Ruh: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
KumulBot (mesaj | katkılar)
Şablon kaldırılıyor : (Din portalı) Buradaki karar gereği.
Wall-e Bot (mesaj | katkılar)
k Mekan ----> Mekân (Yazım düzeltmeleri), replaced: Mekan → Mekân, mekan → mekân (6) using AWB
37. satır:
* ''Sheut'': ''Shuyt'' ya da ''khaibit'' olarak da yazılır. Kişinin daima mevcut olan “gölge”sidir. Siyaha boyanmış küçük bir insan figürüyle tasvir edilir.
* ''Aj'': Işığa bağlı olan unsurdur.Tepeli ibis kuşuyla tasvir edilir.
* ''Sekem'': ''Sekhem'' olarak da yazılır. Kişide İlahî İrade’nin ve İlahî Kudret’in tezahürüdür. [[İnisiyasyon]]la ve büyük gayretler sonucunda elde edilebilir. Ancak ilahların kudretini yeryüzünde elde etmiş olanlara verilir.
<div style="float:right">{{hiero|Ba|<hiero>G53 Z1</hiero>}}</div><div style="clear:left"></div>
* ''Khu'': ''Akh'', ''akhu'', ''ikhu'' ya da ''sahu'' olarak da yazılır. Ölen kişinin ''ka'' ve ''ba''’sının birleşimidir. Varlığın eski haline dönüşü sözkonusudur. ''Ka'', ''khu'' ve'' ba'' bir bütündür. ''Khu'' ölümden sonra ''ka''’sının içine geri döner. Evrende düzeni sağlayan ''khu''’dur.
63. satır:
[[Homeros]]’a göre insan varlığının iki canı vardı; bunlar ''thumos'' ve ''psychè'' idi.
 
* ''Thumos'' (« can-kan ») Homeros’un yazılarında, kan ve nefesle ilişkilendirilir. İnsan varlığının yaşamsal kapasitesini, tam olarak kişinin dış âlemle etkileşim kapasitesini ifade eder. Arzu etmeye, davranmaya, kişinin kendini dış âlemde ifade etmesine iten unsurdur. İnsan iyice bunaldığı anlarda ''thumos''’u ile diyalog kurabilir. Bazı organlarda ikamet eder ve ölümden sonra ortadan kaybolur (bedeni terk eder).<ref name="broxton">Richard Broxton Onians, ''Les origines de la pensée européenne sur le corps, l'esprit, l'âme, le monde, le temps et le destin'', Seuil, 1999, ISBN 2-02-017369-7</ref> ’ <ref name="safty">Essam Safty, ''La Psyché humaine, conceptions populaires, religieuses et philosophiques en Grèce, des origines à l'ancien stoïcisme'', L'Harmattan, 2003, ISBN 2-7475-3896-6</ref>.
 
