Vikipedi

Çevre hareketi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
Sonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
EESGR (mesaj | katkılar)
12 değişiklik
"Environmental movement" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2
 
VT Bot (mesaj | katkılar)
69.657 değişiklik
k düzeltme (hata bildir), kaynakça başlığı ekleniyor
1. satır:
 
[[Dosya:NASA-Apollo8-Dec24-Earthrise.jpg|küçükresim|245x245pik| [[Apollo 8|Apollo 8'in]] ''Dünya Doğuşu'', 24 Aralık 1968]]
{{Green politics sidebar|Related}}
Koruma ve [[Yeşil siyaset|yeşil politikayı]] da içeren '''çevre hareketi''' '''( ekoloji hareketi''' olarak da anılır [[Çevresel sorunlar|), çevresel sorunları]] ele alan için çeşitli felsefi, sosyal ve [[Kitle örgütü|politik hareketlerdir]] . [[Çevreci|Çevreciler]]ler, kamu politikası ve bireysel davranışlardaki değişiklikler yoluyla kaynakların ve çevrenin adil ve [[Sürdürülebilirlik|sürdürülebilir bir şekilde]] yönetilmesini savunurlar. [[Ekosistem|Ekosistemlerin]]lerin düşmanı değil bir katılımcısı olarak insanlığın tanıyan çevre hareketi [[ekoloji]], [[sağlık]] ve [[İnsaninsan hakları|insan haklarına]]na odaklanır.
 
Çevre hareketi, en küçük organizasyonlardan büyük işletmelere kadar bir dizi kuruluş tarafından temsil edilen ve ülkeden ülkeye farklılık gösteren uluslararası bir harekettir. geniş üye ağı, değişken ve güçlü inançları ve zaman zaman spekülatif doğası nedeniyle, çevre hareketi hedeflerinde her zaman birleşik değildir. Bu hareket aynı zamanda iklim hareketi gibi daha özel bir odağa sahip diğer bazı hareketleri de kapsıyor. Çevre hareketİ, en geniş anlamıyla, özel vatandaşları, profesyonelleri, din adamlarını, politikacıları, bilim adamlarını, [[Kâr amacı gütmeyen kuruluş|kar amacı gütmeyen kuruluşları]] ve bireysel savunucuları içerir.
Satır 10 ⟶ 9:
=== Erken farkındalık ===
[[File:StRolloxChemical_1831.jpg|küçükresim| [[Sanayi Devrimi]] sırasında hava kirliliği seviyeleri yükseldi ve 19. yüzyılın ortalarında geçirilecek ilk modern çevre yasalarını ateşledi.]]
Çevreye erken ilgi, 19. yüzyılın başlarındaki [[Romantizm|Romantik hareketin bir özelliğiydi.]] Şair [[William Wordsworth]] [[Lake District|, Göller Bölgesi'nde]] yoğun bir şekilde seyahat etmiş ve "Algılayacak bir göze ve zevk alacak bir kalbe sahip olan her insanın bir hak ve menfaatine sahip olduğu bir tür ulusal mülk" olduğunu yazmıştır. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/bub_gb_idlAAAAAYAAJ|başlık=A guide through the district of the lakes in the north of England with a description of the scenery, &c. for the use of tourists and residents|sayfa=[https://archive.org/details/bub_gb_idlAAAAAYAAJ/page/n122 88]|yer=Kendal, England|yayıncı=Hudson and Nicholson|alıntı=sort of national property in which every man has a right and interest who has an eye to perceive and a heart to enjoy.|seri=5th|yıl=1835}}</ref>
 
Çevre hareketinin kökenleri, [[Sanayi Devrimi]] [[Atmosfer|sırasında atmosferdeki]] [[Duman|artan duman]] [[Çevre kirliliği|kirliliği]] seviyelerine verilen yanıttadır. Büyük fabrikaların ortaya çıkışı ve buna bağlı olarak kömür tüketimindeki muazzam büyüme, sanayi merkezlerinde benzeri görülmemiş düzeyde [[Hava kirliliği|hava kirliliğine yol açtı;]] 1900'den sonra büyük hacimli endüstriyel [[Kimyasal madde|kimyasal]] atıklar, işlenmemiş insan atığının artan yüküne eklendi. <ref name="Donora">{{Web kaynağı|url=http://www.ametsoc.org/sloan/cleanair/|başlık=History of the Clean Air Act|erişimtarihi=2006-02-14|yayıncı=American Meteorological Society}}</ref> Kentsel orta sınıfın artan politik baskısı altında, ilk büyük ölçekli modern çevre yasaları [[Leblanc yöntemi|soda külü]]<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nationalgeographic.com/magazine/2018/07/embark-essay-climate-change-pollution-revkin/|başlık=Climate Change First Became News 30 Years Ago. Why Haven't We Fixed It?|erişimtarihi=2019-11-24|tarih=2018-06-21|dil=enİngilizce|çalışma=Magazine}}</ref> [[Leblanc yöntemi|üretmek için kullanılan Leblanc süreci]] yüzünden oluşan [[Gaz|zararlı hava kirliliğini (gazlı]] [[hidroklorik asit]] ) düzenlemek için [[Leblanc yöntemi|, 1863'te kabul edilen]] Britanya'nın Alkali Yasaları olarak ortaya çıkmıştır .
 
=== Koruma hareketi ===
[[Dosya:Sir_William_Schlich07.jpg|küçükresim| 1892 yılında Saksonya ormanlarını ziyaret eden [[Oxford|Oxford'daki]] ormancılık okulundan öğrenciler]]
Modern koruma hareketi, bilimsel koruma ilkelerinin pratik uygulamasıyla ilk olarak Hindistan ormanlarında ortaya çıktı. Gelişmeye başlayan koruma etiği üç temel ilkeyi içeriyordu: insan faaliyetinin [[Doğal çevre|çevreye]] zarar verdiği, çevreyi gelecek nesiller için sürdürmenin yurttaşlık görevi olduğu ve bu görevin yerine getirilmesini sağlamak için bilimsel, ampirik temelli yöntemlerin uygulanması gerektiğidir. James Ranald Martin, bu ideolojiyi teşvik etmede, büyük ölçekli ormansızlaşma ve kuruma yoluyla meydana gelen hasarın ölçeğini gösteren [[Epidemiyoloji|birçok mediko-topografik]] rapor yayınlamış ve Orman Departmanlarının kurulması yoluyla Britanya Hindistan'daki orman koruma faaliyetlerinin kurumsallaştırılması için kapsamlı lobi çalışmalarında önemli bir yere sahipti. . <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=9cAHAQAAIAAJ|başlık=The Forests of India|sayfalar=72–81|yıl=1922|cilt=1}}</ref>
 
[[Chennai|Madras]] Gelir Kurulu, bilimsel ilkelere dayalı bir orman koruma programını sistematik olarak benimseyen profesyonel bir [[Botanik|botanikçibotanik]]çi olan [[Alexander Gibson (botanikçi)|Alexander Gibson]] başkanlığında 1842'de yerel koruma çabalarına başladı. Bu, dünyadaki ormanların devlet yönetimiyle ilgili ilk vakasıydı. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=WDYlNljAP5AC|başlık=Empire Forestry and the Origins of Environmentalism|sayfa=48|yayıncı=Cambridge University Press|yıl=2002|isbn=9781139434607}}</ref> Bunların sonucunda, [[Hindistan Genel Valisi|Genel Vali]] [[James Broun-Ramsay, Dalhousie'nin 1. Markası|Lord Dalhousie]] yönetimindeki hükümet, 1855'te dünyadaki ilk kalıcı ve büyük ölçekli orman koruma programını başlattı; bu, kısa süre [[Amerika Birleşik Devletleri|sonra ABD'nin]] yanı sıra [[Britanya İmparatorluğu|diğer kolonilere]] de yayılan bir model oldu. 1860 yılında, Departman, yer [[Değişen yetiştirme|değiştiren ekimi]] yasakladı. <ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.hindu.com/mp/2007/11/05/stories/2007110550080500.htm|başlık=A life for forestry|erişimtarihi=2009-03-09|arşivtarihi=8 November 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071108213227/http://www.hindu.com/mp/2007/11/05/stories/2007110550080500.htm|yazarlar=MUTHIAH|tarih=5 November 2007|çalışma=[[The Hindu]]|yer=Chennai, India}}</ref> [[Hugh Francis Cleghorn|Hugh Cleghorn'un]] 1861 el kitabı olan ''Güney Hindistan'ın ormanları ve bahçeleri'' konuyla ilgili kesin çalışma haline geldi ve alt kıtadaki orman yardımcıları tarafından yaygın olarak kullanıldı. <ref name="Cleghorn">{{Kitap kaynağı|url=http://www.worldcat.org/wcpa/oclc/301345427?page=frame&url=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D_ZbC9FY1JqIC%26checksum%3D374d90c92770a514a51708f07461f0b3&title=&linktype=digitalObject&detail=|başlık=The Forests and Gardens of South India|yer=London|yayıncı=W. H. Allen|seri=Original from the University of Michigan, Digitized 10 February 2006|yıl=1861|oclc=301345427}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Indian Forester|kısım=Forestry in India|kısım-url=https://books.google.com/books?id=2U8YAAAAYAAJ&q=%22Douglas+Hamilton%22+madras++-johnson+-elephant+-whale+-william+1862&pg=PA623|sayfalar=617–623|yer=Allahabad|yayıncı=R. P. Sharma, Business Manager, Indian Forester|seri=Original from Harvard University, Digitized 4 April 2008|yıl=1901|cilt=v.27}}</ref>
 
