Muharrem Gürses: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''Muharrem Gürses''', (d. [[15 Ağustos]] [[1913]], [[Amasya]] - ö. [[7 Nisan]] [[1999]], [[İstanbul]]), senarist, oyuncu, film yönetmeni.
İstanbul Öğretmen Okulu'ndan mezun oldu. Küçük yaştan itibaren oyuncu olmayı kafasına koyan ve 17 yaşında amatör tiyatro oyunculuğuna başlayan Gürses, 1931 yılında Şehir Tiyatrosuna girdi. Ankara Radyosu temsil kolunda çalıştı. "Köroğlu" adlı oyundan kaleme aldığı senaryo Refik Kemal Arduman tarafından sinemalaştırıldı. Resim eğitimi alan ve Samsunda öğretmenlik yapmaya başlayan sanatçı için tiyatro ve sinema her zaman bir tutku oldu. Bu nedenle 1943 yılında Sezer Sezin ve Hulusi Kentmenle birlikte Gürses Tiyatrosunu kurdu ve sırasıyla Millet, Sirkeci Şafak ve Ses Tiyatrolarında sahneye çıktı. 1949 da Zehirli Şüphe adını taşıyan senaryosu sinemaya aktarıldı. Akşam gazetesinde tefrika halinde romanları yayımlandı.
1951'de "Zeynep'in Gözyaşları" filmiyle yönetmenliğe başladı. Fotoromanlar çekti, kısa filmler yönetti. 1960'lı yıllardan sonra Muharrem Gürses oğlu Atilla Arcan'nın adını verdiği Atilla Film'i kurdu ve kendi filmlerini çekmeye başladı. Kendi şirketi adına başrollerini oğlu Atilla Arcan'ın oynadığı kostümlü tarihi filmler çekti. Ardından "Hz. Yusuf'un Hayatı"yla başlayan hazretli filmler geldi. Bu yıllarda 1950'li yıllarda çektiği ve çok iş yapan filmleri ikinci kez çekti. 1970'li yıllarda ise şarkılı, türkülü filmlere imza attı.
Yazdığı tefrika romanların büyük bölümünü sinemaya aktaran Gürses, ilk filminden itibaren hemen hemen tüm çalışmalarında oyuncu olarak yer aldı. Oyunculuğun kendisi için bir hastalık olduğuna ve her yönetmenin aynı zamanda oyuncu olması gerektiğine inanan sanatçı, kendisiyle yapılan bir röportajda, "Oynamayan, oynatamaz," diyerek oyunculuğun gücünü vurguladı.
Bazı filmlerle yönetmenliğin yanı sıra oyunculuk da yaptı. Piyes ve romanlar yazdı. Türk sinemasının en fazla film üreten yönetmenlerinden birisi olan Gürses, sinemamıza melodram kalıbını ilk kez getiren ve yerleştiren yönetmen oldu. Gürses'in başlattığı ve "Gürses Ekolü" denilen melodramlar, günümüze kadar hiç değiştirilmeden çeşitli yönetmenler tarafından sürdürülmüştür.
Türk sinemasına onun kadar çok film çeken ve onun kadar çok para kazandıran bir başka yönetmen gelmedi diyebiliriz. Bir haftada üç-dört film çekebilen, üstelik filmleri iş yapan ender yönetmenlerimizden biri oldu.
Yönetmen, senaryocu, yapımcı, sinema ve tiyatro oyuncusu, oyun yazarı. Amasyalı sanatçı, resim eğitimi gördü, öğretmenlik yaptı. Ankara Radyosu, Ses Tiyatrosu, İstanbul ve İzmir Şehir Tiyatroları'nda görev aldı. 1943'de Sezer Sezin ve Hulusi Kentmen'le birlikte çalıştığı Gürses Tiyatrosu'nu kurdu, turnelere çıktı(Bu tiyatroyu yeniden canlandırmayı denedi).
1945'de Ankara Radyosu için yazdığı "Köroğlu" oyununu, Necip Erses'in isteği üzerine senaryolaştırdı, Refik Kemal Arduman'a bu filmde asistanlık yaparak sinemaya girdi."Bir Dağ Masalı", 50'lerde "sürgün", "Allahtan Bul", "İngiliz Kemal" vb. filmlerde oyunculuk yaparken, 1952 yılında "Kara Efe- Zeynebin Gözyaşları" filmiyle Yönetmenliğe geçti.Gürses, bundan sonra günümüze dek, karakter oyunculuğunun yanısıra (60 kadar filmde) özellikle yönetmenliğiyle etkin oldu, 200 kadar film yönetti.
Özellikle melodram öğelerini en abartılı biçimiyle kullanmasıyla dikkati çekti, her türde film yaptı, aydınların gülünç bulduğu filmleriyle Anadolu seyircisine seslendi.Köy filmlerinin ve "hazretli" filmlerin (yani dinsel filmler) öncüsü oldu. Ayrıca 7 romanı, 19 tiyatro, 6 radyo oyunu var.
