Rükneddin Hürşah: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aksungur Bursuki (mesaj | katkılar)
k Aksungur Bursuki, Rükneddin Hür Şah sayfasını Rükneddin Hürşah sayfasına taşıdı: Hürşah bitişik yazılır
Aksungur Bursuki (mesaj | katkılar)
Bilgi kutusu eklendi
2. satır:
'''Rûkn’ed-Dîn Hûr-Şâh''' ([[Farsça]]: ''İmam Rukn al-Din Khurshah;'' {{Dil|fa|امام رکن الدین خورشاه}}) ''( Doğum: [[Hicrî]] 627 / M. 1230 - Ölüm: [[Hicrî]] 655 / M. 1257 )'' ( [[İmâmet|İmâmlık]] ve Dokuzuncu / Sonuncu Elemût Kalesi Komutanlık süresi: [[Hicrî]] 653-655 / M. 1255-1257 ) [[Hicrî]] 653-655 / M. 1255-1257 yılları arasında [[Elemûtlar]]-[[Nizârî]] Devleti hükümdârı ve [[Nizârî]] [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] [[İslam mezhepleri|Mezhebi]]'nin Yirmi Yedinci İmâm-ı Zamânı.
 
==== Hayatı ====
{{Kişi bilgi kutusu
Rükneddin imam olmadan önce babası ile arası hiç iyi değildi babası melankoli hastalığına yakalanmıştı, sık sık cinnet krizleri geçiriyordu ne yapacağı belli değildi bu yüzden Hürşah dahil maiyetindekiler can günlüklerinden endişe ediyorlardı hatta bazıları Suriye ve Rudbar daki kalelere firar etmeyi düşünüyordu. Bazılari ise darbe yaparak Rükneddin Hürşahı babasının yerine İmam yapmayı düşünuyordu. 1255 yılında Baba ve oğul arasındaki kriz derinleşti Hürşah hastalanıp yataklara düştü. O hasta yatağında istirahat ederken. Alaeddin 1 Aralık 1255 de sarhoşluk sızdığı sırada yatağında yattığı sırada sağ kolu Mazendarli Hasan tarafından baltayla öldürüldü. Mazendarlı Hasan tutuklanıp 3 çocuğu ile birlikte idam edildi. Babası ölümü üzerine Hürşah imam oldu. Hürşah İmam olduğu sırada Doğudan gelen Moğol tehtidi ile başa çıkmak zorundaydı. Moğollar Abbasiler devletine son verdikten sonra yönünü 1256 yılında İran'a çevirdi. Hürşah Hamedan daki Moğol komutanı Yasur Noyan'a haber gönderek Hülagu'ya biat ettiği söyledi. Ancak Noyan, Hürşah'ın bizzat Han'ın huzuruna giderek bağlılığını ilan etmesini istedi. Kısa bir süre sonra [[Moğol-Nizârî Savaşı|Moğollar Rudbar ve Girduh'a saldırdılar]] o sırada Hürşah Meymundiz kalesinde bulunuyordu. [[Hülâgû|Hülagu]] bunun üzerine Meymundizi kuşattı. 4 günlük kuşatmadan sonra Hürşah kendisinin ve ailesinin can güvenliği sağlanması koşuluyla teslim oldu. Onun emriyle Rudbar ve Alamut dahil yüzlerce Nizari kalesi teslim oldu. Ancak Girduh ve Lemeser kalesine emrine itaat etmedi. Hülagu, Hürşahı Moğol bir Prenses ile evlendirdi. Hürşah kendi isteğiyle 1257 yılında Moğol Hanı Möngke Han ile görüşmek için Moğolların başkenti Karakurum şehrine gitti. Ancak Han onu huzuruna kabul etmedi ve hala teslim olmayıp direnen kaleleri teslim etmesi için dönemesini emretti. Dönüş yolunda Hürşah beraberindekiler ile birilikte şenliğe götürülme bahenesiyle Hankay sıradağları bölgesinde Moğol askerleri tarafından öldürüldü. Daha sonra Kazvin deki ailesi de öldürüldü. Sadece en küçük oğlu [[Şems’ed-Dîn Muhammed (Nizari imam)|Şems’ed-Dîn Muhammed]] katliamdan sağ kurtuldu ve ondan sonra gizlice faaliyet göstererek Nizarilerin İmamı oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Bernad Lewis, Haşişiler|sayfa=74-81|yayıncı=Sebil}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ata Melik Cüveyni, Tarih-i Cîhanı Gûşa}}</ref>
