Ukulele
Ukulele Hawaii dili'nde zıplayan pire anlamına gelen telli çalgılar ailesine ait bir enstrüman.[1] Dört telli bir çalgı olan ukulele çoğunlukla uke olarak kısaltılır. Teller G, C, E, A veya A, D, F#, B şeklinde akorlanabilir ve genellikle naylon veya kirişten yapılmaktadır. Ukuleler kendi aralarında dört boyuta ayrılmakta olup bunlar: soprano, konser, tenor ve baritondur.
| Ukulele | |
|---|---|
 | |
| Diğer adları | Ukelele, 'Ukulele |
| Türü | Telli |
| Hornbostel-Sachs sınıfı | 321.322 |
| Yaratıcısı | Manuel Nunes, José do Espírito Sant ve Augusto Dias |
| Geliştirilmesi | 19. yy Hawaii |
| Çalma aralığı | 250-1000 Hz (soprano) |
| İlişkili çalgılar | Cavaquinho |
| Önemli müzisyenler | Israel Kamakawiwo'ole |
| Üreticiler | Kamaka, Luna |
Tarihçe değiştir
Ukulele, Hawaii müziği ile bağdaşlaştırılmasına rağmen Hawaii yerlilerinin aksine 19. yüzyılda Hawaii'ye Portekiz'in Madeira adalarından gelen Portekizli göçmenler tarafından geliştirilmiştir.[2] Portekiz'de geliştirilmiş ukulele benzeri cavaquinho ve rajão adlı enstrümanların, ukulelenin atası olduğu düşünülmektedir.
Özellikle Manuel Nunes, José do Espírito Santo ve Augusto Dias isimli 3 marangoz göçmen ukulelenin yaratıcısı kabul edilmektedir.[3] Bu üç göçmenin adaya gelmesinden 2 hafta sonra Ağustos 1879'de Hawaiian Gazette adlı gazete tarafından yayınlanan "Maderia'dan Hawaiii'ye yeni gelen göçmenler halkı gece sokak konserleri ile eğlendiriyorlar" haberi de bu savı desteklemektedir.[4]
Hawaii kralı Kalakaua'nın bu enstrümanı desteklemesi ve kraliyet buluşmalarında çaldırtarak tanıtması günümüzde ukulelenin Hawaii müziği ve kültüründe önemli bir yerde bulunmasının başlıca nedenidir.[5]
Hawaii'nin ABD'ye bağlanması ve çeşitli fuarlarda ukulelenin tanıtılması sonucunda batı dünyasında da giderek yaygınlaşan çalgı günümüzde en popüler telli çalgılardan biri konumundadır.[6]
Ses örnekleri değiştir
|
| ||||||
Kaynakça değiştir
- ^ Beloff 2003, s. 13
- ^ Nidel, Richard (2004). World Music: The Basics. Routledge. s. 312. ISBN 978-0-415-96800-3.
- ^ Roberts, Helen (1926). Ancient Hawaiian Music. Bernice P. Bishop Museum. ss. 9-10.
- ^ King, John (2003). "Prolegomena to a History of the 'Ukulele". Ukulele Guild of Hawai'i.
- ^ "David Kalakaua (1836–1891), Inaugural Hall of Fame Inductee, 1997". Ukulele Hall of Fame Museum. 2008. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2008.
- ^ Lipsky, William (2005). San Francisco's Panama-Pacific International Exposition. Arcadia Publishing. s. 36. ISBN 978-0-7385-3009-3.