Aktif Faz Dizinli Radar

Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı (AESA, Active electronically scanned array), (Elektronik Taramalı Aktif Dizin (APAR) veya Aktif Faz Dizinli Radar (AESA)), birçok küçük katı-hal alıcı/verici modülü (TRM) ile verici ve alıcı işlevi gören bir faz dizinli radar türüdür. Bu radarlar, antenin önünden yapıcı girişim oluşturacak şekilde üzerlerindeki her bir modülden ayrı radyo dalgaları yayarak ışınlarını yöneltirler. Gelişmiş aktif elektronik taramalı dizi radarları, Elektronik Taramalı Pasif Dizinlere (PESA) kıyasla dalgaları daha geniş frekans aralığında yayabilmelerini sağlar ve dolayısıyla arka plan gürültüsü üzerinden tespit edilmelerini zorlaştırır. Bu sayede gemi ve hava araçları güçlü radar sinyalleri yaysalar dahi daha gizli kalabilirler.

Eurofighter Typhoon üzerine yerleştirilmiş CAPTOR aktif elektronik taramalı dizi radarı.

AESA'lar ayrıca karıştırma sinyallerini gerçek zamanlı olarak algılayabildikleri ve bunlara uyum sağlayabildikleri için karıştırmaya karşı yüksek bir dirence sahiptir. Ayrıca yüksek sıcaklıklar ve aşırı hava koşulları gibi zorlu ortamlarda çalışabilirler ve katı hal teknolojileri sayesinde PESA'lara göre daha uzun ömürlüdürler. Genel olarak, AESA'lar gelişmiş radar yetenekleri sağlar ve askeri ve havacılık uygulamalarında oldukça etkilidir.

Aktif Faz Dizinli Radarın (AESA) geçmişi 1960'lara, Bell Laboratuvarlarının Nike Zeus radarlarını bir Faz Dizinli Radar sistemi ile değiştirmeyi önermesine kadar uzanır. Bu öneri Haziran 1961 de geliştirilmeye başlandı ve bir AESA radar sisteminin erken bir örneği olan Zeus Çok İşlevli Dizi Radarı (ZMAR) ile sonuçlandı. Ancak sistemin maliyeti son derece yüksekti ve MAR sistemini içeren Nike-X konsepti Sentinel programı gibi daha basit konseptler lehine terk edildi. 1970'lerde Sovyetler Birliği S-225 ABM sisteminin bir parçası olarak kendi AESA radar sistemi olan 5N65'i geliştirdi. Bu radar 1970-1971 yıllarında Sary Shagan Test Alanında üretildi ve Batı'da Flat Twin olarak tanındı. Bir uçak üzerindeki ilk AESA 1995 yılında Mitsubishi F-2'de kullanılmış ve bir füze üzerindeki ilk AESA Mitsubishi F-2 ve McDonnell-Douglas F-15J tarafından taşınan havadan havaya bir füze olan AAM-4B için geliştirilmiştir.

Mevcut Sistemler

Günümüzde kullanılan bazı AESA radarlar;

• AN/APG-77 - Northrop Grumman tarafından geliştirilmiş ve F-22 Raptor uçağında kullanılmıştır.
• AN/APG-81 - Northrop Grumman tarafından geliştirilmiş ve F-35 Lightning II uçağında kullanılmıştır.
• AN/APG-79 - Raytheon tarafından geliştirilmiş ve F/A-18E/F Super Hornet ve EA-18G Growler uçaklarında kullanılmıştır.
• AN/APG-82(V)1 - Raytheon tarafından geliştirilmiş ve F-15E Strike Eagle uçağında kullanılmıştır.
• Captor-E CAESAR - Raytheon tarafından geliştirildi ve Eurofighter Typhoon uçağında kullanıldı.
• RBE2-AESA - Thales tarafından geliştirilmiş ve Rafale savaş uçağında kullanılmıştır.
• J/APG-1/J/APG-2 - Mitsubishi Electric Corporation tarafından geliştirilmiş ve Mitsubishi F-2 savaş uçağında kullanılmıştır.
• EL/M-2052 - Elta Systems tarafından geliştirilmiş ve Hindistan Hava Kuvvetleri'nin Sukhoi Su-30MKI'si de dahil olmak üzere çeşitli uçaklarda kullanılmıştır.
• EL/M-2075 - Elta Systems tarafından geliştirilmiş ve IAI Phalcon AEW&C sisteminde kullanılmıştır.
• Zhuk-A/AM - Phazotron NIIR tarafından geliştirilmiştir ve MiG-35 uçağı için opsiyoneldir.