== Yönetmen Filmografisi ==
*Kara Efe / Zeynep'ın Gözyaşları 1952
*Kubilay 1952
*Yanık Ömer 1952
*İhtiras Kurbanları 1953
*Ölüme Giden Yol 1954
*Bir Şoförün Hayatı 1954
*Canlı Karagöz / Mihriban Sultan 1954
*Gülnaz Sultan 1954
*Dümbüllü Tarzan 1954
*Düşen Kızlar 1954
*Şarlo İstanbul'da 1954
*Vahşi Kız 1954
*Hürriyet Uğruna Mukaddes Yalan 1954
*Curcuna 1955
*Gülmeyen Yüzler 1955
*Yayla Güzeli Gül Ayşe 1956
*Köy Canavarı 1956
*Yedi Köyün Zeynebi 1956
*Yetimler Ahı 1956
*Öldürdüğüm Sevgili 1956
*Sazlı Damın Kahpesi 1956
*Günah Köprüsü 1956
*Allı Gelin 1957
*Ceylan Emine 1957
*Dertli Gelin Şirvan 1957
*Yanık Kezban 1957
*Yavrularımın Katili 1957
*Bana Gönül Bağlama 1958
*Allah Korkusu 1958
*Ninni Talihsiz Yetime 1958
*Tütüncü Kızı Emine 1958
*Vicdan Azabı 1958
*Yavrum İçin 1958
*Balıkçının Kızı Gülnaz 1959
*Beklenen Bomba 1959
*Pamukçu Güzeli Halime 1959
*Dağlar Şahini Yörük Efe 1959
*Sokak Şarkıcısı 1959
*Şehvet Uçurumu 1959
*Can Mustafa 1960
*Talihsiz Yavru 1960
*Ve Allah Aptalları Yarattı 1960
*Baharın Gülleri Açtı 1961
*Arzu 1961
*Çılgın Aşk 1961
*Gönlüm Yaralı 1961
*Meşeler Güvermiş 1962
*Sevimli Serseri 1962
*Mukadderat 1963
*Aman Kimse Duymasın 1963
*Ana Bizi Eversene 1964
*Hak Yolunda Hazreti Yahya 1965
*Hazreti Yusuf'un Hayatı 1965
*Zaloğlu Rüstem 1966
*Battal Gazi 1966
*Hazreti Süleyman Ve Saba Melikesi 1966
*Malazgirt Kahramanı Alpaslan 1967
*Bizansı Titreten Adam 1967
*İmparator Atilla'nın Demir Yumruğu 1967
*Yayla Kızı Gül Ayşe 1969
*Sokak Kedisi 1969
*Tütüncü Kız Emine 1969
*Öksüz Gülnaz 1970
*Ceylan Emine 1970
*Yanık Kezban 1970
*Altın Prens Devler Ülkesinde 1971
*Gençliğin Rüyası 1971
*Şehzade Sinbad Kaf Dağında 1971
*Ölüm Korkusu 1972
*Yetimler Ahı 1972
*Nemrud 1979
*Mutluluk Haram Oldu 1981
*Fatih Sultan Mehmet 1983
*Kara Bahtım, Kem Talihim 1984
*Muhteşem Serseri 1986
*İlahi Adalet 1986
*Hatıram Olsun 1988
== Yapımcı Filmografisi ==
*Zaloğlu Rüstem 1966
*Battal Gazi 1966
*Hazreti Süleyman Ve Saba Melikesi 1966
*Bizansı Titreten Adam 1967
*İmparator Atilla'nın Demir Yumruğu 1967
*Malazgirt Kahramanı Alpaslan 1967
*Altın Prens Devler Ülkesinde 1971
*Nemrud 1979
== Senarist Filmografisi ==
*Köroğlu 1945
*Yalan 1949
*Kara Efe / Zeynep'ın Gözyaşları 1952
*Yanık Ömer 1952
*İhtiras Kurbanları 1953
*Canlı Karagöz / Mihriban Sultan 1954
*Dümbüllü Tarzan 1954
*Düşen Kızlar 1954
*Gülnaz Sultan 1954
*Hürriyet Uğruna Mukaddes Yalan 1954
*Ölüme Giden Yol 1954
*Şarlo İstanbul'da 1954
*Vahşi Kız 1954
*Yanık Efe 1954
*Gülmeyen Yüzler 1955
*Curcuna 1955
*Günah Köprüsü 1956
*Köy Canavarı 1956
*Öldürdüğüm Sevgili 1956
*Yayla Güzeli Gül Ayşe 1956
*Sazlı Damın Kahpesi 1956
*Yetimler Ahı 1956
*Yedi Köyün Zeynebi 1956
*Zeynep'ın İntikamı 1956
*Ana Hasreti 1956
*Dertli Gelin Şirvan 1957
*Yanık Kezban 1957
*Yavrularımın Katili 1957
*Zeynebin Aşkı / Güllü Fatma 1957
*Allı Gelin 1957
*Ceylan Emine 1957
*Allah Korkusu 1958