* ''Psyche'' (« can-nefes ») kavramı ise, [[Homeros]]’un yazılarında, uyku, baygınlık ve ölüm kavramlarıyla ilişkilendirilir. İnsandaki ilahî kıvılcım o olmamakla birlikte, ilahî kıvılcımın gölgesidir (''skia''), hassas bir yapıya sahiptir. İnsanlar ile ölümsüz ilahlar arasındaki önemli bir farktır (eski Yunan geleneğine göre ilahların gölgesi olmaz). Homeros'a göre, insan bayıldığında ''psyche'' bedenden ayrılıyordu. Ölüm olayında ise psyche bedenden ayrılıp, bedenin gölgesi biçiminde yeraltı âlemine ([[Hades]]'e) gidiyordu. Ölümden sonra kim olduğunu unutsa da, varlığını [[Hades]]’te (eski Yunan cehennemi) sürdürüyordu. Ölülerin ''psyche''’leri yaşayan insanlara öyle çok benziyordu ki, [[Achilleus]] kendisine görünüp konuşan ölü [[Patroklos]]'un ''psyche''’sine sarılmayı denemiş ama başaramamıştı.<ref>[http://books.google.com.tr/books?id=AlEIinKgk6gC&pg=PA85&lpg=PA85&dq=Achilleus++Patroclos+psyche&source=web&ots=NCrvJhRk9W&sig=pLBs2NpEhsPbqhxVlpO7uB3bMAU&hl=tr&sa=X&oi=book_result&resnum=6&ct=result Psychological and Ethical Ideas] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref>
116. satır:
=== Thomas Aquinas ===
[[Dosya:St-thomas-aquinas.jpg|left|90px]]
Aristo ve İbni Sina’yı izleyen Hıristiyan filozof ve teoloğu [[Thomas Aquinas]] ruhu vücudun ilk prensibi (kaynağı) olarak kabul eder. [[Epistomoloji]]k teorisi, zeka sahibi ruhun tüm maddi şeyleri biliyor oluşu ve kendisinde hiçbir maddi unsur olmayan ruhun kesinlikle cismani olmayışı üzerine kuruludur. Vücuttan ayrı olması nedeniyle de, ruhun varlığı vücuda bağlı değildir, yani varlığını fiziksel beden olmasa da sürdürür. İnsan varlığının akla sahip ruhu var olduğuna ve maddeden oluşmadığına göre, hiçbir doğal süreçle yok edilemez. Thomas Aquinas ayrıntılı Aristo’cu teorisini ve ruhun ölümsüzlüğüne ilişkin tüm iddialarını “''Summa Theologica''” adındaki ünlü çalışmasının “''Question 75''” bölümünde açıklamıştır.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Summa_Theologica Summa Theologica]</ref> Thomas Aquinas’a göre biri maddi, diğeri maddi olmayan iki unsurdan oluşan insan varlığı, bir yandan tümüyle maddeye dalmış durumda olup, zaman ve mekanınmekânın yasalarına tâbidir, bir yandan da hiç maddi olmayıp, aklı vasıtasıyla zaman ve mekanamekâna hükmedebilir.
 
[[Skolastik]]lere, özellikle Thomas Aquinas’ın izleyicilerince benimsenen Thomist düşünceye göre, insan ruhu faaliyeti bakımından üç kısımda ele alınabilir:
* Vejetatif kısım: Üreme ve beslenme faaliyetlerini sevk ve idare eden, en kaba kısımdır.
* Duyu organlarını düzenleyen duyumsal kısım.
* Bilgi (intellectus) ve sevgiyle ilgili yüksek işlemlere bağlı olan akli kısım.<ref name="SS" />
151. satır:
[[Dosya:Geb and Nut02.jpg|thumb|Eski Mısır geleneğinde üç âlemi simgeleyen bir tasvir. Mısır geleneğinde, Çin geleneğinde olduğu gibi, diğer geleneklerin aksine Yer eril, Gök dişildir. Üstteki ilahe Göğü, zemine uzanmış olan ilah Yer'i, ikisinin arasında bulunan ilah da aracı âlemi temsil etmektedir. Zemindeki ilahın kalkmış dizi "Dünya Dağı"nı simgeler.<ref name="SA">Semboller Ansiklopedisi, SALT,Alparslan.Ruh ve Madde Yayınları,2006,İstanbul.</ref>]]
 
