Vikipedi

Normatif etik: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.184 değişiklik
k Bot: Otomatik metin değişimi, Resim etiketleri düzenlendi
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{portal|felsefe}}
 
 
[[Dosya:Immanuel Kant (painted portrait).jpg|thumb|right|150px|Kant'ın bir portresi]]
[[Normatif etik]], [[belirlenimci etik]], [[değer etiği]] ya da [[faydacılık]] gibi farklı etik türlerinden biridir ve asıl olarak [[Immanuel Kant|Kant]]'ın [[etik]] üzerine felsefi düşüncelerinde belirginleşen bir eğilimin adıdır.[[Normatif]], yani kural koyucu bir etiktir sözkonusu olan.Baska bir açıdan, bir kurala ya da ilkeye göre değerini bulan bir etiktir bu. [[Ödev ahlakı]] olarak da bilinir. İyiyinin istenmesi bir ödevdir ve ödev burada koşulsuz bir buyruktur. Ödev aklı olan herkes için kesin bir buyruğu ortaya koyar: Öyle bir şekilde davran ki, davranışının ilkesi herkes için geçerli olsun.
 
[[Normatif etik]], [[belirlenimci etik]], [[değer etiği]] ya da [[faydacılık]] gibi farklı etik türlerinden biridir ve asıl olarak [[Immanuel Kant|Kant]]'ın [[etik]] üzerine felsefi düşüncelerinde belirginleşen bir eğilimin adıdır.
Bir eylemin ahlaki değerini içeriğinde değil de dayandığı form ya da kuralda görmesi dolayısıyla bu etik aynı zamanda ''Formalist etik'' olarak da adlandırılır.Burada sözkonusu olan [[form]] ya da [[ilke]], ahlaki bakımdan doğru tüm eylemler için aynıdır.Değişmez.Farklı içerikler farklı şekiller de yer alsa da form değişmeden kalır.Eyleme ahlaksal değerini veren bu başlangıç ilkesidir.Kant, [[Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi]]'nde şöyle der:
::"Böylece, bir eylemin dayandığı ''ilke'' olması gereken bir ''yasanın genelliği'', sadece, bir ''imperatife'' uyması dolayısıyla zorunlu bir şeymişcesine tasarlanan bir şeyden başka bir şey değildir. Öyleyse, ''kategorik imperatif'' biriciktir ve şudur: ''Öyle bir ilkeye dayanarak eyle ki, bu ilkeye dayanarak isteyebileceğin şey, aynı zamanda bir genel yasa olsun''".
 
Kant'ın düşüncesinde, [[insan]] doğal bir varlık olma konumuyla, [[nedensellik yasası]]na bağlıdır.Bu noktada kendi dışındaki nedenler tarafından belirlenmiş durumdadır.O ancak [[irade]] ya da [[istenç]] sahibi bir kişi olarak eylemde bulunduğunda [[özgür]] bir kişi olabilir.Bunun anlamı, kişinin kendi koyduğu bir yasaya uyarak özgür olduğudur.Kant, bu nedenle, "''öyle eyle ki, eyleminin dayandığı ilke, sanki kendi istencinle gerçekleştirmiş olduğun bir doğa yasası olabilsin''", der.
 
Burada sözkonusu olan ilkeye bağlanma durumu bir istem bağlantısıdır.Yani, herhangi bir baskı ya da nedensellik sonucu değil, kendi isteminin sonucu olarak ilkeye bağlanmak gereklidir.Eylemin ==ahlaksal degeri için bu [[özgür istenç]] zorunludur.Korku, alışkanlık ya da kendiliğinden davranışlar ahalaki değer taşımazlar.Bir ilkeye istençsizce uyularak yapılan eylemler [[kötü]]'dür, yani ''kötü eylemlerdir''.Öte yandan tamamen özgür karar ve ortak isteme dayanmayan eylemler ne ''iyi'' ne de ''kötü'' eylemlerdir, yani ''nötrdürler''.
 
Sözkonusu etik ilke böylece, koşulardan bağımsız, tamamen koşulsuz bir [[kategorik]] hükme sahip olarak anlaşılır.Kant bu ilkeyi, ''koşulsuz buyruk'' anlamında [[kategorik imperatif]] olarak belirtir.Koşulsuzdur, yani kategoriktir, çünkü hiçbir doğal nedene bağlı değildir.Imperatiftir, çünkü eyleme konulan yasa kendi istencimizin bir ürünüdür.Bu yasa, her türlü ''içerik''ten bağımsız bir ''formel'' yasadır.Kant'a göre, katogorik imperatif bir doğa yasası değildir, aksine insanın [[akıl]] sahibi bir varlık olmasıyla ilgilidir. Pratik Aklın Eleştirisi'nde ahlaksal bilincin niteliklerini bu bağlamda soruşturur.
 
*Ahlak Metafiziğinin Temelleri, Kant.
 
==Kaynak==
*'''Etik Ahlak felsefesi''', [[Doğan Özlem]], İnkilap Kitapevi.
 
==Link==
==Dış bağlantılar==
*[http://www.felsefe.info/ahlak_felsefesi.php Kant Etiği'de içinde olmak üzere Ahlak Felsefesi]
 
[[Kategori:Etik]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Normatif_etik" sayfasından alınmıştır