Şam'ın Zaptı
Şam'ın Zaptı, 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşında evre.
| Şam'ın Zaptı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşı | |||||||||||
 I. Selim'in Büyük Mısır Seferi/Şam'ın Zaptı | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 Memlûk Sultanlığı | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
|
I. Selim |
Nâsireddin Bey | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 55-60.000 | |||||||||||
24 Ağustos 1516'da Kansu Gavri komutasındaki Memlûk ordusunu Mercidâbık Muharebesi'nde ağır bir yenilgiye uğratan Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ileri harekâtını sürdürerek 27 Eylül 1516 tarihinde Şam'ın dış mahallelerine, 3 Ekim'de ise merkezine girdi.
Harekat ve Şam'da Osmanlı idaresinin kurulması değiştir
.jpg)
Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu 15 Eylül 1516 tarihinde Halep'ten ayrılarak Şam'a doğru ilerledi. 19 Eylül'de Hama'yı, 21 Eylül'de de Humus'u teslim alan Osmanlı ordusu, Memlûk Beylerinin Mercidabık Muharebesi'nde ölen Kansu Gavri'nin yerine yeni Sultan belirlemek üzere Şam'da yaptıkları toplantının sonuçsuz dağılıp Beylerin de 22 Eylül'de Kahire'ye gitmelerini bekledi.[1]
Ardından ileri harekâtını sürdüren Osmanlı ordusu Eylül sonlarına doğru Şam'ın dış mahallelerinden Mastaba'ya girdi. Şam'daki Memlûk Emiri Nâsireddîn, Osmanlı tarafına geçmiş Hayır Bey'in telkiniyle teslim oldu. 3 Ekim 1516'da ise Osmanlı ordusu Şam'ın merkezine girdi.[2] Kasr-ı Ablak'ta Suriye'deki muhtelif Memlûk kalelerinin komutanları, Arap emirleri ve Lübnan'daki Dürzîler Yavuz Sultan Selim'e tâbiyetlerini sundular. Selim; Trablusşam'a İskenderpaşazade Mustafa Bey'i, Kudüs'e Evrenosoğlu'nu ve Safed'e Mustansıroğlu'nu sancakbeyi olarak tayin etti. Dürzîlerin başına ise İbn el-Hanaş'ı atadı. Ayrıca, İsabeyzade Mehmed Bey'i 2.000 süvariyle Gazze üzerine gönderdi.[3]
1516-1517 kışı boyunca iki buçuk ay Şam'da kaldı ve Osmanlı idaresini tesis ettiği gibi (başta Şeyh Muhyiddin İbnü'l-Arabî türbesi olmak üzere) harap eserleri onarttı.
Diplomasi faaliyetleri değiştir
Memlük Devleti'nin başına Sultan Tomanbay'ın getirildiğinin öğrenilmesi üzerine, Yavuz Sultan Selim Şam'dan gönderdiği elçilerle Tomanbay'a bir Nâme-i Hümâyûn ileterek, hutbenin Selim adına okunması ve sikkenin Selim nâmına okunması ile Memlûk Sultanının Osmanlıalra tâbiyeti kabul etmesi koşullarıyla tahtında kalabileceği bildirildi, boş yere Müslüman kanı dökülmesine meydan verilmemesi tavsiye edildi ve ibret misali olarak da bir önceki Sultan Kansu Gavri'nin uğradığı âkıbetten bahsedildi. Osmanlı elçilerinin Kahire'de huzura çıktıktan sonra öldürülmeleri ise savaşın sürdürülmesini kaçınılmaz hale getirdi. Bunun üzerine, Yavuz Sultan Selim ordusunun başında 15 Aralık 1516'da Kahire'ye doğru yeniden harekete geçti.[4]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.4, s.213-214
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Şam" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2010), c.38, s.315". 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.4, s.214-215
- ^ İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail Hami Danişmend, c.2, s.31