* [[Okültizm]] geleneğinde ruh–astral beden–fiziksel beden.<ref name="okült">Okültizm, Ege-Meta yayınları,2000,İzmir</ref>
* Grek geleneğinde ''nous''-''psikhe'' (psikhos/anemos)-''soma''.<ref name="SS" /><ref>[http://64.233.183.104/search?q=cache:m7bu33G9A80J:www.quantavolution.org/vol_12/ka_19.htm+nous+psyche+soma&hl=tr&ct=clnk&cd=4&gl=tr THE TIMAEUS] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref>
* Roma geleneğinde ''spiritus''-''animus'' (anima)-''corpus''.<ref name="SA" /><ref>[http://64.233.183.104/search?q=cache:gbxOtantmU4J:individual.utoronto.ca/pking/articles/Why_Mind-Body_Problem_not_Mediaeval.pdf+spiritus+corpus+animus+anima&hl=tr&ct=clnk&cd=18&gl=tr Why isn’t the Mind-Body Problem in Mediaval by Peter King.] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref>
161. satır:
* [[Hindu]] geleneğinde ''tribuvana'': ''Bu'' (yeryüzü)-''Buvas'' (süptil “plan”ı temsil eden atmosfer)-''Svar'' (tezahürler-ötesi “plan”ı temsil eden Gök).<ref name="SA" /><ref>[http://www.theosociety.org/pasadena/etgloss/tri-tz.htm Theosophical Glossary/Tribhuvana]</ref>
* [[Şamanizm]] geleneğinde Yer-Yeraltı-Gök.<ref>[http://64.233.183.104/search?q=cache:aFYLtmlHCxQJ:bytrentplus.co.uk/hutton/hutton02.html+%22three+world%22+Shamanism+eliade&hl=tr&ct=clnk&cd=1&gl=tr Ronald Hutton's Shamans] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref>
* [[Kelt]] geleneğinde yeryüzü-ölenlerin bulunduğu yeraltı-zamanın ve mekanınmekânın dışındaki âlem ''Sid''.
* Kuzey Amerika [[kızılderili]]lerinin geleneğinde insanlar âlemi-ölüler âlemi-yukarı âlem.
* [[Grek]] geleneğinde yeryüzü-yeraltı âlemi ([[Hades]])-[[Olimpos]].
211. satır:
 
Katolik öğretinin ruh ve beden arasıdaki ilişkiler hakkındaki temel dogmatik görüşleri şunlardır:
* Her insanın bir ruhu vardır.<ref>Denzinger 657
Denzinger es un autor que recopiló en su obra todas las declaraciones dogmáticas del magisterio católico. Denzinger, Heinrich y Rahner, Karl. Enchiridion Symbolorum Definitionum et Declarationum. 28ava Edición. Herder: Freiburg, 1952.</ref>
* Her insandaki ruh bireysel ve ölümsüzdür.<ref>Denzinger 1440.</ref>
239. satır:
* Ruhun uykusu teorisi (soul sleep theory)<ref>[http://books.google.com.tr/books?id=bvFbxBORfxwC&pg=PA113&lpg=PA113&dq=%22soul+sleep+theory%22&source=web&ots=fRaiIN38cn&sig=LTRg9mh2MFEhbY7R94Ue051jDyo&hl=tr&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result The Other Side of Death by J. Sidlow Baxter] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.
</ref> adıyla bilinen görüşe göre, ruh ölüm sonrasında uykuya çekilir ve “kıyamet günü”ne (İng.Last Judgment) kadar uykuda kalır.
* [[Kristadelfianlık]] Kitab-ı Mukaddes’teki Tekvin/Bap-2'de yer alan insanlığın yaratılışı izahatına uygun olarak, herkesin toprağın tozundan yaratıldığını, yaşam nefesini aldığında yaşayan ruhlar haline geldiğini kabul eder.
* Yedinci-gün adventistleri<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Seventh-day_Adventist_Church Seventh-day Adventist Church] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref> ruhun kendine özgü bir şuuru veya duyumsal varlığı olduğu görüşüne karşıt olan, ruhun yaşam nefesi ve bedenden oluşmuş bir bütün olduğu görüşünü kabul ederler.
* [[Mormon]]lar, önce ruhun yaratılmış olduğuna, fiziksel bedenin sonradan oluşturulduğuna inanırlar.
269. satır:
[[Dosya:Parsvanatha Lodhruva.jpg|thumb|23.Jain Tirthankara'sı (kurtuluşa ulaşmış olan) Parsva'nın heykeli,Rajasthan (Hindistan)]]
 