*Bana Gönül Bağlama 1958
*Ninni Talihsiz Yetime 1958
*Tütüncü Kızı Emine 1958
*Vicdan Azabı 1958
*Yavrum İçin 1958
*Dağlar Şahini Yörük Efe 1959
*Balıkçının Kızı Gülnaz 1959
*Beklenen Bomba 1959
*Şehvet Uçurumu 1959
*Pamukçu Güzeli Halime 1959
*Sokak Şarkıcısı 1959
*Ve Allah Aptalları Yarattı 1960
*Talihsiz Yavru 1960
*Çılgın Aşk 1961
*Gönlüm Yaralı 1961
*Arzu 1961
*Baharın Gülleri Açtı 1961
*Sevimli Serseri 1962
*Meşeler Güvermiş 1962
*Mukadderat 1963
*Aman Kimse Duymasın 1963
*Ana Bizi Eversene 1964
*Hak Yolunda Hazreti Yahya 1965
*Hazreti Yusuf'un Hayatı 1965
*Şehzade Murat ve Gülnaz Sultan 1966
*Zaloğlu Rüstem 1966
*Hazreti Süleyman Ve Saba Melikesi 1966
*Kara Fatma 1966
*İmparator Atilla'nın Demir Yumruğu 1967
*Bizansı Titreten Adam 1967
*Malazgirt Kahramanı Alpaslan 1967
*Sokak Kedisi 1969
*Tütüncü Kız Emine 1969
*Yayla Kızı Gül Ayşe 1969
*Ceylan Emine 1970
*Öksüz Gülnaz 1970
*Yanık Kezban 1970
*Altın Prens Devler Ülkesinde 1971
*Şehzade Sinbad Kaf Dağında 1971
*Gençliğin Rüyası 1971
*Ölüm Korkusu 1972
*Yetimler Ahı 1972
*Vurun Kahpeye 1973
*Benim Gibi Sevenler 1977
*Dilek Kutusu / Dilek Taşı 1978
*Nemrud 1979
*Mutluluk Haram Oldu 1981
*Fatih Sultan Mehmet 1983
*Kara Bahtım, Kem Talihim 1984
*İlahi Adalet 1986
*Muhteşem Serseri 1986
*Yetimler Ahı 1987
*Hatıram Olsun 1988
== Aktör Filmografisi ==
*Bir Dağ Masalı 1947
*Sürgün 1951
*İngiliz Kemal Lawrence'e Karşı 1952
*Bergama Sevdaları 1952
*Allahtan Bul 1952
*Kubilay 1952
*Kara Efe / Zeynep'ın Gözyaşları 1952 Mahmut Bey
*Kanlı Para 1953
*Vahşi Kız 1954
*Yanık Efe 1954
*Nasreddin Hoca 1954
*Sazlı Damın Kahpesi 1956
*Yedi Köyün Zeynebi 1956
*Yayla Güzeli Gül Ayşe 1956
*Ninni Talihsiz Yetime 1958
*Tütüncü Kızı Emine 1958
*Balıkçının Kızı Gülnaz 1959
*Pamukçu Güzeli Halime 1959
*Seni Benden Alamazlar 1961
*Şarkıcı Kız 1962
*Haram Lokma 1963
*Koçero 1964 Beşiro
*Halime'den Mektup Var 1964
*Fabrikanın Gülü 1964
*Bir Kız Kaçınca 1964
*Kara Dağlı Efe 1964
*Hudutların Kanunu 1966 Duran Ağa
*Ceylan Emine 1970
*Bu Yumruk Sana 1970
*Vurun Kahpeye 1973 Fettah
*Pir Sultan Abdal 1973
*Cafer'in Nargilesi 1974
*Dövüşe Dövüşe Öldüler 1974
*Aç Gözünü Mehmet 1974
*Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı 1975 Müdür
*İsyan 1975
*Hababam Sınıfı 1975 Müdür
*Ateş Böceği 1975
*Şafakta Buluşalım 1975
*Hababam Sınıfı Uyanıyor 1976 Müdür
*Hababam Sınıfı Tatilde 1977 Müdür
*Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor 1978
*Cafer'in Çilesi 1978
*Batan Güneş 1978 Asım Çavuş
*Dilek Kutusu / Dilek Taşı 1978
*Süper Selami 1979
*Nemrud 1979
*Yorgun Savaşçı 1979 Hacı Bakkal
*İsyankar 1979
*Gerzek Şaban 1980
*Tövbe 1981
*Berduşlar 1982
*İlahi Adalet 1986
*Muhteşem Serseri 1986
*Yakışıklı 1987
== Yayınlanmış Kitapları ==
*Kara Efe / Zeynep'ın Gözyaşları 1952
*Bir Avuç Toprak 1957
== Müziğini Yaptığı Filmler ==
*Kanun Namına 1952
{{Film yönetmeni-taslak}}
| |||