[[Dietrich Brandis]] [[Myanmar|, 1856'da Doğu Burma'daki]] Pegu bölümünün tik ormanlarının şefi olarak İngiliz hizmetine katıldı. Bu süre zarfında Burma'nın [[Tik ağacı|tik]] ormanları [[Karenler|militan Karen]] kabileleri tarafından kontrol ediliyordu. Karen köylülerinin tik ağaçlarını temizlemek, dikmek ve ayıklamak için emek sağladığı "taungya" sistemini tanıttı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=44smPw8a594C|başlık=Agro-silviculture (the taungya system)|yayıncı=University of Ibadan / Dept. of Forestry|yıl=1968|cilt=Bulletin no. 1}}</ref> Yeni orman mevzuatı oluşturdu , araştırma ve eğitim kurumlarının kurulmasına yardım etti. [[Dehradun|Dehradun'daki]] İmparatorluk Ormancılık Okulu Brandis tarafından kuruldu. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Conservation, Exploitation, and Cultural Change in the Indian Forest Service, 1875–1927|yazarlar=Weil|sayı=2|sayfalar=319–343|çalışma=Environmental History|yıl=2006|cilt=11|doi=10.1093/envhis/11.2.319}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Jmr9n7aoRR4C|başlık=This Fissured Land: An Ecological History of India|yıl=1993|isbn=9780520082960}}</ref>
 
=== Çevre koruma topluluklarının oluşumu ===
19. yüzyılın sonları, ilk vahşi yaşamı koruma topluluklarının oluşumuna tanık oldu. Zoolog [[Alfred Newton]], 1872 ve 1903 yılları arasında ''yerli hayvanların korunması için bir 'Yakın zaman' oluşturmanın Arzulanabilirliği üzerine'' bir dizi araştırma yayınladı. Çiftleşme mevsimi boyunca hayvanları avlanmaya karşı koruma yasalarını savunması, 1889'da [[Kraliyet Kuşları Koruma Derneği|Tüyler Birliği'nin]] (daha sonra Kraliyet Kuşları Koruma Derneği) kurulmasını sağladı.<ref name="milestones">{{Web kaynağı|url=http://www.rspb.org.uk/about/history/milestones.asp|başlık=Milestones|erişimtarihi=19 February 2007|yayıncı=RSPB}}</ref> Dernek, [[Kürk giyim|kürklü giysilerde]] [[Bahri|büyük sorguçlu batağan]] , [[Kara bacaklı martı|kedicik]] derisi ve tüylerinin kullanılmasına karşı kampanya yürüten [[Çıkar grubu|bir protesto grubu]] olarak hareket etti. <ref name="history">{{Web kaynağı|url=http://www.rspb.org.uk/about/history/index.asp|başlık=History of the RSPB|erişimtarihi=19 February 2007|yayıncı=RSPB}}</ref> Dernek, banliyö orta sınıflarından giderek artan bir destek aldı ve dünyadaki ilk doğa koruma yasası olarak 1869'da [[Deniz Kuşlarını Koruma Yasası 1869|Deniz Kuşlarını Koruma Yasası'nın]] geçişini etkiledi. <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?isbn=3540740023|başlık=Coastal Dunes: Ecology and Conservation|sayfa=282|yayıncı=Springer|yıl=2007}}</ref> <ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/local/humberside/hi/people_and_places/nature/newsid_9383000/9383787.stm|başlık=Protecting seabirds at Bempton Cliffs|yazarlar=Makel|tarih=2 February 2011|çalışma=BBC News}}</ref>
 
Ancak, 1850'den 1950'ye kadar olan yüzyılın çoğunda, birincil çevresel neden hava kirliliğinin azaltılmasıydı. [[Çevre Koruma Birleşik Krallık|Kömür Dumanı Azaltma Topluluğu]], 1898'de kuruldu ve bu onu en eski çevre STK'larından biri haline getirdi. Kömür dumanının yarattığı solgunluktan bıkmış sanatçı Sir [[William Blake Richmond]] tarafından kuruldu. Daha önce de yasalar olmasına rağmen, [[Halk Sağlığı Yasası 1875|1875 Halk Sağlığı Yasası]] tüm fırınların ve şöminelerin kendi dumanlarını tüketmelerini gerektiriyordu.
[[Dosya:John_Ruskin_-_Portrait_-_Project_Gutenberg_eText_17774.jpg|sol|küçükresim| [[John Ruskin]], Romantik çevre koruma ve muhafaza etme idealini ifade eden etkili bir düşünürdür.]]
Çevre adına sistematik ve genel çabalar ancak 19. yüzyılın sonlarında başladı; bu çabalar [[Sanayileşme|1870'lerde Britanya'da sanayileşmeye]], şehirlerin büyümesine ve kötüleşen hava ve [[Susu kirliliği|su kirliliğine]]ne bir tepki olan hoşluk hareketinden doğdu. 1865'te [[Commons Koruma Derneği|Commons Preservation Society'nin]] kurulmasıyla başlayan hareket, sanayileşmenin tecavüzlerine karşı kırsal korumayı savundu. Dernek avukatı [[Robert Hunter (Ulusal Güven)|Robert Hunter]] [[Hardwicke Rawnsley|, Hardwicke Rawnsley]], [[Octavia Tepesi|Octavia Hill]] ve [[John Ruskin]] ile birlikte, [[Newlands Vadisi|Newlands]] ve [[Ennerdale Su|Ennerdale'in]] bozulmamış vadilerini harap edecek olan taş ocaklarından kayrak taşı taşıyacak demiryollarının inşasını önlemek için başarılı bir kampanyaya liderlik etmek için çalıştı. Bu başarı, Göller Bölgesi Savunma Topluluğu'nun (daha sonra Göller Bölgesi Dostları olacak) oluşumuna yol açtı.
 
1893'te Hill, Hunter ve Rawnsley, ülke çapında çevre koruma çabalarını koordine etmek için ulusal bir organ kurmayı kabul etti; " [[Tarihi İlgi Alanları veya Doğal Güzellikler için Ulusal Güven]] " resmi olarak 1894'te açıldı. <ref name="t94">"A Proposed National Trust", ''The Times'', 17 July 1894, p. 12</ref> Örgüt, yasal bir şirket statüsü güveni veren 1907 Ulusal Güven Yasası ile sağlam bir temel elde etti. <ref>"Parliamentary Committees", ''The Times'', 26 July 1907. p. 4</ref> ve yasa tasarısı Ağustos 1907'de kabul edildi.
[[Dosya:Walden_Thoreau.jpg|küçükresim| [[Henry David Thoreau]] tarafından ''[[Walden|Walden'ın]]'' orijinal başlık sayfası]]
Modern çevreciliğin romantik idealini öngören erken bir "Doğaya Dönüş" hareketi, [[Tüketim toplumu|tüketiciliğe]], [[Çevre kirliliği|kirliliğe]] ve zararlı olan diğer faaliyetlere karşı olan [[John Ruskin]], [[William Morris]] ve [[Edward Carpenter]] gibi entelektüeller tarafından savunuldu.<ref>Gould, Peter C. (1988). ''Early Green Politics'', Brighton, Harvester Press, pgs. 15–19, and [[Derek Wall|Wall, Derek]], (1994) ''Green History: A Reader.'' London, Routledge, pgs. 9–14.</ref> Bu hareket, sanitasyonun berbat olduğu, kirlilik seviyelerinin tahammül edilemez olduğu ve konutların çok sıkışık olduğu sanayi kasabalarının kentsel koşullarına bir tepkiydi. İdealistler, kırsal yaşamı efsanevi bir [[Ütopya]] olarak savundular ve ona dönüşü destekledirler. John Ruskin, insanların ''güzel, huzurlu ve verimli bir şekilde küçük bir İngiliz toprağına dönmeleri gerektiğini savundu.'' ''Üzerinde buhar makinesi olmayacak. . . Bol çiçek ve sebzemiz olacak. . . biraz müzik ve şiirimiz olacak; çocuklar onunla dans etmeyi ve şarkı söylemeyi öğrenecekler.'' <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/backtolandpastor00mars|başlık=Back to the Land: The Pastoral Impulse in England, 1880–1914|yayıncı=Quartet Books|yıl=1982|isbn=9780704322769}}</ref>
 
Küçük kooperatif çiftliklerinin kurulmasındaki pratik girişimler bile denendi . [[Bahar dansı|Morris dansı]] ve [[Mayıs direği|mayın direği]] de dahil olmak üzere, "imalat lekesi veya yapaylık kokusu" olmaksızın eski kırsal gelenekler coşkuyla yeniden canlandırıldı. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.csmonitor.com/1983/1215/121523.html|başlık='Back to nature' movement nothing new – dates back to 1880|erişimtarihi=2012-12-17|tarih=15 December 1983|çalışma=The Christian Science Monitor}}</ref>
 
