Telif hakkı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Tarihçesi ile ilgili bilgi ve kaynak eklendi. |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
23. satır:
=== İlk yasal düzenlemeler ===
İngiltere’de 1709'da kabul edilen ve 1710 yılında uygulamaya konan "Kraliçe Anna Kanunu", bir kitabın eser sahibi ve mirasçılarına yayımdan itibaren belirli bir süre ile koruma sağlayan ilk kanundur. Bu yasa, kitap yayıncılarının kitaplarını başkalarının kopyalamasına karşı 14 yıl süreyle koruma sağlamaktaydı. [[İngiltere]]'de hakkak ve heykeltıraşların haklarını koruyan 1734 ve 1814 tarihli kanunlar; tiyatro ve musiki eserleri sahiplerinin haklarını koruyan 1882 ve 1888 tarihli kanunlar çıkarıldı, bu kanunların içerikleri 1911 yılında birleştirildi ve 1957 yılında Telif Kanunu halini aldı.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/805624 | başlık = Çağlar Boyu Düşünce Özgürlüğü: Türkiye'de ve Dünyada Telif Haklarının Tarihsel Gelişiminin Değerlendirilmesi | erişimtarihi = 3 Kasım 2021 | sayı = 2 | çalışma = Türk Kütüphaneciliği Dergisi | yıl = 2016 | cilt = 30 | ad = Metin | soyadı = Turan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211103092120/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/805624 | arşivtarihi = 3 Kasım 2021}}</ref>
1789'da [[Fransız Devrimi|Fransız İhtilali]] ile [[Fransa]]'da locaların imtiyazları kaldırılmış; eser sahipleri korumadan tamamen yoksun kalmıştı. 1791 ve 1793 yıllarında telif hükümleri içere yasa çalışmaları yapıldı. Bu çalışmalar ile eser sahibinin fikri mülkiyet hakkının süresi, yaşamı boyunca ve ölümünden sonra 10 yıl süreyle sınırlandırılması belirlenerek düzenlendi. On yıllık koruma süresinden sonra eserin "[[kamu malı]]" haline dönüşmesi sistemi benimsenmiştir.<ref name=":0" /> Benzer yasal düzenleme çalışmalarına daha sonra [[Almanya]], [[İsviçre]] ve [[İspanya]] gibi diğer Avrupa ülkeleri de katıldı. Fransa'da Fransız İhtilali'nin ardından çıkan yasaları 1810, 1854, 1866 tarihlerindeki yasalaşma çalışmaları izledi. Bu çalışmalar mahkeme içtihatları ile birlikte gelişerek 1957 fikir ve sanat eserleri kanunu kabul edildi. Kanun, günümüzde Fikri Mülkiyet Kanunu adın taşır, telif ve sınai mülkiyet haklarını birlikte içerir.
35. satır:
=== Uluslararası Sözleşmeler ===
Kraliçe Anna Yasası'ndan sonra nerdeyse tüm ülkelerin katıldığı uluslararası anlaşmalarla telif hakkı yasalarının dünya çapında bir dereceye kadar uyumlu hale getirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://sertifika.creativecommons.org.tr/boeluem-2-telif-hakki-yasasi/untitled-5 | başlık = 2.2 Telif hakkının küresel yönleri | erişimtarihi = 3 Kasım 2021 | çalışma = Creative Commons Certificate for Educators, Academic Librarians and GLAM. | arşivengelli = evet}}</ref> En önemli uluslararası anlaşmalardan biri 1886’da imzalanan [[Bern Sözleşmesi]]'dir. Bern Sözleşmesi’nin telif hakkı koruması standartları, yazarın minimum yaşam süresini artı 50 yıl olarak belirlenmiştir. 1886'da sözleşmeyi imzalayan ülkeler Bern Birliği'ni oluşturmuştur. Sözleşme, 1979'da son halini aldı.
== Eser türüne göre telif ==
| |||