Vikipedi

İtalyan mimarisi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
VT Bot (mesaj | katkılar)
69.657 değişiklik
k düzeltme (hata bildir)
MrBrandon15 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
5.554 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:Cattedrale di Santa Maria del Fiore – Il Duomo di Firenze.jpg|küçükresim|250px|sağ|Dünyanın en büyük tuğla kubbesine sahip olan [[Filippo Brunelleschi]]'nin [[Floransa]]'daki [[Floransa Katedrali|Santa Maria del Fiore katedraliKatedrali]] dünya mimarisinin bir başyapıtı olarak kabul edilir.]]
 
İtalya, 1861 yılına kadar çeşitli küçük devletlere bölünmesi nedeniyle, döneme veya bölgeye göre basitçe sınıflandırılamayacak kadar geniş ve çeşitli bir mimari tarza sahiptir. Bu, mimari tasarımlarda oldukça çeşitli ve eklektik bir yelpaze yaratmıştır. İtalya, [[antik Roma]] döneminde su kemerleri, tapınaklar ve benzeri yapıların inşası, 14. yüzyılın sonlarından 16. yüzyıla kadar Rönesans mimari hareketinin kurulması; [[Neoklasik mimari]] gibi hareketlere ilham veren 17. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında başta Birleşik Krallık, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyada soyluların kır evlerini inşa ettikleri tasarımları etkileyen bir inşaat tarzı olan [[Palladyanizm]]'in anavatanı olması gibi önemli mimari başarıları ile tanınır.
 
[[Kolezyum]], [[Milano Duomo di Milano]], Torino'daki [[Mole Antonelliana]], [[Floransa katedraliKatedrali]] ve Venedik bina tasarımları gibi Batı mimarisinin en iyi eserlerinden bazıları İtalya'da bulunur. İtalya'da her türden tahmini toplam 100.000 anıt (müzeler, saraylar, binalar, heykeller, kiliseler, sanat galerileri, villalar, çeşmeler, tarihi evler ve arkeolojik kalıntılar) vardır. Günümüzde İtalya, [[Renzo Piano]] ve [[Carlo Mollino]] gibi mimarlarla modernist ve sürdürülebilir tasarımın ön saflarında yer alır.
 
İtalyan mimarisi dünya mimarisini büyük ölçüde etkilemiştir.<ref>{{web kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/jones_inigo.shtml|başlık=BBC - History - Historic Figures: Inigo Jones (1573 - 1652)|website=bbc.co.uk|erişimtarihi=10 Nisan 2018}}</ref> Ayrıca, 19. yüzyıldan beri yurtdışındayurt dışında popüler olan İtalyan mimarisi, özellikle Rönesans mimarisinde modellenen İtalyan tarzında inşa edilmiş yabancı mimariyi tanımlamak için kullanıldı.
 
== Yunanlılar ve Etrüskler ==
{{Ana|Antik Yunan mimarisi}}
[[Dosya:Agrigent BW 2012-10-07 12-24-45.JPG|küçükresim|sağ|[[Hera Lacinia]] tapınağı [[ValleTapınaklar dei TempliVadisi]], Sicilya]]▼
 
Tarih öncesi mimarinin yanı sıra, İtalya'da bir dizi tasarımı gerçekten başlatan ilk insanlar Yunanlılar ve Etrüsklerdi. Kuzey ve Orta İtalya'da o dönemde mimaride başı çekenler Etrüsklerdi. Etrüsk binaları tuğla ve ahşaptan yapılmıştır, bu nedenle Volterra, Toskana ve Perugia, Umbria'daki birkaç istisna dışında, şu anda İtalya'da çok az Etrüsk mimari alanı kalmıştır. Etrüskler, Roma mimarisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan [[Tapınak|tapınaklar]], [[forumRoma Forumu|forumlar]]lar, halka açık sokaklar, su kemerleri ve şehir kapıları inşa ettiler.<ref name="ReferenceA">[http://www.justitaly.org/italy/architecture/greeks-etruscans.asp Italy Architecture: The Greeks and Etruscans], ItalyTravel.com</ref>▼
▲[[Dosya:Agrigent BW 2012-10-07 12-24-45.JPG|küçükresim|sağ|[[Hera Lacinia]] tapınağı [[Valle dei Templi]], Sicilya]]
 
▲Tarih öncesi mimarinin yanı sıra, İtalya'da bir dizi tasarımı gerçekten başlatan ilk insanlar Yunanlılar ve Etrüsklerdi. Kuzey ve Orta İtalya'da o dönemde mimaride başı çekenler Etrüsklerdi. Etrüsk binaları tuğla ve ahşaptan yapılmıştır, bu nedenle Volterra, Toskana ve Perugia, Umbria'daki birkaç istisna dışında, şu anda İtalya'da çok az Etrüsk mimari alanı kalmıştır. Etrüskler, Roma mimarisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan [[tapınaklar]], [[forum]]lar, halka açık sokaklar, su kemerleri ve şehir kapıları inşa ettiler.<ref name="ReferenceA">[http://www.justitaly.org/italy/architecture/greeks-etruscans.asp Italy Architecture: The Greeks and Etruscans], ItalyTravel.com</ref>
 
