Arnavutluk'ta siyaset
Arnavutluk, çok partili bir sistemde Arnavutluk Cumhurbaşkanı'nın devlet başkanı ve Arnavutluk Başbakanı'nın hükûmet başkanı olduğu üniter bir parlamenter anayasal cumhuriyettir. Yürütme yetkisi, Hükûmet ve Kabinesi ile Başbakan tarafından kullanılır. Yasama yetkisi Arnavutluk Parlamentosuna verilmiştir. Yargı, yürütme ve yasama organından bağımsızdır. Arnavutluk'un siyasi sistemi 1998 anayasasında ortaya konmuştur.[1] Parlamento, mevcut anayasayı 28 Kasım 1998'de kabul etti. Siyasi istikrarsızlık nedeniyle ülke, tarihi boyunca birçok anayasaya sahip olmuştur. Arnavutluk başlangıçta 1913'te bir monarşi, kısaca bir zaman için 1925'te bir cumhuriyet olarak kuruldu, ardından 1928'de demokratik bir monarşiye geri döndü. Daha sonra, 1992'de kapitalizmin ve demokrasinin restorasyonuna kadar sosyalist bir cumhuriyet oldu.[2][3]
Cumhurbaşkanı, Arnavutluk halkının ülke içindeki ve dışındaki birliğini devlet başkanı olarak temsil eder ve aynı zamanda ordunun başkomutanıdır.[4] Cumhurbaşkanı, gizli oy ile ve Arnavutluk Parlamentosu tarafından tartışmasız olarak tüm üyelerinin beşte üçünün çoğunluğuyla aday gösterilir ve her durumda 5 yıllığına seçilir.[5] Cumhurbaşkanı, ulusal hükûmet sisteminin düzenli ve koordineli işleyişini ve istikrarını sürdürür, Arnavutluk'un bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korur ve Parlamentodaki güç dengesi temelinde Başbakanları atar. Başbakan, her parlamento seçiminden sonra cumhurbaşkanı tarafından atanır ve Parlamentonun görevde kalacağına dair güvene sahip olmalıdır. Başbakan, Arnavut siyasetinde de facto en güçlü ve etkili kişidir. Ancak başbakanın yokluğunda, Arnavutluk kabinesine ve bakanlar kuruluna başkanlık etme gibi görevlerini Başbakan Yardımcısı devralır.[6]
Parlamento, Arnavutluk'un tek meclisli bir yasama organıdır. Dört yıllık görev süreleri için halk oylamasıyla seçilen temsilci sayısı 140'dır. Mevcut kayıtları olan en eski parlamento, 2 Mart 1444'te, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı lider olarak Gjergj Kastrioti Skënderbeu komutasında Lezhë'de yapıldı.[7]
Arnavutluk, NATO'ya üye bir devlettir ve aynı zamanda Avrupa Birliği'ne üye olmaya adaydır.[8][9]
Economist Intelligence Unit, Arnavutluk'u 2019'da "bir tür demokratik hükûmet" ile yönetilen "hibrit rejim" olarak değerlendirdi.[10]
Kaynakça
değiştir- ^ Carlson, Scott. "The Drafting Process for the 1998 Albanian Constitution" (PDF). usip.org (İngilizce). s. 311. 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "tdv islam ansiklopedisi - arnavutluk". tdv islam ansiklopedisi. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ The Constitutions of the Communist World. William B. Simons. BRILL, 1980. s. 2. ISBN 9028600701. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ Albania in Pictures. Tom Streissguth. Twenty-First Century Books, 2010. s. 37. ISBN 9780761363781. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "1998 CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF ALBANIA". osce.org (İngilizce). 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
The President of the Republic is elected by the Assembly by secret ballot and without debate by a majority of three-fifths of all its members.
- ^ "Arnavutluk". web.archive.org. 8 Ağustos 2013. 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Kuvendi i Lezhës (1444)". letersia.fajtori.com (Arnavutça). 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Albania applies for EU membership". BBC News. 28 April 2009. 30 April 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 April 2009.
- ^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı'ndan". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ solutions, EIU digital. "Democracy Index 2016 - The Economist Intelligence Unit". www.eiu.com (İngilizce). 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2017.