[[Jainizm]]’e (Caynizm, Caynacılık) göre, ruh (''jiva'')<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Jiva Jiva] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref>, fiziksel bedenden ayrı bir mevcudiyete sahip bir gerçekliktir. Bir bitkiden, hatta bir bakteriden insana kadar her canlı varlığın bir ruhu vardır. Ruh, “ruh olmayan”dan, yani canlı olmayandan (madde, mekanmekân, hareketlilik veya hareketsizlik ortamı vs.) ayrımı ifade eder. Bu dine mensup olanlar için [[kurtuluş (mitoloji)|kurtuluş]] (''[[mokşa]]'' ya da ''moksa'') ruhun ulaşacağı en yüksek hedeftir. Jainizm metinlerinden biri olan, M.S.1. yy.’da Acharya Kundakunda tarafından yazılmış Pancastikayasara’da ruhla ilgili şu bilgiler verilir:
 
* Ruhun nitelikleri ve mevcudiyet halleri hakkında: “''Ruh (jiva) ve tüm diğer cevherler (dravya) gerçektir. Ruhun nitelikleri şuur (cetana), bilgi ve idraktır (upoyoga). Ruh maddi âlemde bir yarı-ilah (deva), bir insan, bir hayvan ya da bir bitki olarak tezahür edebilir.''” (16.kıta)
279. satır:
Sonuç olarak Jainizm’e göre, ruh bir cevherdir, yani yok edilemez ve ebediyyen daimidir (kalıcıdır). Ancak, deneyimlediği haller açısından geçiciliğe ve daimi değişime maruzdur. Māhavīra’nın Bhagvatisūtra’da kayıtlı olan çeşitli sorulara cevapları "[[realite]]" (hakikat sanılan, kani olunan gerçeklik) ile "verite" (asıl hakikat) arasındaki ilişkiyi andıran bu bilgiyi dile getirmektedir:
:'''Gautama''' : ''“Efendim, ruh kalıcı mıdır, geçici midir?”''
:''' Māhavīra ''' : ''“Ruh kalıcı olduğu gibi geçicidir de. Cevher olması bakımından ebedidir; doğum ve ölüm gibi hallere, yani doğadaki [[entropi]] ilkesine maruz kalması açısından geçicidir.”''<ref>''Bhagvatisūtra'', (Ladnun: Jain Vishwa Bharti Institute):7/58,59</ref>
 
Ruh, fiilerine göre belirleyici olan [[karma yasası]] altında geçirdiği [[reenkarnasyon]]lar serüveninde (yolculuğunda) temel olarak 4 varlık halini yaşar:
290. satır:
 
Jainizm’in ruhla ilgili inanışları şöyle özetlenebilir:
* Ruhlar, henüz kurtuluşa kavuşmamış, dünyevi (fiziksel âlemde doğmak zorunluluğundaki) ruhlar ile doğru görüş, doğru bilgi ve doğru davranış sayesinde kurtuluşa ve uluhiyete ermiş ruhlar olarak iki grupta sınıflanırlar.
* Dünyevi ruhlar bedenlerinin ve duyularının gelişim derecelerine göre sınıflanırlar (mikroplar, bitkiler, insanlar vs.).
* İdrakle nitelenen şuur ve bilgi ruhun asli nitelikleridir.
296. satır:
* Bu evrenin yaratıcısı ve yöneticisi olan bir Yüce Varlık yoktur.
* Her ruh kendi [[mukadderat]]ını, karma yasasının kapsamında olmak üzere, kendisi yaratır. Kimsenin efendisi yoktur, herkes kendi kendisinin efendisidir. Ruhun ıstırap çekmesi veya kurtuluşa ermesi hiçbir ilahi kudret ve ihsana bağlı değildir. Kurtuluşa kendi çabamızla kendimiz ulaşırız.
* Her ruh, uluhiyete insan bedeninde ulaşabilir. Buna, ancak biriken karmik telafilerini tümüyle giderdiği takdirde ulaşabilir.
* Kurtuluş ya da özgürlük hali kalıcıdır ve bundan geriye dönüş yoktur. Bu hale erişen ruh için doğadaki biçimler ve cismani âlemin cisimleri artık sözkonusu değildir. O artık cismani âlem hakkında sonsuz bilgiye, sonsuz kudrete ve sonsuz huzura kavuşmuş durumdadır.
* Uluhiyete erişen ruh, herhangi bir başka varlıkla birleşmez, ferdi olarak kalmaya devam eder.
329. satır:
* ''Ruach'' (ruah): Ruh ya da canın orta unsurudur. Manevi faziletleri ve iyi ile kötüyü ayırt etme kapasitesini ihtiva eder. Kimileri onu psişe ile özdeş tutar. Kabalistlere göre orta kısımdır, akıl ve mantığı idare eder, sefirot sisteminde Hesed'den Yesod'a kadar 6 Sefirota tekabül eder.
 