Güney İtalya'da, MÖ 8. yüzyıldan itibaren, [[Magna Graecia]] olarak bilinen yapıyı yaratan Yunan kolonistler, binalarını kendi tarzlarında inşa ederlerdi. Roma mimarisini de etkileyen daha büyük, daha iyi ve teknolojik olarak gelişmiş evler inşa ettiler.<ref name="ReferenceA"/> Ancak MÖ 4. yüzyılda, Helenistik Çağ'da tapınak inşasına daha az ağırlık verilmiş, tiyatro inşasına daha fazla zaman harcanmıştır.<ref name="ReferenceA"/> Tiyatrolar yarım daire şeklindeydi ve bir oditoryum ve bir sahneye sahipti. Seyirci koltuklarını yapay olarak inşa eden Romalıların aksine, eskiden sadece tepeler üzerine inşa edilirlerdi.
 
== Antik Roma ==
{{Ana|Antik Roma mimarisi}}
 
[[Dosya:Colosseo 2008.jpg|küçükresim|sol|Roma'daki [[ColosseumKolezyum]]]]
 
Romalılar, mimariyle yakından ilgisi birçok açıdan belirgin olan Yunan etkisini benimsediler; örneğin bu etki, [[triclinium]]'un Roma villalarında bir yemek mekanı ve tarzı olarak tanıtılması ve kullanılmasında görülebilir. Benzer şekilde Romalılar da, hidrolik gibi geleceğin mimari çözümleri ve kemerlerin inşası için gerekli olan bilgi zenginliğini onlara sağlayan Etrüsk komşularına borçluydu.
23. satır:
Şehirlerdeki zenginlik ve yüksek nüfus yoğunluğu gibi sosyal unsurlar, eski Romalıları kendilerine ait yeni (mimari) çözümler keşfetmeye zorlamıştır. Tonozların ve kemerlerin kullanımı, sağlam bir yapı malzemeleri bilgisi ile birlikte, kamu kullanımı için heybetli yapıların inşasında benzeri görülmemiş başarılar elde etmelerini sağladı. Örnekler arasında [[Roma su kemerleri]], Diocletian Hamamları ve Caracalla Hamamları, [[bazilika]]lar ve belki de en ünlüsü [[Kolezyum]] sayılabilir. İmparatorluğun en önemli kasaba ve şehirlerinde daha küçük ölçekte yeniden üretildiler. Hispania Tarraconensis'teki [[Lugo]] şehir surları veya kuzey İspanya gibi hayatta kalan bazı yapılar neredeyse bütünüyle durmaktadır.
 
== Erken HıristiyanHristiyan ve Bizans mimarisi ==
 
[[Dosya:MonrealeCathedral-pjt1.jpg|sol|küçükresim|[[MonrealeMontreale Katedrali]], Sicilya'nın iç kısmındaki gösterişli mozaikler]]
 
İtalya, Erken HıristiyanlıkHristiyanlık çağından geniş ölçüde etkilendi ve Roma, papanın yeni koltuğu oldu. İtalya'nın Justinianus tarafından yeniden fethinden sonra, Roma-Bizans tarzında birkaç bina, saray ve kilise inşa edildi.
 
HıristiyanHristiyan [[bazilika]] kavramı Roma'da icat edildi. Bazilikalar Antik Roma tarzına oldukça benzer şekilde inşa edilmiş, genellikle mozaikler ve süslemeler açısından zengin, uzun, dikdörtgen binalar olarak bilinir. İlk HıristiyanlarınHristiyanların sanatı ve mimarisi de büyük ölçüde pagan Romalılarınkinden esinlenmiştir; heykeller, mozaikler ve resimler tüm kiliseleri süsledi. Geç HıristiyanHristiyan freskleri, Roma'daki birçok yeraltı mezarlığının bazılarında kolayca görülebilir.
 
== Romanesk Mimari ==
 
[[Dosya:Pisa - Duomo 2.JPG|küçükresim|Pisa'daki [[Piazza dei Miracoli]]'deki [[Pisa Katedrali|Duomo]] ve [[Eğik Pisa Kulesi|Eğik Kule]]]]
 
Bizans ve Gotik dönem arasında, MS 800'den MS 1100'e kadar uzanan Romanesk hareket vardı. Bu, Piazza dei Miracoli'deki Pisa Kulesi ve Milano'daki Sant'Ambrogio Bazilikası gibi birkaç başyapıtın inşa edildiği İtalyan mimarisinin en verimli ve yaratıcı dönemlerinden biriydi. Roma kemerleri, vitray pencereler ve genellikle revaklarda görülen kavisli sütunları nedeniyle stile "Romanesk" adı verildi.<ref name=romanesque>[http://www.justitaly.org/italy/architecture/romanesque.asp Italy Architecture: Romanesque] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130328120342/http://www.justitaly.org/italy/architecture/romanesque.asp |tarih=28 Mart 2013}}, ItalyTravel.com</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İtalyan_mimarisi" sayfasından alınmıştır