Henry Dunant: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 78.250.168.130 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, KamikazeBot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
Değişiklik özeti yok |
||
23. satır:
}}
Jean-Henri Dunant adiyla 8 mayis 1828 Cenevre'de dogdu ve 30 ekim 1910'da Heiden'de oldu. Isvicreli bir isadami ve humanistti ayni zamanda Kizil Hac'in kurucularindandir.<br />
1859 yilinda is gezisi icin gittigi Italyan Solférino sehrinin yakinlarinda savasin insani zararlarini gorur ve bu deneyimden sonra "Solférino hatirasi" adli kitabini 1862'de yayinlar.Bir yil sonrada cenevre'de i askeri yaralilari yardim komitesinin kurulusuna katilir bu komite 1876 yilinda uluslarasi kizil hac komitesi olur.<br />
Gencligi<br />
Kalvinist (reformist hiristriyanlik) bir ailenin bes cocugklarinin en buyugudur.Orta burjuva sinifindan olan ailesi yasadigi sehir uzerinde bir etkisi vardi ve sosyal olaylarda cogunlukla yer alirdi.Babasi donemin belediye meclisi uyesi olarak yetimler ve eski suclularla ilgileniyordu.Annesi ise hasta ve fakirlere yardim eden bir kurulusun gonullusudur.Ailenin sosyal sorumluluklari cocuklarinida etkilesmislerdir.<br />
Daha 6 yasinda babasiyla Toulon sehrine gidip burdaki cenevreli tutuklulari ziyaret eder ve gordukleri karsisinda sok olur.Hatta bunlar hakkinda bir kitap bile yazacagini idda eder.
Daha sonra bir sure evanjelik kilisesi icinde yer alir ve hatta frank-masonlarindan oldugu bile iddia edilir. Bu iddia Henry dunant sirketi tarfindan red edilir. Egitim hayati boyunca dini egitim kurumlarina devam eder ve sosyal aktivitelerine devam eder. Bankaci olur.<br />
1853 yilinda ibr is gezisi icin Cezayire gider ve burda bir sirket kurar. Fransiz kolonisi olan bu ulkede daha rahat calismal icin fransiz vatandasi olur ve hatta Solferino'da savasta olan Napelyonla gorusmek icin bir mektup yazar.(solferino italyanin kuzeyinde bir sehir, napolyon avusturyalilara karsi savasiyordu)
Solferino savasi<br />
1859 yilinda solferinoya gider ve yeni biten savastan 38000 civarinda yarali ve olu hala savas alanlarindadir. Dunant hemen gecici yardim birlikleri olustur.Hatta gecici bir hastane bile olusturu. Fransizlarin elinden aldigi savas esiri doktorlarla bir hastane kurar ve malzemelerinide kendisi temin eder.Bu savas Dunant uzerinde cok derin izler birakir. Savasin acilarini ve actigi yaralari unutamayan Dunant 1862'de Solferino anilari adi altinda Napolyon'un zaferini ve savasin acilarini anlatan bir kitap yazar.
Kizilhac'in kurulusu<br />
Olaylarin soku ile Cenevre'ye doner ve daha sonra Paris" e gecer. 1860 yilinda italyan imparatorundan onur odulu alir.Solferino'da yasadiklarini arkadasi ve Kontes Gasparin'e yazar ve oda bu yazilari anonim olarak cenevre gazetesinde yayinlar.Zaten Dunant cikardigi kitabindada ayrintili olarak savasin neden oldugu yikintilardan bahseder.<br />
Tum ulkelerde notre, gonullu insani yardim kuruluslari olmasi gerektigi fikrini savnur.<br />
-savas disinda kalmis askerler artik dusman degildir ve insan gibi tedavi gormelidir
-Doktor ve hemsireler savasta yakalanma korkusu olmadan tedavi yapabilmelidirler.Karsi tarafin saldirisi durumunda tedavilerin yarida kesilmesi icin baski yapilmamalidir.<br />
1862'de kendi imkanlari ile bastigi kitabini Avrupali diplomat ve onemli kisilere gonderir. Dusuncelerini yaymak icin tum avrupayi dolasir ve cok olumlu karsilanir. Ancak Fransa savas bakani bunun Fransa'ya karsi yapildigi icin karsi cikar. Florence Nightingale ise bu kuruluslarin devletin gorevlerini yaptigi icin karsi cikar.<br />
Cenevre kamu yarari Sosyetesi baskani Dunant'in goruslerini kendi meclislerinde aciklar ve bu gorusler kabul gorur , hatta Moynier , Guillaume-Henri Dufour ve Doktor Louis Appie ile Doktor Theodore Maunoir ile bir komisyon olusturulur. bu komisyon kalici bir organa donusur ve Besler komitesi yada Cenevre komitesi adi ile anilir. Daha sonra yarali askerler icin uluslarasi yardim komitesi adini alir ve 1876'da uluslararasi Kizilhac komitesine donusur. Dufour Moynier ile baskan Dunant ise sekreter olur.
