Advancement of Science. 351 (6272): 493-496. arXiv:1603.04536 $2. doi:10.1126/science.aad0525. ISSN 0036-8075. PMID 26823426.

[1]

[2]

[3]