Türk dilleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bödöŋtıl (mesaj | katkılar)
78.190.191.197 (k - m - e) tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor.
MerTcaN1991 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{kaynak}}
{{Dil ailesi bilgi kutusu
|isim=TürkîTürk dillerdilleri
|bölge=Özgün olarak [[Çin|Batı Çin]]'den [[Sibirya]] ve [[Doğu Avrupa]]'ya kadar
|familycolor=Altay
25. satır:
'''Türk dilleri''' ya da evrensel [[dilbilimi]] uyarlamasıyla '''Turkic Languages''' <u>(Türkî diller)</u> ayrıca [[Türk Dil Kurumu|TDK]]'nin adlandırmasıyla '''Türk lehçeleri''' olarak bilinene; [[Doğu Avrupa]]'dan [[Sibirya]] ve [[Çin]]'in batısına dek uzanan bir alanda ana dil olarak 165 milyon kişi tarafından, ikinci dil olarak konuşanlar da sayılırsa yaklaşık 200 milyon kişi tarafından konuşulan, 40 ayrı yazı diline bölünen bir dil grubu tanımlanır.
 
TürkîTürk dillerdilleri [[Altay dilleri]] ailesine aittir. En çok konuşulan Türkî dil, [[Türkiye Türkçesi]]dir. Ardından Özbekçe, Azerice, Uygurca, Kazakça, Tatarca gelmektedir.
 
Türkî dilleri diğer dil ailelerinden farklı kılan önemli bir özelliği, konuşucularının uzun süre göçebe olarak yaşamışlığı ve bu yüzden bu dillerin sürekli birbirlerinden etkilenmiş olmalarıdır. Türkî dillerin çok sayıda aynı anlamda kullanılan ortak sözcüklere sahip olmalarının yanı sıra cümle yapıları da hep aynı kalır. Bu yüzden Türkî dillerin bir dil ailesi olmadığı, tek bir dilin lehçeleri olduğu görüşü de yaygındır ve ''Türk lehçeleri'', ''Çağdaş Türk yazı dilleri'' veya ''Türk dilinin kolları'' gibi adlandırıldıklarına da rastlayabiliriz. (''Bakınız'': [[Türk dilleri ailesi#"Dil" ve "Lehçe" tartışması|"Dil" ve "Lehçe" tartışması]])
173. satır:
# ''Kíneke sítel šinçe vırtat'' = Kitap, masa(nın) üstünde duruyor.
 
Yukarıdaki Çuvaşça cümleleri Türk dil bilimi öğrenimi görmemiş, Çuvaşça öğrenmemiş bir Türkün anlayamayacağı derecede farklıdır. Türkçe bilmeyen bir Çuvaşın da bu cümlelerin Türkçe karşılıklarını anlayamayacağı açıktır. O halde, Çuvaşça ile Türkçe arasındaki karşılıklı anlaşılabilirlik oranı sıfırdırazdır ve bunlar iki ayrı dildir. Yani yukarıda karşılaştırılan dillerin arasındaki farklılıklar "lehçe" denilebilmesi için yeterli değildir.<ref>[http://www.dilimiz.com/dil/turkdiliailesi.htm TÜRK DİLLERİ AİLESİ Prof. Dr. Bartu Freedom]</ref>
kaynak tr.wikipedia
 
235. satır:
![[Uygurca]]
|-
| ana || anneana || ana || ene || ana || ana || ona || ana
|-
| burun || burun || burun || burun || borın || murιn || burun || burun
253. satır:
| sub || su || su || suw || su || suw || suv || su
|-
| aq || beyazak || ağ || ak || aq || aq || oq ||aq
|-
| qara || siyahkara || qara || gara || qara || qara || qora || qara
|-
| qızıl || kırmızıkızıl || qızıl || qyzyl || qızıl || qızıl || qizil || qizil
|-
| kök || gök || göy || gök || kük || kök || ko‘k || kök
264. satır:
(''Daha fazla örnek için buraya bakınız'': [[Türk dilleri ailesi#Sözlük karşılaştırması|Sözlük karşılaştırması]])
 
=== Türkçe millîulusal diller ===
 
[[Türkçe|Türkiye Türkçesi]], [[Kıbrıs Türkçesi]], [[Azerice]], [[Türkmence]], [[Kazakça]], [[Kırgızca]] ve [[Özbekçe]], ülkelerinin ulusal dilidir. Bunun yanında bazı özerk Türkî cumhuriyetlerinde ve bölgelerinde resmi dil olarak geçenler vardır: [[Çuvaşça]], [[Kumıkça]], [[Karaçay-Balkarca]], [[Tatarca]], [[Başkırca]], [[Yakutça]], [[Hakasça]], [[Tuva]], [[Altayca]] ve Çin'de [[Uygurca]].
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_dilleri" sayfasından alınmıştır