Janus: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Sayfa içeriği 'thumb|250px|[[Vatikan'da sergilenen, Roma döneminden kalma bir Janus büstüsğdpkdısds dosd]dosjdsd]dsljsdsdşkösdp sdfüğkldsf...' ile değiştirildi |
k 88.233.115.190 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Thijs!bot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
1. satır:
[[Dosya:Janus-Vatican.JPG|thumb|250px|[[Vatikan]]'da sergilenen, Roma döneminden kalma bir Janus
'''Janus''', bir yüzü o yana, bir yüzü bu yana bakan iki yüzlü [[Roma]] tanrısıdır. Bu tanrının resmine Roma paralarında raslanır. Janus'a ait olan bu resimde yüzlerden biri kentten içeri girenlere, öteki ise kentten çıkanlara bakar. Böylece kent güvenlik içinde yaşamasını sürdürür.
==January'nin Janus ile ilgisi==
İngilizcede ocak ayını anlatan January sözcüğü Janus'tan gelir. Bunun nedeni ocak ayının bir yönüyle geçen yıla, bir başka yönüyle de gelecek yıla bakmasıdır. Bu benzerlik ocak ayının january biçiminde adlandırılmasına yol açmıştır.
Elbette Türkçedeki ocak sözcüğü bambaşka bir kökten gelmektedir. Bu sözcüğün odcak'tan, bunun da od'dan geldiği düşünülmektedir. Odun sözcüğüne de kaynaklık eden od ise ateş anlamına gelir. Çok odun yakıldığı için yılın bu ayına ocak denilmiş olsa da bu anlam sözcüğün evrimleşmesi nedeniyle unutulmuş gibi görünmektedir.
==Olasılık kavramının Janus ile ilgisi==
Ian Hacking olasılık kavramını da Janus yüzlü olarak niteler. Bunun nedeni olasılığın iki yüzlü bir kavram oluşudur. Bu yüzlerden biri olayların gerçekleşmesiyle ilgili sıklığı ise öbürü de buna duyulan inanç yeğinliğidir. Bunlar ise birbirlerinden çok farklıdırlar. Aralarındaki temel fark, birincisinin nesnelliği, ikincisinin ise öznelliğidir. Öznellik ile nesnelliğin ayrılabilirliğine dayalı olan bu savı anlayabilmek için şu durumlar örnek olarak gösterilebilir: "Yazı gelme olasılığı 1/2'dir" sözünde olasılık bir para atımı deneyinde uzun dönemli yazı gelme sıklığını gösterir; ki bu nesnel nitelikte olup kişiden kişiye değişmez. Herkes bir para atma deneyinde yazı gelme olasılığının 1/2 olduğunu çıkarımlayabilir. Oysa "Bugün yağmur yağma olasılığı 1/2'dir" sözünde sıklıkla ilgili hiçbir özellik yoktur, bu söz ile bütünüyle öznel bir gerçeklik dile getirilmektedir. Söz konusu sayı (1/2 sayısı) yağmurun yağacağı yönündeki inancın yağmayacağı yönündeki inanç ölçüsünde güçlü olduğunu dile getirir. Hava raporunu almış ve yağmur yağmayacağını öğrenmiş biri ise bu olasılığı sıfır olarak niceleyebilir, çünkü yağmurun yağacağına hiç inanmayabilir. Görüldüğü gibi, burada sıklık değil, inanç yeğinliği söz konusudur. Öyle olduğu için de bu konudaki olasılık kişiden kişiye değişir, öznel nitelikte bir gerçeklik olarak kendisini ortaya koyar.
==Başka örnekler==
[[Dosya:As janus rostrum okretu ciach.jpg|framed|Janus'u gösteren bir Roma parası eskizi]]
Soyut ve somut yönlerinin varlığı da gerçekliğin Janus yüzlü olduğunu gösterir. Örneğin üzüntü ve gözyaşı tek bir gerçekliği gösteren iki ayrı yüzdür, yüzlerden biri somut olanı, öteki ise soyut olanı gösterir. Bu nedenle üzüntü ve gözyaşı olarak kendisini sergileyen yaşantı da Janus yüzlü olarak nitelendirilebilir.
{| align="center" class="toccolours" style="margin:1em auto;clear:both;"
! style="background:#e99" align="center" | [[Roma mitolojisi]] serisi
|-
| style="background:#fdd;font-size: 90%;" align="center" | '''Baş Tanrı ve Tanrıçalar'''
|-
| style="font-size: 90%;" align="center" | [[Apollo]] | [[Ceres (mitoloji)|Ceres]] | [[Diana (mitoloji)|Diana]] | [[Juno (mitoloji)|Juno]] | [[Jüpiter (mitoloji)|Jüpiter]] | [[Mars (mitoloji)|Mars]] | [[Merkür (mitoloji)|Merkür]] | [[Minerva]] | [[Venüs (mitoloji)|Venüs]] | [[Vulcanus]]<br> [[Augustus|Divus Augustus]] | [[Julius Caesar|Divus Julius]] | [[Fortuna (mitoloji)|Fortuna]] | [[Lares]] | [[Pluto]] | [[Quirinus]] | [[Sol Invictus|Sol]] | [[Vesta (mitoloji)|Vesta]]
|-
| style="background:#fdd;font-size: 90%;" align="center" | '''Kişileştirilmiş Kavramlar'''
|-
| style="font-size: 90%;" align="center" | [[Aius Locutius]] | [[Angerona]] | [[Concordia (mitoloji)|Concordia]] | [[Copia]] | [[Fides]] | [[Fortuna (mitoloji)|Fortuna]] | [[Spes]]
|}
[[Kategori:Roma mitolojisi]]
[[an:Chan (dios román)]]
[[bg:Янус]]
[[bs:Janus (mitologija)]]
[[ca:Janus (mitologia)]]
[[cs:Janus]]
[[da:Janus (gud)]]
[[de:Ianus]]
[[el:Ιανός]]
[[en:Janus]]
[[eo:Jano]]
[[es:Jano]]
[[et:Janus]]
[[fi:Janus]]
[[fr:Janus (mythologie)]]
[[gl:Xano (deus)]]
[[he:יאנוס]]
[[hr:Janus (mitologija)]]
[[hu:Janus]]
[[ia:Jano]]
[[id:Janus]]
[[it:Giano (divinità)]]
[[ja:ヤーヌス]]
[[ka:იანუსი (ღმერთი)]]
[[kn:ಜೇನಸ್]]
[[ko:야누스]]
[[la:Ianus]]
[[lt:Janas]]
[[mk:Јанус]]
[[nl:Janus (mythologie)]]
[[nn:Janus]]
[[no:Janus (mytologi)]]
[[pl:Janus (mitologia)]]
[[pt:Jano]]
[[ro:Ianus (zeu)]]
[[ru:Янус (мифология)]]
[[simple:Janus]]
[[sl:Janus]]
[[sr:Јанус]]
[[sv:Janus]]
[[uk:Янус (міфологія)]]
[[zh:雅努斯]]
| |||
