Ârifzâde, 18. yüzyılın ilk yarısında yaşamış divan edebiyatı şairidir.

Hayatı değiştir

Asıl adı Tuhfe-i Nā`îlî‟de "Mehmed", Saadettin Nüzhet Ergun'un Türk Şâirleri; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi ve Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi'nde "Mahmud" olarak geçmektedir.[1] Rumeli kadılarından Ârif Efendi’nin oğlu olmasından dolayı "Ârifzāde" olarak tanınır. Kaynaklarda, Âsım'ın Rumeli kadılarından Pîrîzâde'nin öğrencisi olarak eğitim aldığı, Karaferyalı Mahmud Efendi ile iyi ilişkiler kurduğu ve devrin önemli âlimlerine bağlı olduğu bilinmektedir.[2] Keyif verici maddelere olan düşkünlüğü yüzünden bu ilmî çevrelerden uzaklaşmış ve siyasi çekişmeler nedeniyle devrin önde gelenlerinin gözünden düşmüştür. Maddi ve ruhsal sıkıntılar içinde 1737 tarihinde ölmüştür.[1]

Eserleri değiştir

Bilinen tek eseri Dîvânçe'dir. İki yazma nüshası olan bu eser, 133 şiirden oluşmaktadır. Bunların 7'si tahmis, 1'i müseddes, 2'si mesnevi, 15'i kıt’a, (5’i tarih), 3'ü nazım, 4'ü rubai, 45'i müfred ve 49'u gazeldir.[2] Gazelleri aşk ve tabiat ağırlıklıdır. Tarih kıtalarında ise Damat İbrahim Paşa, Âişe Kadın, Seyyid İbrahim Ağa ve Sâid Ağa'nın vefatları ile Ali Paşa’nın sadrazam olması işlenmiştir. Divançe'de en sık Damat İbrahim Paşa'nın adı geçmektedir.[2]

Edebî yönü değiştir

Dönemin kaynaklarında Ârifzāde'den "kabiliyetli", "mârifet sahibi", "şairlikte usta biri" olarak bahsedilmektedir.[2] Çağdaşı olan Nedim'in üslubundan etkilenmiştir. Şiirlerinde mahallî-folklorik üslubu kullanmıştır.[3]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Jabbar, Ziyad Tarık ABDUL (1 Haziran 2007). ""Arifzade Asım'ın Şiirler Mecmuası "". Journal of the College of Languages (JCL) (İngilizce) (17): 151-161. ISSN 2520-3517. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  2. ^ a b c d Eflatun, Muvaffak (1 Aralık 2003). "Ârifzâde Âsım ve Divançesi". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (14): 81-88. ISSN 1300-5766. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  3. ^ Arslan, Fatma Şennur (1 Haziran 2011). "Ârifzâde Âsım'ın "Tuhfetü'z-zenân" Mesnevisi". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD). 14 (14): 45-74. ISSN 1305-5992. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023.