İtalyan Doğu Afrikası: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k Gereğinden uzun süre maddede kalan çalışma şablonu kaldırıldı...
GAWB (mesaj | katkılar)
k clean up, removed: {{Orta Doğu Portalı}} using AWB
79. satır:
|milli_marş =
|resmi_dili = [[İtalyanca]] <br /> [[Somalice]] <br /> [[Arapça]]
|dini = [[İslam]] <br /> [[Katolik Kilisesi| Katolik]]
|etnik_gruplar = [[İtalyan]]lar <br /> [[Etiyopya]]lılar <br /> [[Somali]]liler <br /> [[Araplar]]
|para_birimi = [[İtalyan lirası]]
138. satır:
|footnotes =
}}
'''İtalyan Doğu Afrikası''', ([[İtalyanca]]:Africca Orientale Italiana, [[İngilizce]]:Italian East Africa) [[İtalya Krallığı]]'nın, [[Doğu Afrika]] ve [[Orta Afrika]]'daki [[sömürge]]lerini arttırmasıyla kurulan büyük koloninin adıdır. [[İtalyan Somalisi]]'nin devamı niteliğindedir. [[1936]]'da, bugünkü [[Etiyopya]], [[Eritre]], [[Kenya]]'nın bir kısmı ve [[Somali]]'yi kapsyan bir bölgede General Pietro Badoglio tarafından kurulmuştur. Pietro Badoglio ayrıca ilk [[Vali|genel vali]] olmuştur, ancak İtalyan Doğu Afrika'sını kuruluşundan 3 ay sonra hastalıktan öldüğü için <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_colonial_heads_of_Italian_East_Africa </ref> yerine [[Rodolfo Graziani]] geçmiştir.
 
[[1940]]'ta, [[II. Dünya Savaşı]]'nın [[Doğu Afrika]] Bölümü olarak, [[İtalyan]] kuvvetler [[Britanya Somalisi]]'ne saldırmıştır. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/East_African_Campaign_(World_War_II) </ref> Bölge, [[1940]] yılı sonlarında ele geçirilmiştir ve bölgede [[İngiliz]] kontrolü kalmamıştır. Bu [[İtalya]]'nın, [[Afrika]]'da dost [[Alman]] kuvvetlerinin yardımı olmadan kazandığı tek önemli savaştır. Ancak, [[kabile]]lerin isyanı, [[Etiyopya| Etiyopya İmparatorluğu]]'nun eski toprakları için ayaklanmaları ve [[İngiliz]] isyanları sonucunda İtalyan Doğu Afrikası yıkılmıştır ve [[Britanya Somalisi]] eski topraklarına tekrar kavuşmuştur. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/British_Somaliland </ref> [[İtalyan]] [[Doğu Afrika]]sı'nın parçalanmasıyla [[Eritre]] [[Birleşik Krallık]]'a kalmıştır ve [[Britanya]] [[Eritre]]si kurulmuştur. İtalyan Doğu Afrikası'nda geriye [[İtalyan]] [[sömürge]]si olarak sadece, [[Kenya]]'nın [[kuzey]]ini ve [[Somali]]'nin 4'te 3'ünü kapsayan, [[İtalyan Somalisi]] bölgesi kalmıştır. [[1]] yıl sonra, [[Britanya]]lı sömürgeciler [[Aden]] [[Koloni]]si'nin de desteği ile [[İtalyan Somalisi]]'ni [[1942]] yılı sonlarında ele geçirilmiştir.
 
[[Birleşik Krallık]], [[1942]]'den, [[1949]]'a kadar bölgeyi kontrol altında tutmuştur. [[Somali]]'deki [[İtalyan]]ların ayaklanmalaranın da sayesinde, [[Birleşmiş Milletler]]'in ''Sömürgecilere Eski Toprakları Verilsin Mi?'' yönünde yaptığı oylama [[İtalya Krallığı]] lehine sonuçlanmıştır ve [[Britanya Somalisi]] eski topraklarına, [[İtalyan]]lar da eski topraklarına kavuşmuştur ancak [[İtalyan]]lar, [[İtalyan Somalisi]] adı altında değil, [[Somali İtalyan Güven Bölgesi]] adı altında kurulmuşlardır ve bu bölge [[Birleşmiş Milletler| BM]] tarafından dokunulmaz ilân edilmiştir.
 
