Ferizovik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Bödöŋtıl (mesaj | katkılar)
85.101.152.254 (k - m - e) tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor.
1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
| ad = FerizajFerizovik
| resmi_ad =
| diğer_ad =
8. satır:
| görüntü = Komuna.jpg
| görüntü_boyutu = 250px
| görüntü_açıklaması = FerizajFerizovik şehir merkezi
|dot_harita = Kosova-Kentleri.png
|nokta_x = 149
|nokta_y = 174
|nokta_harita_açıklaması = FerizajFerizovik'ınin [[Kosova]]'daki konumu
|nokta_harita_boyutu = 250px
| harita =
26. satır:
| altbölüm_adı = {{bayrak|Kosova}} [[Kosova]] (de facto)<br />{{bayrak|Sırbistan}} [[Kosova-Metohiya Özerk Bölgesi|Kosova-Metohiya]] (de jure)<br />{{bayrak|Birleşmiş Milletler}} [[Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Misyonu|UNMIK]] (de jure)
| altbölüm_türü2 = [[Kosova Cumhuriyeti'nin illeri|İl]]/[[Kosova-Metohiya Özerk Bölgesi'nin okrugları|Okrug]]/[[Kosova UNMIK bölgeleri|District]]
| altbölüm_adı2 = {{bayrak|Kosova}} [[FerizajFerizovik ili|FerizajFerizovik]]<br />{{bayrak|Sırbistan}} [[Kosovski ili|Kosovski]]<br />{{bayrak|Birleşmiş Milletler}} [[District of Urosevac]]
| altbölüm_türü3 =
| altbölüm_adı3 =
59. satır:
| posta_kodu = 70.000
| alan_kodu =
| website = [http://www.ferizaj-komuna.org/ FerizajFerizovik Belediyesi]
}}
 
'''FerizajFerizovik'''<ref> Raif Vırmıça, Kosova’da Osmanlı Mimarî Eserleri I, TC. Kültür Bakanlığı, Ankara, 1999, s. 361-369</ref><ref>Dr. Cem Topsakal / Mr. Bedrettin Koro, Kosova’da Yaşayan Türkçe Eğitim, Bay Yayınları, Prizren, 2007, s. 76, s. 77</ref><ref>[http://www.tumgazeteler.com/?a=4914921 Ferizaj’teFerizovik’te 7 Kişi Gözaltında] Haber</ref><ref>[http://erdemahmet.blogspot.com/2007_10_01_archive.html FerizajliFerizovikli edebiyatçı Avni Abdullah hakkında]</ref><ref>[http://turktarih.net/tarih/415/mesrutiyet Meşrutiyet] Ferizaj’inFerizovik’in söz edilişi</ref><ref>[http://www.pristineliler.com/index.php/haberler/102-msk-ilk-secim-sonuclarini-acikladi- MSK ilk seçim sonuçlarını açıkladı] Ferizaj’tekiFerizovik’teki seçim sonucu</ref> ([[Arnavutça]]: ''Ferizaj'' veya ''Ferizaji''; [[Sırpça]]: ''Uroševac / Урошевац'') [[Kosova]]'nın güneyinde yer alan şehir, belediye ve il merkezi.
 
[[De facto]] olarak [[Kosova Cumhuriyeti]]’nin [[FerizajFerizovik ili|FerizajFerizovik]] ilinde; [[de jure]] olarak [[Sırbistan Cumhuriyeti]]’ne bağlı [[Kosova-Metohiya Özerk Bölgesi]]’nin Kosovski ilinde yer alır. Ayrıca de jure olarak [[Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Misyonu]]’nun Yakova Bölgesi’nde (''District of Urosevac'') bulunur.
 
== Şehrin Adı ==
Şehrin adı, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] idaresi devrinde, tren hatlarının geçtiği bölgede yaşayan Firuz Ağa’nın ismi ile alakalıdır. Firuz Ağa, bölgenin ilerigelenlerinden biridir ve kurulan tren istasyonu da, kendi toprağı üzerine kurulmuştur. Firuz isminin Kosova’da özellikle Türkler dışındaki halklarca ''Feriz'' olarak telaffuz edilmesi, şehrin Türkçe adının da zamanla ''FerizajFerizovik'' olarak kullanılması sonucunu doğurmuştur. Şehrin Ferizaj (''Ferizay'') olan Arnavutça adı da Firuz isminin bir varyantıdır. Sırpların şehre verdikleri ad olan “Uroševac” ise, [[Orta Çağ]]’da bölgede hükümran olan Sırp kralı Stefan Uroš’un adıyla alakalıdır. Uroševac (''Uroşevats'') ismi, Türk egemenliğinden sonraki devirde, Sırp isimlendirmesi olarak görülür. ''Ferizoviç'' ve ''Ferizovo'' biçimleri de şehrin [[Bulgarca]] adlarındandır.<ref>Robert Elsie, "Ferizaj", ''Historical Dictionary of Kosova'', s. 58. Scarecrow Press, 2004. ISBN 0-8108-5309-4 {{İng.}}</ref>
 
Şehir için kullanılan bir diğer isim olan “Tasyan” ise, Fransızca “''station''” sözünün Türkçe telaffuz edilmiş şeklidir. Tasyan adı da şehir için kullanılagelmiştir.
 