* ''Neshamah'' (neşamah) Ruhun yüksek unsurudur. Bu insanın tüm diğer canlı türlerinden ayırt edilmesini sağlayan unsurdur. İnsana ölümden sonraki yaşamdan zevk almasını ve yararlanmasını sağlar. Tanrı’nın varlığının bir parça idrak edilmesine olanak sağlar. Kabalistlere göre en yüksek kısımdır, ruhun yüksek özelliklerini idare eder, sefirot sisteminde üstteki sefirot üçlemine tekabül eder.
 
[[Zohar]]’a göre ölüm olayından sonra ''nefesh'' parçalanıp dağılır. ''Ruach'', arındırılmaya maruz kalacağı bir aracı kuşağa gönderilir ve “geçici cennet”e girer. Neshamah ise kaynağa, “sevgilinin öpücüğü”nün tadını çıkaracağı, [[Platon]]’un belirttiği “[[İdealar kuramı|idealar âlemi]]”ne döner.
407. satır:
[[Dosya:Rose Petit Marquis 20070601.jpg|thumb|Açılmış gül çiçeği Sufizm’de en çok kullanılan çiçek sembolüdür. Sufizm’de ruhsal aydınlanmanın ve ‘kalp gözü’nün açılmasının bir sembolüdür. Kimileri gülün kat kat olan taç yaprakları ile ruhun manevi organı ve sezgi kapısı olan kalbin kat kat olması arasında bağlantı kurar. Merkezî, dairesel bir yapılanma gösteren gül, her şeyden önce, merkeze ulaşılmış olmayı, aydınlanmış, uyanmış insanın şuurunu, kısaca, spiritüel aydınlanmayı ve bu duruma erişen varlığı simgeler.<ref name="S.A." />]]
* Seyri süluk ya da seyr-ü süluk: [[İnisiyasyon]] ya da nefs terbiyesi. İnsan-ı kamil olma hedefine ulaşmak için bir [[mürşid]]in rehberliğinde (yol göstericiliğinde) çıkılan manevi ve ruhi yolculuk. Çeşitli riyazet, [[zikir]] ve tefekkür yöntemlerinin kullanıldığı bu nefs terbiyesi yolu genellikle, [[Ferîdüddîn-i Attâr]]’ın "Mantık’ut Tayr" adlı eserinde belirttiği gibi 7 aşama içerir.<ref>“''Mistisizm Nedir''”, SUNAR,Cavit. Kılıç Kitabevi Yayınları,No:28,İstanbul,1979,s.31</ref>
* [[İnsan-ı kamil]]: Dünya insanının ruhsal gelişim sonucunda erişebileceği en olgun mertebedir.
* [[Fenafillah]]: [[Allah]]’ta fani (yok) olma; kulun beşeri vasıflardan ve aşağı arzulardan sıyrılıp ilahî vasıflarla donanması.<ref>Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Süleyman Uludağ, Marifet Yayınları, İstanbul, 1996, s.188</ref>
* [[Vahdet-i vücud]]: Allah’tan başka bir varlık olmadığının idrak ve şuuruna varma <ref>Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Süleyman Uludağ, Marifet Yayınları, İstanbul, 1996, s. 553</ref>
* Devre-i ferşiyye ve devre-i arşiyye: Teozofi’deki [[yükseliş yayı]] ile iniş yayı kavramlarının Sufizm’deki adlarıdır.
* Kalp: Sufizm'e göre kalp (manevi kalp) her şeyden önce, bir tür manevi iletişim aracıdır. İnsanoğlu buradan gözlenmekte ve öğrenilmektedir. Buna karşılık insan da gayb âleminden gelen, [[keşf]] ve ilham tarzında beliren tesirleri bu manevi organı aracılığıyla alabilmekte, algılayabilmektedir. Yani insanın bu manevi organı bir bakıma, hem aşağıdan (insandan) “Yukarı”ya çıkan tesirlerin, hem de “Yukarı”dan “aşağı”ya inen tesirlerin geçtiği aracı bir kanal ya da yansıdığı yerdir. Sufizm’de [[mürid]]in kalp gözü açılınca müritlik aşamasını bitirmiş, olgunlaşmış, pişmiş demektir. Ala-al Dawlah’ın bildirdiğine göre, sufizmde kalp, [[vecd]] halindeki kimi [[veli]]lerin görebildiği, yedi ayrı renk halinde tezahür eden, kat kat ya da iç içe, yedi katlı vibrasyon sahalarından oluşmaktadır (kalbin yedi iç zarfı).