[[1960]]'ta yine [[Birleşmiş Milletler| BM]] tarafından yapılan bir [[referandum]] sâyesinde, [[Britanya Somalisi]] ve Somali İtalyan Güven Bölgesi birleşerek [[Somali| Somali Federal Cumhuriyeti]] kurulmuştur.
 
[[Afrika]]'daki diğer büyük [[İtalyan]] [[Koloni]]si, [[Libya]] - [[Tunus]] - [[Mısır]] bölgesinde bulunan ve [[Trablusgarp]] ve [[Tunus (şehir)| Tunus]] gibi önemli [[şehir]]leri içeren, İtalyan Kuzey Afrikası adlı [[koloni]]dir. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_North_Africa </ref> ''(Africa Settentrionale Italiana, veya ASI.).''
 
== Britanya Somalisi'nin Ele Geçririlmesi ==
[[1940]] yılının başlarında, o zamanın [[Vali| genel valisi]] Guglielmo Nasi ve General Carlo De Simone (O zamanın [[İtalyan Somalisi]] [[Bölgeler| Bölgesi]] [[Vali]]si) önderliğindeki [[İtalyan]] kuvvetleri, ilk olarak [[Boorama]]'ya saldırarak, [[Britanya Somalisi]]'ne olan saldırıyı başlamıştır. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_conquest_of_British_Somaliland#Background </ref> Bölgeyi sararak kontrol altına alan [[İtalya]]n kuvvetler, [[1940]] yılı sonlarında, [[Britanya Somalisi]]'ni tamamen ele geçirilmiştir. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_conquest_of_British_Somaliland </ref> Bu [[İtalya Krallığı]]'nın, [[Doğu Afrika]]'da, dost ülke [[Almanya]]'nın yardımı olmadan kazandığı tek önemli zaferdir. Ve, [[savaş]]ın sonucu olarak, [[Britanya Somalisi]] toprakları ele geçirilmiş ve [[Kasım]] [[1940]]'da, [[İtalyan]] [[Doğu Afrika]]sı ve [[İtalya Krallığı| İtalya Koloni İmparatorluğu]] en geniş sınırlarına ulaşmıştır. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_conquest_of_British_Somaliland#Aftermath </ref>
 
== Yıkılış ==
[[1940]] [[Kasım]]'ı ve [[1941]] [[Mart]]'ı arasında en geniş sınırlarını yaşayan [[İtalyan]]lar, [[1942]] yılı sonlarında küçülmeye geçmiştir. [[Britanya Somalisi]] ele geçirildikten sonra, [[Aden]] [[Koloni]]'sinden gelen kuvvetlerinde yardımıyla, [[Britanya]]lı [[general]] Orlando Lorenzini, sıkı bir savunmaya rağmen, [[Eritre]]'deki Keren Şehri'ni 27 [[Mart]] [[1941]]'de ele geçirmiştir. [[1941]] yılı sonlarında, tüm [[Eritre]] [[Britanya]] kontrolüne geçmiştir ve "Britanya Eritresi" ortaya çıkmıştır. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/British_East_Africa </ref>
 
Zamanla iyice artan,[[Etiyopya]]lı ayaklanmaları İtalyan Doğu Afrika'sını [[batı]] taraftan çökertmeye başlamıştır. [[Britanya]] baskısıda artınca, [[Eylül]] [[1942]]'de İtalyan Doğu Afrika'sı parçalanmıştır. [[Eritre]] Bölgesi ve [[Britanya Somalisi]] bölümü [[Birleşik Krallık]]'a, Amara, Scioa, Galla dé Sidamo, Harrar ve İtalyan Somalisi'nin bir kısmı, [[Etiyopya]] [[İmparator]]luğu'na geçmiştir. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Sidamo_Province </ref> [[İtalyan Somalisi]] bölümü, [[İtalya]]'da kalmıştır.
 