== Tarih ==
FerizajFerizovik şehri, 1873 yılına dek küçük bir köy durumunda olmuştur. Şehrin gelişmesi Osmanlı devrinin sonlarına doğru, [[Belgrad]]-[[Selanik]] tren hattının açılması ile beraber gerçekleşmeye başlamıştır.
 
1999 yılındaki [[1998-1999 Kosova Savaşı|Kosova Savaşında]] şehir ve şehirliler Sırpların kontrolundaki Yugoslavya Ordusu (JNA) tarafından büyük hasara uğratılmıştır. Bu hazin sonuçlar, savaşın bitişiyle beraber şehirdeki Sırp nüfusun şehirden kaçması neticesini doğurmuştur.
79. satır:
 
== Coğrafya ==
FerizajFerizovik, Kosova’nın güney kesiminde yer alır. Şehir, [[Priştine]]-[[Üsküp]] ve [[Prizren]]-[[Üsküp]] karayolunun kesişme noktasında konumlanır.
 
Dünyanın sayılı askerî üslerinden biri olan [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] [[Camp Bondsteel Askerî Üssü]], bu şehrin hemen yanında bulunur. Üssün kuruluşu, 1999 [[NATO]] müdahaleleri sonrasında oluşturulan yeni süreçle başlamıştır.
 
[[Dosya:Kisha-xhamia.jpg|thumb|left|FerizajFerizovik Camii ve Ortodoks kilisesi]]
 
== Kültürel Yapı ==
FerizajFerizovik şehir merkezinde bulunan cami ve kilise, dinî hoşgörü örneği olarak simgeleştirilmektedir. Cami, 2. Dünya Savaşı sırasında hasar görmüştür. Sonrasında da onarılmıştır. Son Kosova Savaşı süresinde yok edilmekten kurtulmuştur.
 
2004 yılında Kosova çapında yaşanan ayaklanmalar sırasında ülkedeki birçok Ortodoks din yapısı gibi, FerizajFerizovik Ortodoks Kilisesi’ne yönelik de saldırılar yapılmaya çalışılmıştır.
 
== Ekonomi ==
ABD şirketi “Brown & Root”, Bondsteel Üssü inşaatı sebebiyle şehirdeki en büyük işveren olmuştur. Bu şirket için Ferizaj’teFerizovik’te 1500 kişi çalışmaktadır. Şehrin devlete ait kurum ve kuruluşlarının 22’si özelleştirilmiştir. Ticaret ve Endüstri Bakanlığı’nın verilerine göre, şehirde 4500’den fazla küçük ve orta ölçekli işletme bulunmaktadır. Şirketlerin %11’i üretim merkezli, %43’ü hizmet sektörü merkezli ve %46’sı da ticaret merkezli yapılardır.
 
== Eğitim ==
[[Dosya: Publiclibrary.jpg|thumb|right|250px|Halk kütüphanesi]]
Belediye sınırları içinde 30 ilköğretim okulu ve bu okullara devam eden 22.771 öğrenci bulunmaktadır. 8 ortaöğretim okulunda (lise ve meslek liseleri) 7.054 öğrenci eğitim görmektedir. Öğrencilerin büyük bölümü Arnavut etnisitesine dâhilken, öğrenciler içinde az sayıda Aşkali, Rom, Goralı ve Türk öğrencilere de rastlanmaktadır. Ferizaj’teFerizovik’te ayrıca, 270 öğrencili bir anaokulu da bulunmaktadır. Şehirde, internet hizmetinin verildiği iki halk kütüphanesi vardır.<ref>[http://www.osce.org/documents/mik/2006/05/1205_en.pdf BM Kosova Misyonu: FerizajFerizovik Belediyesi Profili] Ekim 2007</ref>
 
== Medya ==
Ferizaj’teFerizovik’te 3 televizyon istasyonu ve 4 radyo istasyonu kayıtlıdır. Bunlar RTV TEMA, TV Liria, RTV Festina, Radio Ferizaj e Radio Fortuna adlı kuruluşlardır.
 
== Demografik Yapı ==
Şehrin nüfus oranlarına dair kesin bilgiler henüz bulunmamaktadır. Son sayımlar 1991’de yapılmıştı ve bu tarihten günümüze dek FerizajFerizovik ve çevresi, birçok demografik değişiklik yaşadı. 2007 yılı belediye verileri ışığındaki tahminlere göre şehrin nüfusu 160.000-170.000 civarındadır. En büyük oran Arnavutlara ait olup, bunları sırasıyla Aşkali, Rom, Goralı, Boşnak, Sırp ve Türk nüfusu izlemektedir.
 
1990’lar civarında şehrin nüfusu 80.000 dolayında iken, 1999 savaşı ile beraber çevreden ve Sırbistan’ın Müslüman bölgelerinden yapılan göçlerle şehir nüfusunda büyük artış yaşanmıştır. 1998-1999 savaş sürecinde şehir nüfusu 57.421 olarak kayıtlanmıştır. Rakamlara göre bu nüfusun %82.1’i Arnavut, %9.4’ü Sırp’tır. Kalan oran ise diğer halklara aittir (Türk, Boşnak, Aşkali, Rom, Goran).
108. satır:
{{kaynakça}}
 
[[Kategori:FerizajFerizovik ili]]
[[Kategori:Kosova'daki şehirler]]
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ferizovik" sayfasından alınmıştır