<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/363635/maqam#tab=active~checked%2Citems~checked&title=maq%C4%81m%20--%20Britannica%20Online%20Encyclopedia E.Britannica/Maqām], [http://64.233.183.104/search?q=cache:v3lS-dAhyLIJ:www.sufiheart.com/sufism/stationsofway.htm+heart+seven+sufism&hl=tr&ct=clnk&cd=3&gl=tr Shadhuli Sufi Center/ Stations of the Way.], [http://64.233.183.104/search?q=cache:xTrcnMM8LIQJ:www.kalbinsesi.com/konu2/kalbih02.asp+kalb+yedi&hl=tr&ct=clnk&cd=4&gl=tr Kalbin yedi tabakası] , 22 Eylül 2008 tarihinde erişildi.</ref><ref>Kuran-ı Kerim'de kalp ile ilgili bazı ayetler şunlardır: "''Allah kalplerde gizlenen her şeyi bilir''”(40/19),”''Allah sizi manasız sözle değil, kalbinizin kazandığıyla muaheze eder''.”(2/225), “''Yaptığınız hatalarda size vebal yoktur; fakat yasaklandıktan sonra kalbinizin kastettiği şeylerde vebal vardır''.”(33/5)</ref>
* Sidretül Münteha, Arş ve Kürsi: “Büyük berzah” da denilen Sidretül Münteha, tüm saliklerin seyirlerinin, amellerinin ve ilimlerinin sona erdiği noktadır.<ref>Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Süleyman Uludağ, Marifet Yayınları, İstanbul, 1996, s. 472</ref> Sidre’den sonraki âleme geçebilme, yeryüzündeki varlıklar için mümkün değildir. O âlemde mahlukatın bir vücudu yoktur, mahluk o âlemde adeta erimiş gibidir.<ref>Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, CEBECİOĞLU,Ethem.Rehber Yayınları,1997,Ankara,s.643</ref> Mutasavvıflara göre yedinci gök katının üstünde kürsi, onun da üstünde arş (taht) bulunur. Arş, “biçimler âlemi”nin, tezahür âleminin çıktığı “biçimlerin olmadığı âlem”deki köken, kaynak olarak ifade edilir. Prensip ile tezahür arasındaki ya da tezahür ortamı arasındaki bir bağ gibi açıklanır. Kürsi ise tezahür sürecindeki, prensipten çıkıştaki veya [[hiyerarşi]]k inişteki ilk basamağı oluşturur. Kürsi, düaliteye, biçimsel tezahüre, belirlenmeye doğru giden farklılaşma sürecini ifade eder. Bu sürecin sonu düalitedir, düalite ortamıdır, tezahürdür, farklılıklar ortamıdır, biçimler ortamıdır, yeryüzüdür.
* Levh-i Mahfuz: Tasavvuf sözlüklerinde “''külli olan hususların ayrıntılı hale getirildiği ve nedenlerine bağlandığı [[mukadderat]] levhası''” <ref>Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Süleyman Uludağ, Marifet Yayınları, İstanbul, 1996, s. 336</ref> olarak tanımlanır. Ebu Hanife ve Ebu Mansur Maturidi’ye göre insanlığın mukadderatı Levh-i Mahfuz’da somut olaylar halinde değil, genel hatlarıyla belirlidir.<ref>Dünya İnançları Sözlüğü,HANÇERLİOĞLU,Orhan.Remzi Kitabevi,1993(İkinci basım),İstanbul,s.289</ref>
* Subha: Tanrısal ışığın vurmasıyla varlık haline gelerek meydana çıkan karanlık maddeye denir.<ref>Dünya İnançları Sözlüğü,HANÇERLİOĞLU,Orhan.Remzi Kitabevi,1993(İkinci basım),İstanbul,s.469</ref>
445. satır:
 
