Elektromotor kuvvet: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
k 78.180.113.193 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, SieBot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
2. satır:
 
Elektrik ya da elktronik devrenin uçları açıkken iki uç arasındaki gerilim yani potansiyel fark emk iken devre kapandığında yani iki uç arası artık açık olmadığında emk'nin yerini [[gerilim (elektrik)|gerilim]] almaktadır.
 
Kapalı bir devrede kararlı bir yük akışı yani sabit bir akımın oluşması için devrenin uçları arasında bir potansiyel fark olmalıdır. Potansiyel fark yüklü taşıyıcılar üzerine iş yaparak, yük taşıyıcılarının kararlı biçimde devrede hareket etmelerini sağlar. Elektromotor kuvvet (emk) kaynağı kullanılarak, kapalı bir devreden akımın geçmesi sağlanır yani başka bir deyişle devredeki yüklere enerji sağlanır.
 
 
Çok yaygın olarak bilinen emk kaynağı pildir. Bir pilin uçlarına bir direnç bağlandığında, pil devrede akım oluşturur. Pilin yüksek potansiyeldeki ucu pozitif uç, alçak potansiyeldeki ucu ise negatif uçtur. Pilin dışındaki (direnç üzerindeki) akımın yönü pozitiften nagatife iken, pilin içindeki akımın yönü negatiften pozitife doğrudur.
 
Bir emk kaynağının yükler üzerinde iş yapabilmesi için, enerjiye sahip olması gerekir. Enerji kaynağı bir pil ya da aküde olduğu gibi kimyasal olabilir, elektrik jeneratöründe olduğu gibi mekanik olabilir ya da güneş pillerinde olduğu gibi güneş olabilir. Bütün bu emk kaynaklarının ortak yanı elektrik enerjisi üretmeleridir. İş ve enerji transferleri açısından Şekil 1’deki devreyi inceleyelim. Herhangi bir dt zaman aralığında bu devrenin aa’ gibi bir kesitinden dq kadar yük geçer. Aynı miktarda yük düşük potansiyelde emf kaynağına girmeli ve yüksek potansiyelde kaynaktan ayrılmalıdır. Böyle bir hareketin sağlanması için emk kaynak, dq yüküne bir kuvvet uygular ve yük üzerinde dW kadar iş yapar. Bu iş ile emk kaynağın emk’sı arasındaki ilişki : eşitliği ile verilir ve ‘bir emk kaynağının emk’sı alçak potansiyelden yüksek potansiyele kaynak tarafından hareket ettirilen birim yük başına yapılan iş’ olduğunu ifade etmektedir. SI birim sisteminde emk’nun birimi volt’tur ve skaler bir niceliktir.
 
İdeal emk kaynağı pozitif uçtan negatif uca taşıyıcıların hareket etmelerine hiç bir iç direnç göstermeyendir. Örneğin emk’sı 12V olan ideal bir batarya uçları arasında her zaman 12V’a sahiptir.
 
 
Gerçek emk kaynağı ise taşıyıcıların hareketine karşı koyacak bir iç dirence sahiptir. Gerçek bir emk kaynağı bir devreye bağlı değilken akıma sahip olmayacağından uçları arasındaki potansiyel farkı emk’sına eşittir. Ancak bu emk kaynağı bir devreye bağlandığında uçları arasındaki potansiyel farkı, emk’sından farklıdır.
 
 
 
{{fizik-taslak}}