[[Amerika Birleşik Devletleri|Amerika Birleşik Devletleri'ndeki]] hareket, 19. yüzyılın sonlarında[[John Muir|, John Muir]] ve [[Henry David Thoreau]] gibi kişilerin temel felsefi katkılarda bulunmasıyla, Batı'nın doğal kaynaklarını koruma endişelerinden dolayı başladı. Thoreau, insanların doğa ile olan ilişkisine ilgi duymuş ve bunu basit bir yaşamda doğaya yakın yaşayarak incelemiştir. Deneyimlerini, insanların doğa ile yakınlaşması gerektiğini savunan ''[[Walden]]'' kitabında yayınladı. [[Yosemite Vadisi|Muir,]] özellikle [[Yosemite Vadisi|Yosemite Vadisi'nde]] yürüyüşe çıktıktan ve hem ekoloji hem de jeolojiyi inceledikten sonra, doğanın doğasında var olan hakkına inanmaya başladı. [[Yosemite Ulusal Parkı|Yosemite Ulusal Parkı'nı]] oluşturmak için başarılı bir şekilde kongrede lobi yaptı ve 1892'de [[Sierra Kulübü|Sierra Club'ı]] kurmaya devam etti. Korumacı ilkeler ve tabiatta var olan bir doğa hakkına olan inanç, modern çevreciliğin temelini oluşturacaktı. Bununla birlikte, ABD'deki erken hareket bir çelişki ile gelişti; [[John Muir]] gibi korumacılar, toprak ve doğanın kendi iyiliği için bir kenara bırakılmasını istediler ve [[Gifford Pinchot]] [[Amerika Birleşik Devletleri Orman Servisi|(]]1905'ten 1910'a kadar [[Amerika Birleşik Devletleri Orman Servisi|ABD Orman Hizmetleri'nin]] ilk Şefi olarak atandı) gibi koruma uzmanları, insan kullanımı için doğal kaynakları yönetmek istedi.
 
=== 20. yüzyıl ===
20. yüzyılda çevresel fikirler popüler bir şekilde büyümeye ve tanınmaya devam etti. Yaban hayatını, özellikle de [[Amerika bizonu|Amerikan bizonu]]<nowiki/>nu kurtarmak için çaba gösterilmeye başlandı. Son [[Göçmen güvercin|yolcu güvercininin]] ölümü ve Amerikan bizonunun tehlikeye atılması, korumacıların zihinlerine odaklanmalarına ve endişelerini popüler hale getirmeye yardımcı oldu. 1916'da [[Millî Park Hizmeti|Ulusal Park Servisi]], ABD Başkanı [[Woodrow Wilson]] tarafından kuruldu. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.travelchannel.com/interests/national-parks/articles/national-parks-101|başlık=National Parks 101|erişimtarihi=2020-06-09|dil=enİngilizce|çalışma=Travel Channel}}</ref> Hareketin öncüleri, doğal kaynakların daha verimli ve profesyonel bir şekilde yönetilmesi çağrısında bulundu. Reform için savaştılar çünkü ormanların, verimli toprakların, minerallerin, vahşi yaşamın ve su kaynaklarının yok edilmesinin toplumun çöküşüne yol açacağına inandılar. <ref name="Culture Wars">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap|başlık=Culture wars: an encyclopedia of issues, viewpoints, and voices|sayfalar=[https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap/page/n197 162]|yayıncı=M.E. Sharpe, Inc|yıl=2010|isbn=978-0-7656-1761-3}}</ref> Son yıllarda en aktif olan grup [[İklimiklim hareketi|iklim hareketidir]]dir .{{Alıntı kutusu}}ABD hareketi, [[II. Dünya Savaşı|II.Dünya Savaşı]] sonrasında meydana gelen çeşitli çevresel felaketlerin ortaya çıkmasıyla çevreyi ihmal etmenin, hastalığın ve hava ve su kirliliğinin yayılmasının maliyetlerini fark edince, yükselmeye başladı. [[Aldo Leopold]], 1940'larda " [[Bir Sand County Almanağı|A Sand County Almanac"]] kitabını yazdı. "Doğal sistemlerin güzelliğini, bütünlüğünü ve sağlığını" sürdürmenin ahlaki ve etik bir zorunluluk olduğunu kabul eden bir toprak etiğine inanıyordu.
 
Çevre hareketinin teşvik edilmesindeki bir diğer önemli edebi güç, [[Rachel Carson|Rachel Carson'un]] bir böcek ilacı, kirletici olan [[DDT]] ve sentetik maddeler kullanarak doğayı kontrol etme girişimleri nedeniyle kuş popülasyonlarının azalmasıyla ilgili olan ''[[Sessiz Bahar|Sessiz Bahar'dı.]]'' Okurlarına verdiği temel mesaj, karmaşık ve kırılgan ekosistemi ve nüfusun karşı karşıya olduğu tehditleri belirlemekti. 1958'de Carson, doğanın insan korumasına ihtiyacı olduğu fikriyle son kitabı üzerinde çalışmaya başladı. '''Carson'ın etkisi radyoaktif serpinti, duman, gıda katkı maddeleri ve böcek ilacı kullanımıydı.''' Carson'ın asıl odaklandığı pestisitler, doğayı kırılgan ,insanlar ve diğer türler için tehlikeli teknoloji kullanımı olarak tanımlamasına yol açtı. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The World Transformed: 1945 to the present|sayfalar=215–217|yer=New York, New York|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2004|isbn=9780199371020}}</ref>
 
Bu kitapların her ikisi de konuların kamuoyuna yansımasına yardımcı oldu <ref name="Culture Wars">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap|başlık=Culture wars: an encyclopedia of issues, viewpoints, and voices|sayfalar=[https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap/page/n197 162]|yayıncı=M.E. Sharpe, Inc|yıl=2010|isbn=978-0-7656-1761-3}}</ref> Rachel Carson'ın ''Sessiz Bahar'ı'' iki milyondan fazla sattı <ref name="NYT silent spring">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2012/09/23/magazine/how-silent-spring-ignited-the-environmental-movement.html?pagewanted=all&_r=0|başlık=How 'Silent Spring' Ignited the Environmental Movement|erişimtarihi=22 February 2013|yazarlar=Griswold|tarih=21 September 2012|çalışma=The New York Times}}</ref> ve DDT'nin ülke çapında yasaklanması ve EPA'nın oluşturulmasıyla bağlantılıdır. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/rachel-carson-wrote-silent-spring-partly-because-author-stuart-little-180961962/|başlık=Rachel Carson Wrote Silent Spring (Partly) Because of the Author of Stuart Little|erişimtarihi=2020-06-10|dil=enİngilizce|çalışma=Smithsonian Magazine}}</ref>
 
Illinois merkezli çevre aktivisti [[James F. Phillips]], "Fox" takma adını kullanarak,1969'da başlayıp 1970'lere kadar devam eden çok sayıda gizli kirlilik karşıtı kampanya yürüttü. Faaliyetleri arasında, yasadışı kanalizasyon deşarj borularının tıkanması ve bir [[U.S. Steel|US Steel]] fabrikasının ürettiği zehirli atık suyun şirketin Chicago şirket ofisinde boşaltılması yer alıyordu. Phillips'in "eko-aşama" kampanyaları medyanın büyük ilgisini çekti ve ardından çevresel yıkıma karşı diğer doğrudan eylem protestolarına ilham verdi.
 
İlk [[Dünya Günü]] 22 Nisan 1970'te kutlandı. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.history.com/this-day-in-history/the-first-earth-day|başlık=The first Earth Day|erişimtarihi=2020-06-10|dil=enİngilizce|çalışma=HISTORY}}</ref> Kurucusu, eski Wisconsin Senatörü [[Gaylord Nelson]], 1969'da Santa Barbara kıyılarındaki petrol sızıntısını gördükten sonra, çevre eğitimi ve farkındalığının gününü yaratmak için ilham aldı. [[Greenpeace]], siyasi savunuculuğun ve mevzuatın etkisiz veya verimsiz çözümler olduğuna inanan ve şiddet içermeyen eylemi destekleyen bir organizasyon olarak 1971 yılında kuruldu. [[Earth First!|1980, Earth First'ün]] yaratılışına tanık oldu! [[Ekosantrizm|Eko-merkezli]] bir bakış açısına sahip olan bu grup ; insanların gelişme hakları arasında eşitliğe, diğer tüm türlerin gelişme haklarına ve yaşamı sürdüren sistemlerin gelişme haklarına inanan bir gruptur. <ref name="Culture Wars">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap|başlık=Culture wars: an encyclopedia of issues, viewpoints, and voices|sayfalar=[https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap/page/n197 162]|yayıncı=M.E. Sharpe, Inc|yıl=2010|isbn=978-0-7656-1761-3}}</ref>
 