==== Deneysel Spiritüalizm ====
Felsefi spiritüalizme göre, ruh, maddeye biçim veren, maddi mekandamekânda yer işgal etmeyen, parçalara ayrılmayan, soyut, etki gücü olan bir varlıktır; atıl olan madde, ruhun bir aracıdır. Ruhun varlığını ruhçu (spiritüalist) görüşlerin hepsi de kabul etmekle birlikte, bir kısmı ruhun orijinal ve kendine özgü olduğunu, bir kısmı da tekrar bedenlenmesinin bir yasa olduğunu kabul etmez.
 
[[Deneysel Spiritüalizm]]’e göre, madde kainatını bile tam olarak tanımayan insanoğlunun zaten hakkında pek fazla bilgiye sahip bulunmadığı ruhu tam anlamıyla tanımlaması mümkün değildir.<ref>"Ruh ve Kainat", RUHSELMAN, Bedri. Gayret Kitabevi,1946,İstanbul. s.91</ref> Fakat Deneysel Spiritüalist görüşe göre, ruhların madde kainatındaki tezahürlerine bakılarak, eksik ve kusurlu olmakla birlikte, ruh hakkında şu tanımlar yapılabilir:
459. satır:
Neo-spiritüalist görüşe göre, [[mukadderat]], varlığın kendi iradesiyle yaptıklarının [[İlâhî irade yasaları|İlahî İrade Yasaları]]’nın gereklerine göre beliren sonuçlarıyla karşılaşmasıdır.<ref name="Mİ ">Neo-spiritüalizm’e göre Mukadderat ve İcabat, RUHSELMAN,Bedri. Gayret Kitabevi,1953,İstanbul</ref>(Bu, daha açık bir deyişle şöyle ifade edilebilir: İnsanın mukadderatı kendi elindedir, fakat ne ekerse onu biçecektir.) Dolayısıyla Neo-spiritüalizm’deki mukadderat kavramında, fatalizmdeki (sabitkadercilikteki) ‘’kader’’ kavramında olduğu gibi tümüyle ezelden çizilmiş ve planlanmış, insanın iradesiyle, iradi çabalarıyla değiştiremediği bir gelecek değil, insanın iradesiyle yapmış olduklarına göre belirlenmiş ve yapmakta olduklarına göre -her an- derece derece belirlenen bir gelecek sözkonusudur. Bu belirlenme [[İlâhî irade yasaları|İlahî İrade Yasaları]]’nın gereklerine göre ve [[nedensellik]] (neden-sonuç zinciri) kuralıyla olur; bu belirlenmede insanın yaptıkları ‘’nedenler’’, karşılaşacağı olaylar ise bunların ‘’sonuçları’’dır.<ref name="Mİ" /> Mukadderat’ın belirlenmesinde “insanın yaptıkları” denilirken, bu, yalnızca fiziksel eylemlerden ibaret değildir<ref>Neo-spiritüalist görüşe göre, düşünme ve tahayyül etme gibi eylemler fiziksel ortamda cereyan eden hareketler olmasa da ruhsal bakımdan (ruhlar için) birer harekettir ve kişinin sonuçlarıyla karşılaşacağı davranışlar kapsamına girerler.Bu konuda ana kıstas, kişinin fiziksel eylemlerinden ziyade o eylemlerindeki niyetidir.</ref>; buna başta niyetleri olmak üzere, imajinatif faaliyetleri, duygu, düşünceleri de dahildir.
 