| ad = Rükneddin Hürşah
| doğum_tarihi = 1230
| ölüm_tarihi = 1257
| ölüm_yeri = Moğolistan
| meslek = Nizari İmamı
| önce_gelen = [[III. Muhammed (Haşhaşi)]]
| sonra_gelen = [[Şems’ed-Dîn Muhammed (Nizari imam)]]
| çocuklar = [[Şems’ed-Dîn Muhammed (Nizari imam)]]
Şahinşah
| father = [[III. Muhammed (Haşhaşi)]]
}}
Rükneddin imam olmadan önce babası ile arası hiç iyi değildi babası melankoli hastalığına yakalanmıştı, sık sık cinnet krizleri geçiriyordu ne yapacağı belli değildi bu yüzden Hürşah dahil maiyetindekiler can günlüklerinden endişe ediyorlardı hatta bazıları Suriye ve Rudbar daki kalelere firar etmeyi düşünüyordu. Bazılari ise darbe yaparak Rükneddin Hürşahı babasının yerine İmam yapmayı düşünuyordu. 1255 yılında Baba ve oğul arasındaki kriz derinleşti Hürşah hastalanıp yataklara düştü. O hasta yatağında istirahat ederken. Alaeddin 1 Aralık 1255 de sarhoşluksarhoşluktan sızdığı sırada yatağındasızıp yattığı sırada sağ kolu Mazendarli Hasan tarafından baltayla öldürüldü. Mazendarlı Hasan tutuklanıp 3 çocuğu ile birlikte idam edildi. Babası ölümü üzerine Hürşah imam oldu. Hürşah İmam olduğu sırada Doğudan gelen Moğol tehtidi ile başa çıkmak zorundaydı. Moğollar Abbasiler devletine son verdikten sonra yönünü 1256 yılında İran'a çevirdi. Hürşah Hamedan daki Moğol komutanı Yasur Noyan'a haber gönderek Hülagu'ya biat ettiği söyledi. Ancak Noyan, Hürşah'ın bizzat Han'ın huzuruna giderek bağlılığını ilan etmesini istedi. Kısa bir süre sonra [[Moğol-Nizârî Savaşı|Moğollar Rudbar ve Girduh'a saldırdılar]] o sırada Hürşah Meymundiz kalesinde bulunuyordu. [[Hülâgû|Hülagu]] bunun üzerine Meymundizi kuşattı. 4 günlük kuşatmadan sonra Hürşah kendisinin ve ailesinin can güvenliği sağlanması koşuluyla teslim oldu. Onun emriyle Rudbar ve Alamut dahil yüzlerce Nizari kalesi teslim oldu. Ancak Girduh ve Lemeser kalesine emrine itaat etmedi. Hülagu, Hürşahı Moğol bir Prenses ile evlendirdi. Hürşah kendi isteğiyle 1257 yılında Moğol Hanı Möngke Han ile görüşmek için Moğolların başkenti Karakurum şehrine gitti. Ancak Han onu huzuruna kabul etmedi ve hala teslim olmayıp direnen kaleleri teslim etmesi için dönemesini emretti. Dönüş yolunda Hürşah beraberindekiler ile birilikte şenliğe götürülme bahenesiyle Hankay sıradağları bölgesinde Moğol askerleri tarafından öldürüldü. Daha sonra Kazvin deki ailesi de öldürüldü. Sadece en küçük oğlu [[Şems’ed-Dîn Muhammed (Nizari imam)|Şems’ed-Dîn Muhammed]] katliamdan sağ kurtuldu ve ondan sonra gizlice faaliyet göstererek Nizarilerin İmamı oldu.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Bernad Lewis, Haşişiler|sayfa=74-81|yayıncı=Sebil}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ata Melik Cüveyni, Tarih-i Cîhanı Gûşa}}</ref>