2021 Facebook kesintisi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Amerikan]] [[Sosyal medya|sosyal ağı]] [[Facebook, Inc.|Facebook]] ve onun [[Alt şirket|alt kuruluşları]] kapsamında olan [[Facebook Messenger|Messenger]], [[Instagram]], [[WhatsApp]], [[Mapillary]] ve [[Oculus VR|Oculus]] gibi platformlar 4 Ekim 2021'de [[UTC]] saatiyle 14.40'ta<ref name=verge>{{web kaynağı|url=https://www.theverge.com/2021/10/4/22709575/facebook-outage-instagram-whatsapp|başlık=Locked out and totally down: Facebook is scrambling to fix massive outage|çalışma=The Verge|tarih=October 4, Ekim 2021|erişimtarihi=October4 4,Ekim 2021}}</ref> altı saatten daha fazla süre boyunca dünya çapında kullanılamaz hâle geldi.<ref name=":7">{{Web kaynağı|soyadı=Lawler|ad=Richard|tarih=October4 4,Ekim 2021|başlık=Facebook is down, along with Instagram, WhatsApp, Messenger, and Oculus VR|url=https://www.theverge.com/2021/10/4/22708989/instagram-facebook-outage-messenger-whatsapp-error|url-statusölüurl=livehayır|erişimtarihi=October4 4,Ekim 2021|website=[[The Verge]]}}</ref> Kesinti, [[Sınır Geçit Protokolü]]'ndeki tüm IP adreslerinin kendi kendine barındırılan [[DNS]] sunucularına gerilemesinden kaynaklandı.<ref>{{web kaynağı |last1=Madory |first1=Doug |başlık=Facebook suffers global outage |url=https://www.kentik.com/analysis/facebook-suffers-global-outage/ |yayıncı=Kentik |tarih=4 OctoberEkim 2021}}</ref><ref name= "nyc">{{haber kaynağı |soyadı1=Isaac |ad1=Mike |soyadı2=Frenkel |ad2=Sheera |başlık=Facebook and all of its apps go down simultaneously. |url=https://www.nytimes.com/2021/10/04/technology/facebook-down.html |yayıncı=[[The New York Times]] |tarih=October4 4,Ekim 2021}}</ref> Uygulamalar çöktükten sonra kullanıcılar [[Twitter]], [[Telegram (yazılım)|Telegram]] ve [[Discord]] adlı platformlara yöneldiğinde bu uygulamaların sunucularında da kesintiler meydana geldi.<ref name= "nyc" /><ref>{{Web kaynağı|soyadı=|ad=|tarih=|başlık=Discord down? Current problems and outages |url=https://web.archive.org/web/20211004205828/https://downdetector.com/status/discord/ |url-statusölüurl=livehayır|erişimtarihi=4 OctoberEkim 2021|website=[[Downdetector]]}}</ref><ref>{{Web kaynağı|soyadı=Dewar|ad=Caitlyn|tarih=4 OctoberEkim 2021|başlık=Is Twitter down?: Users report outage after Facebook, WhatsApp and Instagram go down |url=https://www.heraldscotland.com/news/19624807.twitter-users-report-outage-facebook-whatsapp-instagram-go/ |erişimtarihi=4 OctoberEkim 2021|website=[[The Herald (Glasgow)|The Herald]]}}</ref> Facebook'un DNS hizmetlerine 21.05'te (UTC) erişim sağlanmaya başladı ancak 22.00'de (UTC) Facebook tarafından uygulamaların 6 saatten daha uzun süren bir kesintinin ardından Facebook, WhatsApp ve Instagram'a yeniden erişildiğini bildirildi.<ref>{{haber kaynağı |soyadı1=Frenkel |ad1=Sheera |başlık=Facebook coming back online after lengthy outage. |url=https://www.nytimes.com/2021/10/04/technology/facebook-back-online.html |erişim-tarihi=4 OctoberEkim 2021 |yayıncı=The New York Times}}</ref>

Kesinti, güvenlik uzmanları tarafından Facebook'un [[DNS]] sunucularının barındırıldığı IP adresi öneklerinin [[Sınır Geçit Protokolü]] tarafından geri alınması olarak tanımlandı ve bu durum; kullanıcıların ilgili alan adlarını çözmelerini ve hizmetlere ulaşmalarını imkânsız hâle getirdi.<ref name=":7" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cnn.com/2021/10/04/tech/facebook-instagram-whatsapp-outage/index.html|başlık=Facebook, Instagram, WhatsApp go down|erişimtarihi=October 4, Ekim 2021|tarih=October4 4,Ekim 2021|website=[[CNN Business]]|last1=Duffy|first1=Clare|soyadı2=Lyngaas|ad2=Sean|url-statusölüurl=livehayır}}</ref> Etkiler küresel olarak görüldü ve İsviçre merkezli bir internet servis sağlayıcısı [[Init7]], Sınır Geçit Protokolü'ndeki değişiklikten sonra Facebook sunucularındaki internet trafiğinde büyük bir düşüş kaydetti.<ref>{{Web kaynağı|başlık=Insta und WhatsApp down – so stark schrumpfte der Internet-Traffic|url=https://www.watson.ch/!343713485|erişimtarihi=4 Ekim 2021-10-04|website=watson.ch|dil=deAlmanca}}</ref>

