İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Türkçe Vikipedi'yi Geliştirmek için Amaçlar ve Yöntemler Üzerine Düşünceler |
||
1. satır:
== Türkçe Vikipedi'yi Geliştirmek için Amaçlar ve Yöntemler Üzerine Düşünceler ==
Türkçe Vikipedi'ye (TRV) göreceli olarak son zamanlarda katılmama karşın, dört aylık bir ara verme lüksünü bile kullanmış birisi olarak, TRV’ye geri geldiğimde, düşüncelerimi sizle paylaşmak istedim.
Yanılmıyorsam, TRV son 5-6 ay içerisinde yazı sayısı olarak, kabaca %50 ile %70 arasında gelişme gösterdi. Bu çok büyük bir gelişme. Sanıyorum bu gelişmenin çoğu, sayı olarak az, TRV’yı sahiplenmiş (benim gibi gelip geçici olmayan) “çekirdek” bir topluluktan geliyor. Oncelikle bu arkadaşları kutlarım.
TRV’yi sistemli bir çalışma ile daha da hızlı geliştirebileceğimize inanıyorum. Aşağıda yazdıklarımın hiç yeni şeyler olmadığını, biliyorum; hatta TRV’nin benim bilmediğim bir köşelerinde yazılı, tartışılmış olabilme olasılığını da. Zaten uygulanıyor olabilineceğini de. Ya da yanlış, eksik bulunabileceğini/olabileceğini. Ya da TRV’ye şimdiye dek katkıları sınırlı birisi olarak “ukalalık” olarak algınabileceğini de. Her durumda, affınıza sığınarak, olası düzeltmelerinize güvenerek (biraz da "zaten bilinenleri derlemek" amacıyla) yine de yazmaya karar verdim.
TRV için önce amaçlar ile amaclara ulaşma yöntemleri konusunda oturup düşünmemiz gerekiyor. Akla gelen ana amaçlar şunlar olabilir:
*1- '''TRV'yi yüksek nitelikli bir başvuru kaynaği yapmak.'''
*2- '''Vikipedi'yi Türk dilini ve kültürünü yaymak için kullanmak.'''
*3- '''Vikipedi'de kendi görüş açimizi savunmak, yaymak.'''
Bunlari biraz açmak gerekirse:
*'''1- TRV'nin yüksek nitelikli bir başvuru kaynaği yapılması.'''
Bu, kisaca yazilarin niteliğini ve niceliğini arttirmak olarak tanimlanabilir. Çok sayida, içeriği zengin yazi yazarak TRV’yi güvenilir, saygin bir bilgi kaynaği yapmak.
Bu amaç için, özel çalişma topluluklari (ÖÇT) kurularak çalişilabilir. Orneğin, bilimsel yazilari yazan, öteki Viki’lerden çeviren ÖÇT, hatta daha da özelleşmeye gidilerek tıp alanında bu çalışmayı yapan ÖÇT, haritalari, simgeleri, şablonları TRV’ye kazandıran, standartlaştıran ÖÇT’ler gibi. Yazim yanlışlarını düzelten ÖÇT, vb. Bu işlerin bir kısmının zaten yapıldığını biliyorum, ancak bana daha çok sistemli değil, bazı çalışkan arkadaşlarımızın (örneğin songünlerde bir arkadaşımızın bayraklar, simgeler üzerindeki çalışması gibi) kişisel girişimleri ve çalışmaları gibi geldi.
ÖÇT üyeleri kendi aralarında önceliklerini belirler, planlarını yapar, görevleri paylaşır ve işlerin gidişini denetlerler.
*'''2- Vikipedi'nin Türk dilinin ve kültürünün yayılması için kullanılması.'''
Bu, kısaca TRV’deki yazı sayısının arttırılması ve “bize ait” konuların arttırılması ve öteki dillere çevrilmesi gibi üç alt amaçtan oluşuyor:
*'''a) Yazı sayısının arttırılması:'''
Oyle ya da böyle, bir Viki’nin öteki Viki’ler arasındaki saygınlığını yazı sayısı belirliyor. Bazı yabancı Viki’cilerle Türk konularındaki tartışmalarda, imalı ya da açıkca sürekli TRV’deki yazı sayısının önüme getirildiğini belirtmeliyim.
Wikipedia.org’un ana sayfasına baktığımızda, yazı sayısı olarak üçüncü lig’de, “Sicilya” dili, “Tagalog”, “Walon” gibi dillerle yanyana görüyoruz.
Ote yandan bakıyoruz, Lehçe için 139 bin yazı, Danca için 33 bin yazı, Slovence için 17 bin yazı girilmiş. Bu sayılara bu Viki’dekilerin bilincli kampanyalar sonucu ulaşmadıklarını sanmak saflık olur.