1950'lerde, 1960'larda ve 1970'lerde birçok olay, insanların neden olduğu çevresel hasarın büyüklüğünü gösterdi. 1954'te [[Bikini Atolü|Bikini Atoll']]<nowiki/>da yapılan bir [[Termonükleer silah|hidrojen bombası]] testi, Japon balıkçı gemisi ''[[Daigo Fukuryū Maru|Lucky Dragon 5'in]]'' 23 kişilik mürettebatını radyoaktif serpintiye maruz bıraktı. Bu olay, Amerika Birleşik Devletleri tarafından şimdiye kadar patlatılan en büyük termonükleer cihaz ve bir dizi yüksek verimli termonükleer silah tasarım testinin ilki olan [[Castle Bravo]] olarak biliniyor. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.brookings.edu/blog/up-front/2014/02/27/castle-bravo-the-largest-u-s-nuclear-explosion/|başlık=Castle Bravo: The Largest U.S. Nuclear Explosion|erişimtarihi=2020-06-10|tarih=27 February 2014|dil=en-US|çalışma=Brookings}}</ref> 1967'de petrol tankeri Torrey Canyon [[Cornwall|, Cornwall]] kıyılarında karaya oturdu ve 1969'da petrol, Kaliforniya'nın [[Santa Barbara Kanalı|Santa Barbara Kanalı'ndaki]] bir açık deniz kuyusundan döküldü. [[Japonya|1971'de Japonya'daki]] bir davanın sonuçlanması, on yıllarca süren [[cıva zehirlenmesi|cıva zehirlenmesinin]]nin [[Minamata]] halkı üzerindeki etkilerine uluslararası dikkat çekti. <ref>Most of the information in this section comes from [[John McCormick (political scientist)|John McCormick]], ''The Global Environmental Movement'', London: John Wiley, 1995.</ref>
 
Aynı zamanda, ortaya çıkan bilimsel araştırmalar, çevreye ve insanlığa yönelik mevcut ve varsayımsal tehditlere yeni bir dikkat çekti. Bunlar arasında ''[[Nüfus Bombası|, The Population Bomb]]'' (1968) adlı kitabı, üstel nüfus artışının etkisine ilişkin [[Thomas Robert Malthus|Malthusçu]] endişeleri canlandıran [[Paul R. Ehrlich]] de vardı. Biyolog [[Barry Commoner]] büyüme, refah ve "kusurlu teknoloji" hakkında bir tartışma yarattı. Ek olarak, [[Roma Kulübü]] olarak bilinen bilim adamları ve siyasi liderlerden oluşan bir dernek, 1972'de ''[[Büyümenin Sınırları]]'' adlı raporunu yayınladı ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan doğal kaynaklar üzerindeki artan baskıya dikkat çekti.
 
Bu arada, [[nükleer yayılma]] ve [[Dünya|Dünya'nın]] [[Uzay|uzaydanuzay]]dan çekilmiş fotoğrafları gibi teknolojik başarılar, Dünya'nın evrendeki görünüşte küçük ve eşsiz yeri hakkında hem yeni kavrayışlar hem de endişeler için yeni nedenler sağladı.
 
1972'de, [[Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı|Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı]] [[Stockholm|Stockholm'de]] düzenlendi ve ilk kez birden fazla hükümetin temsilcilerini küresel çevrenin durumu ile ilgili tartışmalarda birleştirdi. Bu konferans doğrudan devlet çevre kurumlarının ve [[Birleşmiş Milletler Çevre Programı|BM Çevre Programının]] oluşturulmasına yol açtı.
 
1970'lerin ortalarına gelindiğinde, nükleer karşıtı aktivizm, daha geniş bir ilgi ve etki kazanmak için yerel protestoların ve siyasetin ötesine geçti. Tek bir koordinasyon teşkilatından yoksun olmasına rağmen, [[Anti-nükleer hareket|nükleer karşıtı hareketin]] çabaları, özellikle [[Birleşik Krallık]] ve Birleşik Devletler'de büyük ilgi gördü. <ref name="eleven">Walker, J. Samuel (2004). ''[https://books.google.com/books?id=tf0AfoynG-EC&dq=Three+Mile+Island:+A+Nuclear+Crisis+in+Historical+Perspective&printsec=frontcover&source=bl&ots=OouUwdMQpH&sig=GkKocK36A1bZhmqt_Nm4O6zWQKw&hl=en&ei=lFtKS7TIDY3U7AOKq_jXCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CBEQ6AEwAQ#v=onepage&q=&f=false Three Mile Island: A Nuclear Crisis in Historical Perspective]'' (Berkeley: University of California Press), pp. 10–11.</ref> 1979'daki [[Three Mile adası kazası|Three Mile Adası kazasının]] ardından, birçok kitlesel gösteri yapıldı. En büyüğü Eylül 1979'da 200.000 kişiyle New York'ta yapıldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/interestgrouppol00hreb|başlık=Interest Group Politics in America|erişimtarihi=16 August 2018|tarih=16 August 1997|sayfa=[https://archive.org/details/interestgrouppol00hreb/page/149 149]|yayıncı=M.E. Sharpe|alıntı=nevada test site protest demonstration.|ile=Internet Archive|isbn=9781563247033}}</ref> <ref name="diablo">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Kn6YhNtyVigC&q=%22three+mile+island%22+anti-nuclear+protests+demonstrations&pg=PA45|başlık=Social Protest and Policy Change: Ecology, Antinuclear, and Peace Movements in Comparative Perspective|erişimtarihi=16 August 2018|tarih=16 August 2018|sayfa=45|yayıncı=Rowman & Littlefield|ile=Google Books|isbn=9780742518278}}</ref> <ref>{{Haber kaynağı|başlık=Nearly 200,000 Rally to Protest Nuclear Energy|yazarlar=Herman|tarih=24 September 1979|sayfa=B1|çalışma=[[The New York Times]]}}</ref>
 
1970'lerden bu yana, kamu bilinci, [[Çevre bilimi|çevre bilimleri]], [[ekoloji]] [[Ozon|ve teknoloji ; ozon tabakasının]] incelmesi, [[Küresel ısınma|küresel iklim değişikliği]], [[asit yağmuru]], [[mutasyon ıslahı]], [[Transgenetik bitkiler|genetiği değiştirilmiş mahsuller]] ve [[genetiği değiştirilmiş çiftlik hayvanları]] gibi modern odak noktalarını içerecek şekilde gelişmiştir. Mutasyon ıslahı ile ekin çeşitleri, tohumları kimyasallara veya radyasyona maruz bırakarak oluşturulmuştur. Bu çeşitlerin çoğu bugün hala kullanılmaktadır. Genetiği değiştirilmiş bitkiler ve hayvanlar, bazı çevreciler tarafından doğal olmadıkları için doğal olarak kötü oldukları söylenir. Diğer çevreciler, daha az "susuz" olacak şekilde modifiye edilmiş mısır yoluyla su tasarrufu ve böceklere dayanıklı mahsuller yoluyla pestisit kullanımının azaltılması gibi GDO'lu mahsullerin olası faydalarına dikkat çekiyor. Ayrıca, genetiği değiştirilmiş bazı çiftlik hayvanlarının büyümeyi hızlandırdığını, yani daha kısa üretim döngülerinin olduğunu ve bunun da yine daha verimli bir yem kullanımına yol açtığına dikkat çekiyorlar. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-31604233|başlık=Is the world ready for GM animals?|erişimtarihi=16 August 2018|tarih=25 February 2015|yayıncı=BBC}}</ref> Genetiği değiştirilmiş mahsuller ve çiftlik hayvanlarının yanı sıra, [[sentetik biyoloji]] de yükselişte ve çevreciler, eğer bu organizmalar doğada bir gün olursa, bunların da riskler içerdiğini savunuyorlar. Bu, genetiği değiştirilmiş organizmalardan farklı olarak, sentetik biyoloji doğada bulunmayan [[Baz çifti|baz çiftlerini bile kullanır.]] <ref>{{Web kaynağı|url=http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/synthetic_biology_biodiversity_FB15_en.pdf|başlık=FUTURE BRIEF : Synthetic biology and biodiversity|erişimtarihi=16 August 2018|tarih=September 2016|yayıncı=European Commission}}</ref>
 
== Amerika Birleşik Devletleri ==
20. yüzyılın başındaki [[Korumakoruma hareketi|koruma hareketinden]]nden başlayarak, çağdaş çevre hareketinin kökleri, [[Murray Bookchin|Murray Bookchin'in]] <u>''[[Sentetik Ortamımız]]''</u>, [[Paul R. Ehrlich|Paul R. Ehrlich'in]] [[Nüfus Bombası]] ve [[Rachel Carson|Rachel Carson'ın]] [[Sessiz Bahar|''Sessiz'' Baharına]] kadar uzanabilir. Amerikalı çevreciler, 1960'larda ve 1970'lerde [[Nükleernükleer silah|nükleer silahlara]]lara ve [[Nükleer enerji|nükleer güce]], 1980'lerde [[Asitasit yağmuru|asit yağmuruna]]na [[Ozon deliği|, 1990'larda ozon tabakasının incelmesine]] ve [[Ormansızlaşma|ormansızlaşmayaormansızlaşma]]ya ve son zamanlarda [[Küresel ısınma|iklim değişikliğine]] ve [[Küreselküresel ısınma|küresel ısınmaya]]ya karşı kampanya yürüttüler.
 
