Emrullah Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

[[II. Meşrutiyet]] döneminde iki defa Maarif Nezareti (Milli Eğitim Bakanlığı) görevine getirilen Emrullah Efendi, yakın geçmiş Türk eğitim hayatının önemli şahsiyetlerinden birisidir. [[İttihat ve Terakki Cemiyeti]]’nde etkin bir isimdi. Eğitim tarihinde “''Tûbâ Ağacı Nazariyesi''” adlı fikir sistemi ile tanındı. Bu fikir sistemi, Emrullah Efendi’nin ölümünden sonraki yıllarda siyaset ve kültür hayatının önemli tartışma konularından birisi olmuştur. Şaka amacıyla söylediği “''Şu mektepler olmasaydı maarifi ne güzel idare ederdim''” sözü asırlardır unutulmamıştır<ref name=”bardakci”"bardakci">[http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=315952 Murat Bardakçı, '''Maarif Nazırı Emrullah Efendi de Hep Uyurdu Ama Çok Büyük Âlimdi''', ''Hürriyet Gazetesi, 01.05.2005'']</ref>

[[1858]]’de [[Lüleburgaz, Kırklareli|Lüleburgaz]]’da dünyaya geldi. Babası, Tüccar Ali Efendi idi. Lüleburgaz’daki ilk ve ortaöğreniminin ardından [[İstanbul]]'a gelerek Mekteb-i Mülkiye’yi bitirdi. [[Yanya]] ([[1882]]) ve [[Selanik]] ([[1884]]) Maarif Müdürlüklerinin ardından [[Halep]]’te Maarif Müdürlüğü ve idadi öğretmenliği yaptı. [[1891]]’de [[Aydın]] Maarif Müdürü oldu. Aydın’da görev yapmakta iken siyasi nedenlerle iki arkadaşı ile birlikte [[İsviçre]]’ye kaçtı. Bir kaçBirkaç ay sonra yurda dönmek zorunda kaldılar ([[1893]]). Emrullah Bey'in müdürlüğün veznesinden aldığı parayla kaçtıkları iddia edildiğinden tutuklansalar da<ref name=”ergun”"ergun">[http://www.egitim.aku.edu.tr/EmrullahEfendi.pdf Dr. Mustafa Ergün, '''Emrulalh Efendi Hayatı-Görüşleri-Çalışmaları''', ''Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi Cilt XXX. Sayı 1-2,1979-1982. s.7-36'']</ref> Avrupa’ya birlikte kaçtığı arkadaşlarından Tevfik Nevzat’ın padişah [[II. Abdülhamit]]’e yazdığı, affedilmelerini isteyen iki şiir sonucu Sultan, yurda dönüşlerine izin verdi.

Emrullah Efendi’ye göre devletin en önemli görevlerinden birisi ilmi himaye etmektir<ref name=“ergun2”"ergun2">[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=860 Mustafa Ergün, '''Türk Eğitiminin Batılılaşmasını Belirleyen Dinamikler''', ''Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 17, Cilt: VI, Mart 1990'']</ref>. İlim yukardan başlar. Önce elit bir kadro yetiştirmeli, onlar ilkokul ve ortaokul öğretmenlerini, onlar da çocukları ve gençleri eğitmelidir. Cenneteki [[Tuba (ağaç)|tûba ağacının]] da kökü yukarda olduğu için “''Tûba Ağacı Nazariyesi''” olarak anılan bu görüş, [[İttihat ve Terakki Fırkası]]’nın ideoloğu olan [[Ziya Gökalp]]’i de etkilemiş ve partinin eğitim politikasının önemli bir ilkesi olmuştur.