Buna ulaşmanın yolu açıkca, (Lehçe ve Danca’nın yaptığı gibi) daha çok “taslak” yazmak. Bu, bu konuda ÖÇT’ler kurularak yapılabilir, Bu yöntem, birinci amaç ile çelişiyor gözükse bile, hem “bir taslak”, “hiç yoktan” iyidir; hem de Türkçe’nin de öncü rolü almasını sağlaması açısından önemli.
Yalnızca taslaklarla bile, Türkçe’nin saygınlığının artması sonucu daha çok katkıcı çekerek birinci amaca da ulaşmamıza katkıda bulunacağina inanıyorum. Ust liglere çıkarak, Türkçe’ye öncü rolü vererek, örneğin öteki Türki cumhuriyetlerden de katkıcılar kazanarak, Türkçe’yi gerçekten “ortak” bir dil yapabiliriz.
*'''b) “Bize ait” konuların arttırılması'''
TRV’de Türkiye’ye ve Türk kültürüne ait yazıların sınırlı olduğunu düşünüyorum. Sanırım bu konuda en az katkısı olanlardan birisi olarak bunu söylemem garip olabilir. Ben de bunu farkına, son günlerde yabancı caz sanatçılarını TRV’ye yazarken vardım. “Okay Temiz”in olmadığı bir TRV’de, Amerika’lı “Ray Anderson”u yazmış olmamın garipliğini farkettim.
Değişik konularda ÖÇT’ler kurarak kültürümüze ait özgün yazılarla TRV’yi zenginleştirmemiz gerekiyor.
*'''c) “Bize ait” konuların öteki dillere çevrilmesi.'''
Bunun amacı kısaca kültürümüzün etkinliğini arttırmak. Zengin kültürümüzü uluslararası saygınlığımızı arttırmak için kullanmak.
Kendi özgün konularımızı, kişilerimizin yaşamlarını yabancı Viki’lere çevirmemiz gerekiyor. Bir Türk bestecisinin yaşamını yarım yamalak da olsa Ingilizce Viki’ye eklediğinizde, bir bakıyorsunuz içeriğini Ingilizce Viki’den kopyeleyen bir sürü site aracılığıyla birden bire internette yayılıyor. Yurtdışında yaşayan bir sürü Türk aracılığı ile konularımızı öteki Avrupa dillerine de çevirebiliriz, kuracağımız ÖÇT’ler aracılığı ile. Zorda kalındığında, bir dereceye dek bilgisayar çeviri yazılımları da kullanılabılır (benim deneyimim, yazıları bilgisayar çeviri yanlışlarıyla ekleseniz bile, yerel katkıcılarca düzeltiliyor olması).
*'''3- Vikipedi'de kendi görüş açımızın savunulması, yayılması.'''
Kısaca, yabancı Vikipedi’lerde de ortalığı Türkiye karşıtı topluluklara bırakmamak, oralarda da kendi konumlarımızı, düşüncelerimizi savunmak.
Buna örnek olarak, son zamanlarda Vikipedi’de gittikçe artan Sözde Ermeni kıyımına yönelik propaganda çalışmaları sayılabilir. Bir takım kişiler, sistemli bir biçimde, genel fanatik taşnak taktiği olan “ne kadar tekrarlanırsa o kadar doğru sayılır” yöntemini kullanarak her Viki’ye soykırım yazıları ekliyorlar. Son zamanlarda Endonezya Vikisine bile eklediler. Bu yazılar açık açık yalanlarla dolu. Ornek olarak Hollandaca Viki’deki ilgili sayfadaki “ABD soykırımı Kabul etti” gibisinden yazıları verebilirim. Bu gibi safsatalarla savaşmamız gerekiyor. Bunu yaparken de düzeyli, bilgilendirici olunması önemli. Yoksa Alman Vikisindeki gibi “değiştirme savasi var” deyip, sayfayı kilitleyip kendileri istediklerini yazıyorlar. Doğal olarak, tartışmaların yerel dilde yetkin ve bilgili arkadaşlarca yapılması inandiricilik açısından çok onemli. Benim Hollandaca Viki’deki ilgili sayfanın tartışmasında başarılı olamamamın nedenlerinden birisi tek kalmam sa, ötekisi de Ingilizce yazmam diyebilirim. Bu gibi konularda da ÖÇT’ler örgütlenebilir.
[[Kullanıcı:SAK]]
== Öteki Vikicilerin iletileri ==
Ozel isim olmadigi surece ikinci , ucuncu ... kelimeleri kucuk baslatiyoruz. Birinciyi kucuk girmek mumukun degil cunku wikipedia her zaman birinciyi buyuk hale getiriyor. digerlerine dokunmuyor. --[[tr:User:Dbl2010|<font color=green><b>Özgür</b></font>]]<sup>[[tr:User_talk:Dbl2010|<font color="31639c">mesaj</font>]]</sup> 00:21, 6 Nisan 2005 (UTC)
| |||