Amerika Birleşik Devletleri 1970'lerde [[Temiz Su Yasası]], [[Temiz Hava Yasası (Amerika Birleşik Devletleri)|Temiz Hava Yasası]], [[Nesli Tükenmekte Olan Türler Yasası|Tehlike Altındaki Türler Yasası]] ve [[Ulusal Çevre Politikası Yasası]] gibi birçok çevre yasası çıkardı . Bunlar, mevcut çevre standartlarının temelleri olmaya devam ediyor.
Satır 88 ⟶ 87:
* 1980 - Önce Dünya!
* 1992 - Rio de Janeiro'daki BM Dünya Zirvesi
* 1997 - Kyoto Protokolü, taraf devletlere [[Serasera gazı emisyonları|sera gazı emisyonlarını]]nı <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cnn.com/2013/07/26/world/kyoto-protocol-fast-facts/index.html|başlık=Kyoto Protocol Fast Facts|erişimtarihi=2020-06-10|yayıncı=CNN}}</ref>
* 2017 - Birinci Ulusal Temizlik Günü
 
== Latin Amerika ==
[[Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı|1972'de Stockholm'deki Uluslararası Çevre Konferansı'ndan]] sonra Latin Amerikalı yetkililer, oldukça el değmemiş doğal kaynakların korunması ve büyümesi için büyük bir umutla geri döndüler. Hükümetler milyonlarca dolar harcayarak departmanlar ve kirlilik standartları oluşturdu. Ancak, sonuçlar her zaman yetkililerin başlangıçta umduğu gibi olmadı. Aktivistler bunu artan kentsel nüfus ve endüstriyel büyümeden sorumlu tuttu. Birçok Latin Amerika ülkesi, standartların altında konutlarda yaşayan çok sayıda göçmen akınına sahipti. Kirlilik standartlarının uygulaması gevşek ve cezalar asgari düzeydedir; Venezuela'da bir çevre yasasını ihlal etmenin en büyük cezası 50.000 [[Venezuela bolivarı|bolivar]] para cezası (3.400 $) ve 3 gün hapistir. 1970'lerde veya 1980'lerde birçok Latin Amerika ülkesi askeri diktatörlüklerden demokratik hükümetlere geçiş yapıyordu. <ref name="Latin America">{{Haber kaynağı|url=https://articles.latimes.com/1988-07-24/news/mn-10121_1_latin-america|başlık=Latin America's Environmental Movement Seen as Well-Meaning but Inadequate|erişimtarihi=20 February 2013|yazarlar=Figdor|tarih=24 July 1988|çalışma=Los Angeles Times}}</ref>
 
=== Brezilya ===
1992'de Brezilya, Rio de Janeiro'daki [[Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı]] ile incelemeye alındı. Brezilya'nın çok az çevre bilinci geçmişi var. Dünyadaki en yüksek [[Biyoçeşitlilik|biyolojik çeşitliliğe]] ve aynı zamanda en yüksek miktarda habitat tahribatına sahiptir. Dünya ormanlarının üçte biri Brezilya'da bulunuyor ve en büyük nehir [[Amazon Nehri|olan Amazon'a]] ve en büyük yağmur ormanı olan [[Amazon Ormanları|Amazon Yağmur Ormanı'na]] sahipler. İnsanlar eyalet parkları oluşturmak ve ormanları yok eden ve su yollarını kirleten insanların bilincini artırmak için para topladılar. Çevre hareketine öncülük eden örgütleri de vardır. Mavi Dalga Vakfı 1989 yılında kuruldu ve Brezilya sahillerini temiz tutmak için ulusal eğitim kampanyalarını destekleyen reklam şirketleriyle ortaklık kurdu. Funatura 1986'da kurulan bir vahşi yaşam koruma programıdır . [[Pro-Natura Uluslararası|Pro-Natura International]], 1986 yılında oluşturulmuş özel bir çevre kuruluşudur. <ref name="Brazil">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/1992/06/02/news/as-forests-fall-environmental-movement-rises-in-brazil.html|başlık=As Forests Fall, Environmental Movement Rises in Brazil|erişimtarihi=20 February 2013|yazarlar=Brooke|tarih=2 June 1992|çalışma=The New York Times}}</ref>
 
== Avrupa ==
1952'de [[Londra Öldüren Sis'i|Büyük Londra]] dumanı Olayı binlerce insanı öldürdü ve İngiltere'nin 1956'da ilk Temiz Hava Yasasını oluşturmasına yol açtı. 1957'de ilk büyük nükleer kaza kuzey İngiltere'deki Windscale'de meydana geldi. [[Torrey Kanyonu petrol sızıntısı|Süper tanker ''Torrey Canyon'']] [[Cornwall|, 1967'de Cornwall]] kıyılarında karaya oturdu ve kıyı boyunca deniz yaşamını öldüren ilk büyük petrol sızıntısına neden oldu. 1972'de Stockholm'de Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı [[Birleşmiş Milletler Çevre Programı|BM Çevre Programını]] oluşturdu. [[Avrupa Birliği'nin çevre politikası|AB'nin çevre politikası]] resmi olarak bir [[Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi|Avrupa Konseyi]] bildirgesi ile oluşturulmuş ve ilk beş yıllık çevre programı kabul edilmiştir. Deklarasyonun ana fikri, önlemenin tedaviden daha iyi olduğu ve kirletenin ödemesi gerektiğiydi.
 
1980'lerde, on yıl önce oluşturulan yeşil partiler bir miktar siyasi başarı elde etmeye başladı. 1986'da Ukrayna'nın [[Çernobil Faciası|Çernobil]] kentinde bir nükleer kaza oldu. 1986'da Ukrayna'da büyük ölçekli bir [[Tüm Ukrayna çevre kampanyası|çevre kampanyası]] düzenlendi. 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında komünizmin orta ve Doğu Avrupa'da çöküşü, [Berlin Duvarı] ve Doğu ve Batı Almanya Birliği'nin yıkılışı görüldü. 1992'de Rio de Janeiro'da [[Gündem 21|Gündem 21'in]] kabul edildiği bir BM zirvesi düzenlendi. [[Kyoto Protokolü]] 1997 yılında oluşturuldu ve küresel sera gazı emisyonlarını azaltmak için belirli hedefler ve son tarihler belirlendi. Kyoto Protokolü, Avrupa Birliği, Cook Adaları, Niue ve [[Birleşmiş Milletler üyesi devletler|tüm BM üye devletleri]] (Andorra, Kanada, Güney Sudan ve Amerika Birleşik Devletleri dışında) dahil olmak üzere 192 imzacıya sahiptir. 2000'lerin başında aktivistler, çevre politikası endişelerinin enerji güvenliği, küreselleşme ve terörizm tarafından gölgede bırakıldığına inanıyorlardı. <ref name="Europe">{{Web kaynağı|url=http://www.eea.europa.eu/environmental-time-line|başlık=Celebrating Europe and its environment|erişimtarihi=21 February 2013|yayıncı=European Environment Agency}}</ref>
 
== Asya ==
Satır 107 ⟶ 106:
Çevre hareketi, farklı derecelerde başarı ile daha az gelişmiş dünyaya ulaşıyor. [[Orta Doğu]] ve [[Kuzey Afrika]] dahil olmak üzere [[Arap devletleri|Arap dünyası]], çevre hareketinin farklı uyarlamalarına sahiptir. [[Basra Körfezi|Basra Körfezi'ndeki]] ülkeler yüksek gelirlidir ve bölgede fazlaca bulunan enerji kaynağına büyük ölçüde güvenirler. Arap dünyasındaki her ülke, düşük veya yüksek miktarda doğal kaynak ve düşük veya yüksek miktarlarda iş kombinasyonuna sahiptir.
 