Neo-spiritüalist görüşe göre, tek olan Allah [[Mutlak]]’tır; yaratılanlar ise görece (izafi) ve görelidir (nispî).<ref>Allah, RUHSELMAN, Bedri. Gayret Kitabevi,1955,İstanbul.</ref> Dolayısıyla, görece ve göreli hiçbir varlık Mutlak'la kıyaslanamaz, oranlanamaz (nispet edilemez) ve yine dolayısıyla, Mutlak hiçbir şeyle, hiçbir tarzda, hiçbir yolda ilinti ve kıyas kabul etmez; O’na hiçbir değer takdir edilemez. O Mutlak olduğundan, görece ve göreli olan varlıkların sıfatlarıyla ifade edilemez; dolayısıyla, O'na kıyasa ve oranlamaya dayalı anlayış ve kabullerimize göre yakıştırılacak bir sıfat ne kadar yüksek düzeyli kabul edilirse edilsin ve ne kadar ideal olursa olsun, O'nu ifade edemez. Yaratılanların düzeninin görece ve göreli olması, bu düzeni sağlayan [[İlâhî irade yasaları|İlahî İrade Yasaları]]’nın yine göreli bir değeri olan zekalar (ruhlar,[[Yüksek idare mekanizmasımekânizması|Yüksek İdare MekanizmasıMekânizması]]) tarafından uygulanmasını gerektirmiştir.<ref name="RK" />
 
Neo-spiritüalist görüş ruhun Tanrı’yla bir olmasını veya bir gün birleşeceği inanışını kabul etmez ve Teozofi’deki ruh ile fiziksel beden arasındaki irtibat aracının birbirinden kesin sınırlarla ayrılan tabakalar biçiminde (astral, mantal beden vs.) düşünülmesine ve bu bedenlerin ruhun yükselmesine paralel olarak terk edilmesi fikrine karşı çıkar. Kimilerine göre [[vahdet-i vücut]] anlayışı ruhların ileri tekamül düzeylerinde bir araya gelmesi bilgisinin yanlış yorumlanmasından kaynaklanmıştır.
493. satır:
== Kaynakça ==
* Aad Guru Granth Sahib. 1983 (reprint). Publishers: Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee, Amritsar. (M = Mahala, i.e., succession number of Sikh Gurus to the House of Guru Nanak, P = page number of the AGGS.).
* Batchelor, Stephen. ''Buddhism Without Belief - aha''.
* Cornford, Francis, M., ''Greek Religious Thought'', 1950.
* Denzinger, Heinrich y Rahner, Karl. Enchiridion Symbolorum Definitionum et Declarationum. 28ava Edición. Herder: Freiburg, 1952.
520. satır:
* [http://www.experiencefestival.com/mysticism_archives Mysticism Archives]
* [http://www.eastrovedica.com/html/newagedictionary.htm A Dictionary of New Age Terminology]
 
 
 
<!--kategoriler-->
<!--interwiki-->
 
[[Kategori:Spiritüalizm]]
Satır 531 ⟶ 528:
[[Kategori:Tinsellik]]
 
<!--interwiki-->
[[an:Alma]]
[[ar:روح]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ruh" sayfasından alınmıştır