Kesinti, Facebook'un dahili iletişim sistemlerini bozarak çalışanların harici bir e-posta göndermesini veya almasını, şirket kayıtlarına erişmesini, bazı [[Google Dokümanlar]] ve [[Zoom (yazılım)|Zoom]] hizmetlerinde istenen kimlik doğrulamasının engellenmesine neden oldu.<ref name="verge" /><ref name=":7" /> ''[[The New York Times]]'', çalışanların güvenlik rozetleriyle binalara ve konferans odalarına giremediklerini bildirdi.<ref name="verge" /> Ağ kesintilerini görüntüleyen bir site olan [[Downdetector]], dünya çapında gerçekleşen on binlerce kesinti raporu kaydetti.<ref name="BBC">{{haber kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/news/technology-58793174|başlık=Facebook, Whatsapp and Instagram suffer outage|erişimtarihi=October 4, Ekim 2021|tarih=October4 4,Ekim 2021|çalışma=BBC News}}</ref> Güvenlik araştırmacısı olan Steve Gibson, rutin bir [[BGP kaydı|BGP]] güncellemesinde hata meydana geldiğini; hatayı düzeltmek için uzaktan erişimi olan kişilerin sunuculara kilitlendiğini ve fiziksel erişimi olan kişilerin ise sunucularda düzeltme yetkisinin olmadığını söyledi.<ref>{{Tweet kaynağı|user=SGgrc|number=1445116435731296256|title=Steve Gibson}}</ref>

[[Cloudflare|Cloudfare]], 15.40 (UTC) civarında Facebook'un çok sayıda BGP güncellemesi yaptığını açıkladı. Bu esnada Facebook'un DNS sunucuları çevrim dışı oldu. Güncellemelerin çoğalmasından sonra, 15.50 (UTC) itibarıyla, Facebook'un alan adı Cloudflare'in DNS çözümleyicisinde kullanım dışı hâle geldi. Facebook, 21.00 (UTC) civarında BGP güncellemelerini yapmaya devam etti ve Facebook'un alan adı 21.20'de (UTC) yeniden çalışmaya başladı.<ref name="cloudflarepostmortem">{{web kaynağı|url=https://blog.cloudflare.com/october-2021-facebook-outage/|başlık=Understanding How Facebook Disappeared from the Internet|erişimtarihi=4 OctoberEkim 2021|tarih=4 OctoberEkim 2021|first1=Tom|last1=Strickx|ad2=Celso|soyadı2=Martinho}}</ref>

22.45 (UTC) civarında, Facebook hizmetlerinin tekrar çevrim içi olduğu bildirildi.<ref>{{Haber kaynağı|tarih=4 Ekim 2021-10-04|başlık=Facebook, Whatsapp and Instagram back after outage|dil=en-GBİngilizce|çalışma=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/technology-58793174|erişim-tarihi=4 Ekim 2021-10-04}}</ref>

[[CNBC]]'nin bir raporunda, kesintinin Facebook'un 2008'den bu yana yaşadığı en kötü durum olduğu bildirildibelirtildi. Kesintinin gerçekleştiği gün şirketin hisselerinde yaklaşık %5 oranında düşüş görüldü.<ref>{{haber kaynağı|url=https://www.cnbc.com/2021/10/04/facebook-instagram-and-whatsapp-are-down.html|başlık=Facebook is suffering its worst outage since 2008|çalışma=CNBC|tarih=October 4, Ekim 2021|erişimtarihi=October 4, Ekim 2021}}</ref>

Facebook'un Teknoloji Müdürü [[Mike Schroepfer]], kesinti süresinin birkaç saate uzamasının ardından özür diledi ve "''Ekiplerin mümkün olduğu sürede hatayı onarmak ve eski hâline döndürmek için olabildiğince hızlı çalışıyorlar.''" dedi.<ref name=indy>{{haber kaynağı|url=https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/twitter-down-outage-not-working-b1932250.html|başlık=Twitter users suggest site is slowing down as it takes pressure from Facebook and Instagram outage|gazete=The Independent|tarih=October 4, Ekim 2021|erişimtarihi=October 4, Ekim 2021}}</ref>

[[Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi]]'nde görev yapan kongre üyesi [[Alexandria Ocasio-Cortez]], kesinti hakkında Twitter'da paylaşım yaptı ve insanlardan "kanıta dayalı" hikâyeler paylaşmasını istedi; Facebook'un, [[Yalan haber|gerçekliği sorgulanabilir içeriği]] yayma konusundaki itibarıyla alay etti.<ref>{{haber kaynağı|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/aoc-twitter-facebook-stories-democracy-b1932243.html|başlık=AOC mocks Facebook outage by asking people to share positive 'evidence-based' stories on rival platform Twitter|gazete=The Independent|tarih=October 4, Ekim 2021|erişimtarihi=October 4, Ekim 2021}}</ref> Twitter ve [[Reddit]] de kesintiyle dalga geçen tweetler yayımladı.<ref name=BBC/>