[[Arap Birliği|Arap Devletleri Ligi'nin]], Dışişleri Bakanları Komitelerinde Çevre Sorunlarıyla ilgilenen 12 daimi uzman alt komiteden oluşan bir uzman alt komitesi vardır. Arap Devletleri Ligi'ndeki ülkeler çevre sorunlarına kağıt üzerinde ilgi gösterdiler, bazı çevre aktivistlerinin çevre sorunlarına bağlılık düzeyi hakkında şüpheleri var; dünya toplumunun bir parçası olmak, bu ülkeleri çevre kaygısı göstermek zorunda bırakmış olabilir. Çevre bilincinin başlangıç seviyesi, bir çevre bakanlığının oluşturulması olabilir. Bir bakanlığın kurulduğu yıl da angajman seviyesinin göstergesidir. Çevre yasasını ilk kez 1992'de Suudi Arabistan, ardından 1994'te Mısır izledi. Somali, çevre yasası olmayan tek ülkedir. 2010 yılında Çevresel Performans Endeksi, 163 ülkeden 42'si ile Cezayir'i en iyi Arap ülkesi olarak listelemiştir; Fas 52, Suriye 56'daydı. [[Çevresel Performans Endeksi]], bir ülkenin çevresini ve vatandaşlarının sağlığını aktif olarak yönetme ve koruma yeteneğini ölçer.Çevresel performan indeksi, çevre sağlığı hedefi için %50 , ekosistem canlılığı için %50 olmak üzere 0-100 arasında değerler vererek oluştururlur. En üst çeyrekte hiçbir Arap ülkesi yoktu ve 7 ülke en düşük çeyrekte yer aldı. <ref name="Arab world">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Environmental movement in the Arab world|yazarlar=Djoundourian|tarih=2011-08-01|sayı=4|sayfalar=743–758|çalışma=Environment, Development and Sustainability|cilt=13|doi=10.1007/s10668-011-9287-7}}</ref>
 
=== Güney Kore ve Tayvan ===
Güney Kore ve Tayvan, 1965'ten 1990'a kadar birkaç çevresel denetimle sanayileşmede benzer bir büyüme yaşadılar. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Nongovernmental organizations and environmental protests: Impacts in East Asia (chapter 7 of Routledge Handbook of Environment and Society in Asia)|sayfalar=105–119|yer=London|yayıncı=Routledge|yıl=2015|isbn=978-0-415-65985-7}}</ref> Güney Kore'nin [[Han Nehri (Kore)|Han Nehri]] ve [[Nakdong Nehri]], endüstriyel atıkların kontrolsüz bir şekilde boşaltılmasıyla öylesine kirlenmişti ki, biyolojik olarak ölü kategorisine girmek üzereydiler. Tayvan'ın dengeli büyüme formülü, endüstriyel yoğunlaşmayı önlemek ve üreticileri kırsal kesimde iş kurmaya teşvik etmekti. Bu, tarım arazilerinin% 20'sinin endüstriyel atıklarla kirlenmesine ve adada yetiştirilen pirincin % 30'unun ağır metallerle kirlenmesine neden oldu. Her iki ülke de farklı sınıflardan katılımcıları çeken, kendiliğinden oluşan çevre hareketlerine sahipti. Talepleri istihdam, iş sağlığı ve tarımsal kriz meseleleriyle bağlantılıydı. Onlar da oldukça militandı; İnsanlar protestoların sonuç getirebileceğini öğrendi. Kirleten fabrikalar, koşullarında acil iyileştirmeler yapmaya veya mağdurlara tazminat ödemeye zorlandı. Hatta bazıları kapanmaya veya taşınmaya zorlandı. İnsanlar, hükümeti toksinler, endüstriyel atıklar ve hava kirliliği konusunda yeni kısıtlayıcı kurallar getirmeye zorlayabildiler. Tüm bu yeni düzenlemeler, çevreyi kirleten endüstrilerin Tayvan ve Güney Kore'den daha rahat çevre yasaları olan Çin'e ve Güneydoğu Asya'daki diğer ülkelere göç etmesine neden oldu.
 
=== Çin ===
Çin'in çevre hareketi, çevresel STK'ların yükselişi, politika savunuculuğu, spontane ittifaklar ve genellikle yalnızca yerel düzeyde meydana gelen protestolardan oluşur. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.harvard-yenching.org/sites/harvard-yenching.org/files/featurefiles/WU%20Fengshi_Environmental%20Civil%20Society%20in%20China2.pdf|başlık=Environmental Activism and Civil Society Development in China: 15 Years in Review|erişimtarihi=15 August 2018|yayıncı=Harvard-Yenching Institute Working Paper Series|yıl=2009}}</ref> Çin'deki çevre protestoları, "halk adına" daha geniş katılım çağrısında bulunarak kaygı alanlarını giderek genişletiyor. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=In the Name of the Public: Environmental Protest and the Changing Landscape of Popular Contention in China|yazarlar=Christoph Steinhardt|sayfalar=61–82|çalışma=The China Journal|yıl=2016|cilt=75|doi=10.1086/684010}}</ref>
 
Çinliler, ayaklanmaların ve protestoların başarıya ulaşma kabiliyetinin farkına vardılar ve 2005'ten bu yana Çin'deki anlaşmazlıklarda % 30 artışla 50.000'den fazla olaya yol açtılar. Protestolar çevre sorunları, [[Arazi tüketimi|arazi kaybı]], gelir ve siyasi konular gibi konuları kapsıyor. Ayrıca, 1990'ların ortasında yaklaşık 10 veya daha az kişi iken 2004'te olay başına 52 kişiye kadar büyüdüler. Çin, Asya'daki diğer ülkelerden daha rahat çevre yasalarına sahiptir, bu nedenle birçok kirletici fabrika Çin'e taşınarak [[Çin'de Kirlilik|Çin'de kirliliğe]] neden olmuştur.
 
[[Su kirliliği]], [[su kıtlığı]], [[toprak kirliliği]], [[toprak bozulması]] ve [[çölleşme]] son zamanlarda Çin'de tartışılan konulardır. [[Kuzey Çin Ovası|Kuzey Çin Ovası'nın]] [[Yeraltı suyu tablosu|yeraltı suyu seviyesi]] yılda 1,5m5&nbsp;m (5&nbsp;ft) düşüyor. Bu yeraltı suyu tablosu, ülkenin tahılının % 40'ını üreten Çin bölgesinde meydana geliyor. <ref name="Asia">{{Web kaynağı|url=http://www.tni.org/archives/act/17458|başlık=The Environmental Movement in the Global South|erişimtarihi=15 February 2013|yayıncı=Transnational Institute}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Last Liberal|sayfalar=27–28|yayıncı=Permanent Black}}</ref> [[Kirlilik Mağdurlarına Hukuki Yardım Merkezi]], çevre kirliliği kurbanlarının anlatılarını açığa çıkaran mahkeme davalarına bakarak çevre adaleti ile ilgili yasal sorunlarla yüzleşmek için çalışmaktadır. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://repository.upenn.edu/asc_papers/341/|başlık=Environmental NGOs and Institutional Dynamics in China|yazarlar=Yang|sayfalar=44–66|çalışma=The China Quarterly|yıl=2005|cilt=181|doi=10.1017/S0305741005000032}}</ref>  Çin yerel ekonomik reformlara ve küresel pazarlara entegrasyona devam ederken, Çin'in yerel çevresel bozulması ile küresel ekolojik kriz arasında yeni bağlantılar ortaya çıkıyor. <ref>{Fengshi Wu and Richard Edmonds. (2017). "Environmental degradation in China", Chapter 7 in Czes Tubilewicz (ed) Critical Issues in Contemporary China: Unity, Stability and Development (London and New York: Routledge), pp. 105–119.}</ref>
 
Çin, Güney Kore, Japonya ve Tayvan deneyimlerinin karşılaştırılması, çevresel aktivizmin etkisinin, özellikle kitle temelli protestoların ve politika savunuculuğu STK'larının entegrasyon seviyesi olmak üzere, iç siyasi bağlam tarafından büyük ölçüde değiştirildiğini ortaya koymaktadır. Komşu Japonya ve Güney Kore tarihinin işaret ettiği şekilde, STK'ların olası yakınsaması ve kirlilik karşıtı protestolar, önümüzdeki yıllarda Çin çevre politikaları için önemli etkilere sahip olacaktır. <ref>{Fengshi Wu and Wen Bo (2014) "Nongovernmental Organizations and Environmental Protest: Impacts in East Asia," in Graeme Lang and Paul Harris ed. Routledge Handbook of Environment and Society in Asia: pp. 105–119 (London and New York: Routledge)}</ref>
 
=== Hindistan ===
Çevre ve halk sağlığı, Hindistan'da devam eden bir mücadeledir. Hindistan'da çevre hareketinin ilk tohumu, [[Chandi Prasad Bhatt]] tarafından başlatılan bir işçi kooperatifi ''olan Dasholi Gram Swarajya Sangh'ın'' 1964'te kurulmasıydı. [[Sucheta Kriplani]] tarafından açılışı yapılmış ve Shyma Devi tarafından bağışlanan arazi üzerine kurulmuştur. Bu girişimi1974'te başlayan [[Chipko hareketi|Chipko hareketi takip etti.]]
 
Hareketin temelini oluşturan en ciddi tek olay, 3 Aralık 1984'teki [[Bhopal felaketi|Bhopal gaz kaçağıydı]] <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.theatlantic.com/photo/2014/12/bhopal-the-worlds-worst-industrial-disaster-30-years-later/100864/|başlık=Bhopal: The World's Worst Industrial Disaster, 30 Years Later - The Atlantic|erişimtarihi=2020-06-10|dil=enİngilizce|çalışma=The Atlantic}}</ref> 40 ton [[metil izosiyanat]] serbest bırakıldı ve bu doğrudan 2.259 kişinin ölümüne sebep oldu ve dolaylı olarak 700.000 vatandaşı etkiledi.
 