Ancak, [[Britanya]] 5 ay içinde [[İtalyan Somalisi]]'ni tamamen zapt etmiştir. [[1942]]'den, [[1949]]'a kadar [[Britanya]] kontrolünde kalan [[İtalyan Somalisi]], [[Birleşmiş Milletler]]'in ''Sömürgecilere Eski Toprakları Verilsin Mi?'' oylaması sâyesinde, [[İtalyan]]lar, [[İtalyan Somalisi]] topraklarını, Somali İtalyan Güven Bölgesi adı altında dokunulmaz bir şekilde kazanmıştır. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations#History </ref> [[1960]]'ta yine [[BM]]'nin yaptığı bir kamuoyu (referandum) sâyesinde, Somali İtalyan Güven Bölgesi ve [[Britanya Somalisi]] birleşerek [[Somali| Somali Federal Cumhuriyeti]]'ni oluşturmuştur. <ref> http://tr.wikipedia.org/wiki/Somali </ref>
 
== Bölge ve Coğrafya ==
İtalyan Doğu Afrika'sı kurulduğunda 6 [[Siyaset| siyasi]] bölgeden oluşmuştur. Bu [[bölgeler]]; [[Resim:Italian East Africa - 1936-1940 svg.png|255px|right|thumb|İtalyan Doğu Afrikası'nın [[bölgeler]]i... ]]
 
* [[Eritre]] [[Bölgeler| Bölge]]si
* Amara Bölgesi
* Galla-Sidamo Bölgesi (Galla İli ve Sidamo İli)
* Scioa Bölgesi
* Harrar Bölgesi
* [[İtalyan Somalisi]] [[Bölgeler| Bölgesi]]
 
[[1940]] [[Kasım]]'ında, [[Britanya Somalisi]]'nin ele geçirilmesiyle, [[1940]]'tan, yıkılış [[tarih]]i [[1942]]'ye kadar, [[Britanya Somalisi]] bölgesi olmuştur ve toplam 7 [[bölgeler| bölge]] olmuştur. <ref> http://en.wikipedia.org/wiki/Italian_East_Africa#Territory </ref>
 
== Kaynakça ve Dipnotlar ==
177. satır:
 
{{Somali Tarihi}}
{{Orta Doğu Portalı}}
 
[[Kategori:Somali tarihi]]
Satır 185 ⟶ 184:
[[Kategori:İtalya tarihi]]
[[Kategori:Sömürgecilik]]
 
 
[[ca:Àfrica Oriental Italiana]]
Satır 193 ⟶ 191:
[[en:Italian East Africa]]
[[es:África Oriental Italiana]]
[[fi:Italian Itä-Afrikka]]
[[fr:Afrique orientale italienne]]
[[he:מזרח אפריקה האיטלקית]]
[[hr:Talijanska Istočna Afrika]]
[[hu:Olasz Kelet–Afrika]]
[[id:Afrika Timur Italia]]
[[it:Africa Orientale Italiana]]
[[ja:イタリア領東アフリカ]]
[[he:מזרח אפריקה האיטלקית]]
[[hu:Olasz Kelet–Afrika]]
[[nl:Italiaans Oost-Afrika]]
[[ja:イタリア領東アフリカ]]
[[no:Italiensk Øst-Afrika]]
[[pl:Włoska Afryka Wschodnia]]
[[pt:África Oriental Italiana]]
[[ru:Итальянская Восточная Африка]]
[[fi:Italian Itä-Afrikka]]
[[uk:Італійська Східна Африка]]
[[zh:意属东非]]