Ozellikle notralite konusun Moynier ve Dunant arasinda ciddi fikir ayriliklari olur. Herikside avrupanin cesitli yerlerini dolasarak konferans ve toplantilara katilirlar.<br />
26-29 ekimde Cenevre'de uluslarasi komite konferansi yapilir ve 14 devletin temsilcileri tartisir. Dunant sadece konferansin yazili kayitlarini yapar. Kizilhacin sembolu (beyaz zemin uzerine kizilhac) bu konferansta belirlenir.
22 agustosta Federal Isvicre Konseyinin daveti ile Birinci Cenevre Konvansiyonun 12 devlet tarafindan imzalandigi bir konferans yapilir. Dunant gorusme gozlemcisidir.1865te 3. Napelyon'dan onur nisani alir.<br />
1865'te Cezayirde hastalik,isyan ve savaslar kaos ortami yaratir ve Dunant'da parcasi oldugu sirketler batar. Dunant Cenevre'de sahte iflastan cezalandirilir.Kizilhac bu olaylardan sonra Moynier'de etkisiyle Dunat'i Kizilhac'tan tamamen dislar.
1868'te annesi olur ve Dunant Paris'e yerlesir. Moynier Dunant'a yardim edilmesini engeller. Paris'te lalacagi bir bilimsel odulu engeller. 3. Nopelyonun borclarinin yarisini ustune almasi dusuncesini engeller. Dunant'a gelen ekonomik yardimlarda Moynier tarafindan engellenir.
Dunant 1870-1871 de Fransa Almanya ssavasinda yeniden cesitli kurusluslar olusturmaya calisir.
Ve hatta daha ileri giderek silahsizlanma uzerine pazarliklar ister, uluslarasi problemlerin cozumu icinde uluslarasi adalet mahkemesi kurulmasini siter.<br />
Uygarlik icin genel aliyans adli kurulusla yoluna devam eder calismalarini genisletir.1874te Paris'te Savas esirlerini korunmasi icin bir vakif olustur.3. Napolyon tarafindan desteklenir ve hatta Rus carinin davetiyle rusya'ya gider.
Daha sonra Bruxelle'de Cenevre Kovansiyonun genisletilmesi icin yapilan konferansa katilir ama savas esirleri konusunda fazla destek bulamaz ve Moynier'in sitedi olur , Konvansiyon aynen gecer.
Dunant Amerika'daki kolelikten Avrupanin degisik yerlerindeki fakirlik ve unutulmusluk ile ilgili calismlar yapar.
1881'de ilk kez Isvicer Heiden sehrine gider.Bir sure sonra takipcileri tarafidan aylik alcakgonullu bir yardim alir, ayni sehirde anilarina yazar.<br />
1895'te bir gazetede cikan ve Henry Dunant'in calismalarindan bahseden bir yazi Dunant'in yeniden avrupda populer hale gelmesini saglar.Ve Papa 13. Leon tarafindan Binet-Fendt odulu verilir.
1897, Rudolf Müller Kizilhac'in kurulusunu ve Cenevre Konvansiyonun olusumunu anlatan bir kitap yazar ve Dunant'in rolunu onemine dikkat ceker.<br />
1901 yilinda Dunant ilk Nobel baris odulunu alir. Bu odulu kizilhac ve Cenevre Konvansiyonu calismalarindan dolayi layik gorulmustur.
Moynier'de bu odule aday olarak gosterilmis ancak Dunant genis bir destek gormustur.Aldigi pek cok baska odulden sonra Heidelberg universitesi tarafindan Fahri Doktor yapildi.
30 ekim 1910da Heiden hastanesinde hayata elveda der. Son gunlerinde eski borclari ve Moynier tarafindan takip edilme korkusu yasar. Torensiz sade bir sekilde gomulme istegi yerine getirilir.
8 mayis gunu Dunat'in dogumgununda Kizilhac tarafindan anilir.Heiden'da adina muze acilir ve dunyanin degisik yerlerinde adi sokak,okul ve binalara verilir.<br />
Dunant'in cagi asan ongerileri zaman icinde gerceklesir ve hayati uzerine filmler,kitaplar ve pek cok eser yapilir.
<br />
[[Dosya:Grab Henry Dunant02.jpg|left|thumb|225px|Dunant'ın Mezarı]]
| |||