Hindistan, yeraltı suyu çekme ve tarlaları çamurla kirletme uygulamaları nedeniyle [[Coca-Cola]] ve [[Pepsi|Pepsi Cola]] tesislerine karşı ulusal bir kampanya yürütmektedir. [[Kültür balıkçılığı|Hareket, yoğun su ürünleri yetiştiriciliği]] çiftliklerine karşı yerel mücadelelerle tanımlanmıştır. Hindistan'daki çevre hareketinin en etkili kısmı baraj karşıtı harekettir. [[Elektrik şebekesi|Baraj yapımı, Hindistan'ın elektrik şebekesine]] dev barajlar, kömür veya petrolle çalışan santraller veya nükleer santrallerle bağlanarak Batı'ya yetişmenin bir yolu olarak düşünüldü. [[Doğa|Jhola Aandolan, çevreyi ve doğayı]] [[Polietilen|korumak için polietilen]] taşıma çantalarının kullanımına ve bez / jüt / kağıt taşıma çantalarına karşı mücadele eden bir kitle [[Toplumsal hareket|hareketi]] yürütmektedir. Hindistan çevre hareketindeki aktivistler, küresel ısınmayı, yükselen deniz seviyelerini ve akarsulara akan su miktarını azaltan buzulları yirmi birinci yüzyılın başlarında karşılaşacakları en büyük zorluklar olduğunu düşünüyor. <ref name="Asia">{{Web kaynağı|url=http://www.tni.org/archives/act/17458|başlık=The Environmental Movement in the Global South|erişimtarihi=15 February 2013|yayıncı=Transnational Institute}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBello">Bello, Walden. [http://www.tni.org/archives/act/17458 "The Environmental Movement in the Global South"]. Transnational Institute<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 February</span> 2013</span>.</cite></ref> Eko Devrim hareketi, bilinçlendirme programları ve konferanslar düzenlemek için çocukların, gençlerin, araştırmacıların, ruhani ve politik liderlerin katılımını amaçlayan [[Eko İhtiyaçlar Vakfı|Eco Needs Foundation]] ile 2008 yılında Aurangabad Maharashtra'dan başlatıldı. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.econeeds.org|başlık=Welcome to Eco Needs Foundation|çalışma=Econeeds.org}}</ref> [[Hindistan'da hava kirliliği|Hindistan'daki hava kirliliğine]] ve Hindistan'ın [[Hindistan kaynaklı sera gazı emisyonları|sera gazı emisyonlarına]] karşı çocuk aktivistler arasında Licypriya Kangujam da var .
 
=== Bangladeş ===
[[Bangladeş]] Doğa ve Vahşi Yaşamı Kurtarın'ın (SNW) Başkanı Mithun Roy Chowdhury, [[Hindistan hükûmeti|Bangladeş halkının Hindistan Hükümeti]] tarafından inşa edilen Tipaimukh Barajı'na karşı seslerini yükseltmesinde ısrar etti. [[Meghna Nehri|Tipaimukh Barajı projesinin, Meghna Nehri]] havzasında 50 milyon insan için [[Çevre felaketi|bir çevre felaketine]] yol açacak olan " [[Farakka Barajı]] gibi Bangladeş için başka bir ölüm tuzağı" olacağını söyledi. Bu projenin Bangladeş'te [[Çölleşme|çölleşmeyeçölleşme]]ye başlatacağını söyledi. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.newstoday.com.bd/index.php?option=details&news_id=50039&date=2012-01-14|başlık=Protest against the Tipaimukh Dam by Save Nature & Wildlife (SNW), Bangladesh.|çalışma=Newstoday.com.bd}}</ref> <ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.thedailystar.net/news-detail-97465|başlık=Long march against Tipai dam begins|çalışma=The Daily Star}}</ref> <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.thefinancialexpress-bd.com/more.php?news_id=93865&date=2012-01-14#.TxCr7b1D420.facebook|başlık=Protest against Tipaimukh dam|yayıncı=Thefinancialexpress-bd.com}}</ref> <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.kalerkantho.com/?view=details&archiev=yes&arch_date=14-01-2012&type=gold&data=Food&pub_no=761&cat_id=1&menu_id=43&news_type_id=1&index=41|başlık=Protest tipai Dam|yayıncı=Kalerkantho.com}}</ref>
 
== Afrika ==
Satır 153 ⟶ 152:
* [[Çevre koruma|Çevrenin korunması]], kişinin çevrenin doğal yönlerini korumaya dahil olduğu süreçtir. İster [[Yeniden ağaçlandırma|ağaçlandırma]], ister [[geri dönüşüm]] veya kirlilik kontrolü yoluyla olsun, çevrenin korunması doğal yaşam kalitesini destekler.
* [[Çevre sağlığı]] hareketi en azından [[İlerleyen Çağ|İlerleyen Çağ'a]] dayanır ve temiz su, verimli kanalizasyon işleme ve istikrarlı nüfus artışı gibi kentsel standartlara odaklanır. Çevre sağlığı ayrıca [[beslenme]], [[Profilaksi|koruyucu hekimlik]], [[yaşlanma]] ve insan sağlığına özgü diğer endişelerle de ilgilenebilir. Çevre sağlığı aynı zamanda [[Biyofiziksel çevre|çevrenin]] durumu için bir gösterge veya insanlara ne olabileceğine dair bir erken uyarı sistemi olarak görülüyor.
* [[Çevresel adalet]], 1980'lerde ABD'de başlayan ve [[Çevresel ırkçılık|çevresel ırkçılığa]] son vermek ve düşük gelirli ve azınlık toplulukları karayollarına, çöplüklere ve fabrikalara dengesiz bir şekilde maruz kalmaktan korumak için çalışan bir harekettir. Çevresel Adalet hareketi, "sosyal" ve "ekolojik" çevresel kaygıları [[De facto|birbirine bağlamayı ve aynı zamanda fiili]] ırkçılığı ve sınıfçılığı önlemeyi amaçlamaktadır. Bu, onu özellikle emek-çevre ittifaklarının inşası için yeterli kılar. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Uniting to Win: Labor-Environmental Alliances|yazarlar=Jakopovich}}</ref>
* [[Ekoloji hareketi]] [[Gaia hipotezi|Gaia Teorisini]], [[Dünyanın Değeri|Yeryüzünün Değeri]] ve insanlar, bilim ve sorumluluk arasındaki diğer etkileşimleri içerebilir.
* [[Parlak yeşil çevrecilik]], teknoloji, iyi tasarım ve enerji , kaynakların daha düşünceli kullanımıyla, insanların refahın tadını çıkarırken sorumlu ve sürdürülebilir bir hayat yaşayabileceği fikrini vurgulayan şu anda popüler bir alt harekettir.
* Açık yeşil ve [[koyu yeşil çevrecilik]] <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.huffingtonpost.com/rabbi-lawrence-troster/tu-bishvat-moving-from-light-green-to-dark-green-environmentalism_b_2476249.html|başlık=Dark Green Environmentalism: On Tu Bishvat, Jews Must Move Beyond 'Light' Activism|tarih=15 January 2013|çalışma=HuffPost}}</ref> <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.greenfuture.sg/2009/04/04/dark-green-and-bright-green-environmentalism/|başlık=Dark Green and Bright Green Environmentalism – Green Future Solutions|çalışma=Greenfuture.sg}}</ref> , çevreciliği bir yaşam tarzı seçeneği olarak görerek (açık yeşiller) ve insan sayısında azalmayı ve / veya [[Anarko-ilkelcilik|teknolojiden vazgeçmeye]] teşvik eden (koyu yeşiller) diğer alt hareketlerdir.
* [[Derin ekoloji|Derin Ekoloji]], gezegen ekosisteminin çeşitliliğini ve bütünlüğünü kendi içinde ve kendisi için birincil değeri olarak gören ekoloji hareketinin ideolojik bir yan ürünüdür.
* [[Anti-nükleer hareket|Nükleer karşıtı hareket]] [[Nükleer teknoloji|,]] çeşitli [[Nükleernükleer teknoloji|nükleer teknolojilerin]]lerin kullanımına karşı çıkıyor. Başlangıçtaki nükleer karşıtı hedef [[Nükleernükleer silahsızlanma|nükleer silahsızlanmaydı]]ydı ve daha sonra odak noktası, esas olarak [[Nükleernükleer enerji|nükleer enerjinin]]nin kullanımına muhalefet olmak üzere diğer konulara kaymaya başladı. Pek çok büyük nükleer karşıtı [[Gösteri (protesto)|gösteri]] ve [[Protesto|protesto yapıldı]] . Başlıca [[Anti-nükleer grupların listesi|nükleer karşıtı gruplar]] arasında [[Nükleer Silahsızlanma Kampanyası]] [[Dünyanın arkadaşları|, Dünya Dostları]], [[Greenpeace]], [[Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler|Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Doktorlar]] ve [[Nükleer Bilgi ve Kaynak Hizmeti]] bulunmaktadır .
 
