3. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu): Revizyonlar arasındaki fark

|komutanı= [[Hasan İzzet Arolat|Hasan İzzet Paşa]]<br />(Kasım – Aralık 1914)<br />[[Enver Paşa]]<br />(Aralık 1914 – Ocak 1915)<br />[[Hafiz Hakkı Paşa]]<br />(Ocak – 12 Şubat 1915)<br />[[Mahmut Kamil Paşa]]<br />(Şubat 1915 – Şubat 1916)<br />[[Vehip Kaçı|Vehip Paşa]]<br />(Şubat 1916 – Haziran 1918)<br />[[Mehmet Esat Bülkat|Esat Paşa]]<br />(Haziran – Kasım 1918)

Osmanlı '''Üçüncü Ordu''' başlangıçta Balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra [[Osmanlı Devleti]]'nin Kuzey ve Doğu kısımlarını savunmuştur. Balkanlar'da olduğu sürede [[1908 Devrimi|1908 Yeni Türk Devrimi]] desteklemiş ve bu haraketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Başlangıçta Ordu merkezi [[Selanik]]'ti. [[I. Dünya Savaşı]] ile Erzurum Kalesi'ne taşındı. Karargahı Erzurum Suşehir içinde sonra Sivas şehri yakınlarına taşındı. Ünlü subaylarının arasında Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk vardır.

Birinci Dünya Savaşı sırasında Rus Kafkasya Ordusu, [[Ermeni Gönüllü Tugayları]] ve kendi sorumluluğu altında [[Ermeni milisleri]] ile savaştı. Bu dönemde [[Sarıkamış Harekâtı|Sarıkamış Savaşı]] ile ezici bir yenilgi aldı ayrıca Köprüköy ve Erzurum muharebelerinde toprak kaybetti. 1916 yılında artık saldırgan bir güç olarak etkisi yoktur. [[Rus Devrimi (1917)|1917 Rus Devrimi]] ile Rus Kafkasya Ordusu parçalandı ve bu ordunun talihi değişti. 1917-1918 Ermeni ulusal kurtuluş hareketi sonucu kurulan [[Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti]] ile Sardarapat'ta, Abaran'da ve Karakilise'de de savaşmıştır.

* X Kolordu - [[Hafız Hakkı]] Paşa]]

Komutanı [[Hafız Hakkı]] Paşa]] ([[Ocak 12]] - Şubat 1915) 1915 tifüsden Erzurumda öldü. [[Mahmut Kamil]] Paşa]] (Şubat 1915 - Şubat 1916) devraldı.

1915 yılında 3. Ordu gücü yavaş yavaş geri getirildi. Temmuz ayında [[Malazgirt]]'te Ruslara karşı bir zafer kazanmaya yetecek güce erişti. Osmanlılar [[Çanakkale Savaşı|Çanakkale]] yüzünden 3. Ordu ya yeterli insan gücü aktaramamış. Sarıkamış'tan sonra normal gücüne asla ulaşamadı. 1915 yılının sonbaharında 60.000 askeri vardır.<ref> ÇAR Allen ve Paul Muratoff, Kafkas Battlefields, Türk tarihinde Wars-A History of Kafkas Sınır, 1828-1921, 320. ISBN 0-89839-296-9 </ref>