Ahlat, Artvin
Ahlat, Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Ahlat | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Ahlat Ahlat'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 129 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Tarihçe değiştir
Ahlat köyünün eski adı Aglaha'dır. Aglaha (აგლახა), eski Gürcü dilinde köylü, rençber anlamına gelen "glaha" (გლახა) kelimesinden türemiş olabilir.[3] Türkçe benzer biçimde girmiştir. Ancak 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde A(r)glaha (آركلخا) şeklinde yazılmıştır.[4] Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli kitapta ise, Ağlaha (آغلاها) olarak geçer.[5]
Aglaha köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde Ahoti (ახოთი), Vanati (ვანათი), Saçinke (საჭინკე), Sakavre (საყავრე), Velta (ლეკთა), Didivake (დიდვაკე) gibi Gürcüce yer adları bu dönemden kalmış olmalıdır.[6]
Aglaha, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'nin Livane sancağına bağlı köylerden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 51 hane ve 141 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Aglaha köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 282 kişiden oluştuğu söylenebilir.[7]
Ağlaha köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında Aglaha (Аглаха) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Sveti nahiyesinin altı köyünden biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nüfusu, 143'ü erkek ve 135'i kadın olmak üzere, 33 hanede yaşayan 278 kişiden oluşuyordu. Bir hane hariç, bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise 7 Gürcü yaşıyordu.[8]
Aglaha köyü, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların Artvin sancağından çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Nitekim bu durum 7 Mayıs 1920 tarihinde Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Yaklaşık bir yıl sonra Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından imzalanan Moskova Antlaşması'yla Artvin bölgesi ve Aglaha köyü Türkiye'ye bırakıldı.[9][10]
Aglaha köyü, Türkiye'ye bırakıldıktan sonra Artvin vilayetinin merkez kazasına bağlı köylerden biriydi. Aglaha veya Ağlaha Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Ahlat olarak değiştirildi. Ertesi yıl yapılan nüfus tespitinde köyde 52 hanede 203 kişi yaşıyordu.[5] Ahlat köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetine bağlı Artvin kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 249 kişiye çıkmıştı.[11] 1965 genel nüfus sayımıdan 247 kişiden oluşan nüfusu içinde 142 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya değiştir
Ahlat köyü, Artvin il merkezine 15 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus değiştir
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 116[2] |
| 2020 | 129[2] |
| 2019 | 124[2] |
| 2018 | 136[2] |
| 2017 | 101[2] |
| 2016 | 104[2] |
| 2015 | 109[2] |
| 2014 | 114[2] |
| 2013 | 107[2] |
| 2012 | 100[2] |
| 2011 | 104[2] |
| 2010 | 98[2] |
| 2009 | 101[2] |
| 2008 | 104[2] |
| 2007 | 89[2] |
| 2000 | 110[13] |
| 1990 | 170[13] |
| 1985 | 216[13] |
Kaynakça değiştir
- ^ "Ahlat, Turkey Page". Fallingrain.com. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Ahlat Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "გლახა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 14 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 164. 30 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek Lisans Tezi
- ^ a b Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 1927, s. 112.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 181 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Emrullah Alemdar, 1835 Tarihli Livane (Artvin) Sancağı 2767 Numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 55-59. 30 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek Lisans Tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1343". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
- ^ a b c d "Ahlat Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.