== Çevre hukuku ve teorisi ==
Satır 166 ⟶ 165:
 
=== Vatandaşların hakları ===
[[Estetik|Vatandaşların çevresel ve estetik]] zararlar için dava açabileceklerini belirleyen en eski davalardan ''biri Scenic Hudson Koruma Konferansı v.'' ''Federal Güç Komisyonu'', 1965'te İkinci Devre Temyiz Mahkemesi tarafından kararlaştırıldı. Dava, New York Eyaletindeki Storm King Dağı'nda bir elektrik santralinin inşaatının durdurulmasına yardımcı oldu. Ayrıca bkz. [[Amerika Birleşik Devletleri çevre hukuku]] ve davaya müdahil olan bir avukat olan [[David Sive|David Sive.]].
 
=== Doğanın hakları ===
Satır 174 ⟶ 173:
[[Pestisit|Çok sayıda eleştiri ve etik belirsizlik, potansiyel olarak zararlı böcek ilaçlarının]] [[Florür|, florür]] gibi su katkı maddelerinin ve son derece tehlikeli [[Etanol|etanol işleme]] tesislerinin kullanımı da dahil olmak üzere teknoloji hakkında artan endişelere yol açmıştır. 
 
[[NIMBY|NIMBY sendromu]], gerekli gelişmelere bile maruz kalma isteksizliğine karşı diz-sıyrık tepkisinin neden olduğu halkın tepkisini ifade eder. Bazı ciddi [[Biyoloji|biyologlar]] ve [[Ekoloji|ekolojistlerekoloji]]stler, deneysel verileri arzu edilen bir gelecek dünya vizyonlarıyla karıştırmayacak bilimsel ekoloji hareketini yarattılar. 
 
== Çevrecilikte bugün ==
[[Dosya:BlueMarble-2001-2002.jpg|küçükresim| NASA tarafından 2001 (solda) ve 2002'de (sağda) oluşturulan kompozit Dünya görüntüleri]]
Günümüzde [[ekoloji]] ve [[Çevre bilimi|çevre bilimleri]], herhangi bir estetik hedefe ek olarak, bazı ciddi çevreciler için birliğin temelini oluşturmaktadır. Bilimsel alanlarda daha fazla bilgi toplandıkça, [[Biyoçeşitlilik|sadece estetikten ziyade biyoçeşitlilik]] gibi daha bilimsel konular çevreciler için bir endişe kaynağıdır. [[Koruma biyolojisi]] hızla gelişen bir alandır.
 
Son yıllarda çevre hareketi, en önemli sorunlardan biri olarak [[Küresel ısınma|küresel ısınmaya giderek daha fazla odaklandı.]] [[Küresel ısınma|İklim değişikliğiyle]] ilgili endişeler, küresel ısınma ve [[Katrina Kasırgası]] [[Al Gore|arasındaki bağlantılardan Al Gore'un]] 2006 belgesel filmi ''[[Uygunsuz Gerçek|An Inconvenient Truth'a]]'' kadar ana akıma daha çok girdikçe, daha fazla çevreci grup çabalarını yeniden odakladı. Amerika Birleşik Devletleri'nde 2007, gerçek küresel ısınma çözümleri için 1.400'den fazla toplulukta ve 50 eyalette düzenlenen mitinglerle, yılların en büyük alt tabakadan çevre gösterisi olan [[Bill McKibben|Step It Up 2007'ye tanık oldu.]] 
 
İsveçli kız öğrenci [[Greta Thunberg|Greta Thunberg'in]] Ağustos 2018'de İsveç [[Riksdag]] (parlamento) önünde bir protesto düzenlemesinin ardından iklim için okul grevinin tanıtımı ve yaygın şekilde organize edilmesi başladı. Eylül 2019 iklim grevleri muhtemelen dünya tarihindeki en büyük iklim grevleriydi. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.vox.com/energy-and-environment/2019/9/20/20876143/climate-strike-2019-september-20-crowd-estimate|başlık=How big was the global climate strike? 4 million people, activists estimate.|erişimtarihi=2019-12-03|tarih=2019-09-20|dil=enİngilizce|çalışma=Vox}}</ref>
 
2019'da yapılan bir anket, iklim krizinin, ankete katılan sekiz ülkeden yedisinde dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli sorun olarak görüldüğünü ortaya koydu. <ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.theguardian.com/environment/2019/sep/18/climate-crisis-seen-as-most-important-issue-by-public-poll-shows|başlık=Climate crisis seen as 'most important issue' by public, poll shows|erişimtarihi=2019-12-03|yazarlar=Taylor|tarih=2019-09-18|dil=en-GB|çalışma=The Guardian|issn=0261-3077}}</ref>
 
Pek çok dini organizasyon ve bireysel kilisenin artık çevre sorunlarına adanmış programları ve faaliyetleri vardır. Dini hareket genellikle kutsal yazıların yorumlanmasıyla desteklenir. <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.creationcare.org/resources/scripture.php|başlık=EEN|arşivtarihi=24 November 2002|arşivurl=https://archive.today/20021124084848/http://www.creationcare.org/resources/scripture.php|tarih=24 November 2002|çalışma=Creationcare.org}}</ref> Yahudi, İslami, Anglikan, Ortodoks, Evanjelist, Zerdüşt, Hristiyan ve Katolik dahil olmak üzere çoğu büyük dini grup temsil edilmektedir. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/print_2122.html|erişimtarihi=2019-02-25|çalışma=cia.gov}}</ref>
 
== Radikal çevrecilik ==
Radikal çevrecilik, anaakım çevreciliğin birlikte seçilmesiyle eko-merkezcilik temelli bir hayal kırıklığından ortaya çıktı. Radikal çevre hareketi, Christopher Manes'in dediği "yeni bir çevresel aktivizm türü: ikonoklastik, uzlaşmaz, geleneksel koruma politikasından hoşnutsuz, bazen de yasa dışı. . . " i arzu ediyor. [[Batı felsefesi|Radikal çevrecilik, Batılı]] din ve felsefe fikirlerini ( [[kapitalizm]], [[ataerkillik]] ve [[Küreselleşme|küreselleşme dahil]] ) bazen "yeniden taşınma" ve doğayla yeniden bağlantı kurma yoluyla yeniden gözden geçirme ihtiyacını varsayar. <ref name="ern">Manes, Christopher, 1990. ''Green Rage: Radical Environmentalism and the Unmaking of Civilization'', Boston: Little, Brown and Co.</ref> Greenpeace, radikal bir yaklaşıma sahip bir organizasyonu temsil ediyor, ancak kritik konuların anlaşılmasına ciddi yollardan katkıda bulundu ve medyaya maruz kalmanın bir yolu olarak radikalizmle birlikte bilim odaklı bir çekirdeğe sahiptir. [[:en:Earth_FirstEarth First!|Earth First!]] gibi gruplar çok daha radikal bir duruş sergiler. Earth First gibi bazı radikal çevreci gruplar ve [[Dünya Kurtuluş Cephesi]], yasadışı bir şekilde altyapı sermayesini [[Ekolojik terörizm|sabote ediyor veya yok ediyor]] .
 
== Eleştiriler ==
Hareketin muhafazakar eleştirmenleri onu radikal ve yanlış yönlendirilmiş olarak nitelendiriyor. Özellikle son zamanlarda incelemeye alınan Birleşik Devletler Nesli Tükenmekte Olan Türler Yasası ve özel mülkiyet hakları, şirket karları ve ülkenin genel ekonomik büyümesi ile çeliştiklerini söyledikleri Temiz Hava Yasasını eleştirenler. Eleştirmenler ayrıca küresel ısınmanın bilimsel kanıtlarına da meydan okuyor. Çevre hareketinin dikkati daha acil konulardan başka yöne çevirdiğini iddia ediyorlar. <ref name="Culture Wars">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap|başlık=Culture wars: an encyclopedia of issues, viewpoints, and voices|sayfalar=[https://archive.org/details/culturewarsencyc00chap/page/n197 162]|yayıncı=M.E. Sharpe, Inc|yıl=2010|isbn=978-0-7656-1761-3}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChapman2010">Chapman, Roger (2010). <span class="cs1-lock-limited" title="Free access subject to limited trial, subscription normally required">[[iarchive:culturewarsencyc00chap|''Culture wars: an encyclopedia of issues, viewpoints, and voices'']]</span>. M.E. Sharpe, Inc. pp.&nbsp;[[iarchive:culturewarsencyc00chap/page/n197|162]]. [[Uluslararası Standart Kitap Numarası|ISBN]]&nbsp;[[Özel: BookSources / 978-0-7656-1761-3|<bdi>978-0-7656-1761-3</bdi>]].</cite></ref> Batılı çevre aktivistleri ayrıca performatif aktivizm, [[sömürgecilik]] ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde korumayı destekleyen ünlüler olmak üzere beyaz kurtarıcı mecazları canlandırmakla eleştirildi. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-environ-012320-081703|başlık=The Tropes of Celebrity Environmentalism|yazarlar=Abidin|tarih=2020-10-17|sayı=1|dil=enİngilizce|sayfalar=387–410|çalışma=Annual Review of Environment and Resources|cilt=45|issn=1543-5938|doi=10.1146/annurev-environ-012320-081703}}</ref>
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|30em}}
 
[[Kategori:Çevrecilik]]
[[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çevre_hareketi" sayfasından alınmıştır