|
==Hanedanın etnik yapısı tartışmaları ve devlet yapısı==
Selahaddin Eyyubi,[[Tikrit]]'te [[Kürtler|Kürt]] bir ailede doğmuştur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.chicagotribune.com/entertainment/books/ct-prj-saladin-john-man-20160607-story.html|başlık=He was a Sunni Muslim of Kurdish origin, born in Tikrit in present day Iraq in either 1136 or 1137, and though his father and uncle achieved positions of prominence — his father Ayyub was a political aide to the great Nur al-Din and his uncle Shirkuh was one of the emir's best military commanders — his youth seems to have been uneventful. Chicago Tribune|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Barra,Allen}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=A number of contemporary sources make note of this. The biographer İbn Kallikan writes, "Historians agree in stating that [Saladin's] father and family belonged to Duwin [Dvin]. ... They were Kurds and belonged to the Rawādiya (sic), which is a branch of the great tribe al-Hadāniya": Minorsky (1953), p. 124. The medieval historian İbn Athir, also a Kurd, relates a passage from another commander: "... both you and Saladin are Kurds and you will not let power pass into the hands of the Turks": Minorsky (1953), p. 138.|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/3072517|başlık=From Saladin to the Mongols : the Ayyubids of Damascus, 1193-1260|tarih=1977|yer=Albany|yayıncı=State University of New York Press|soyadı=Humphreys, R. Stephen.|isbn=0-87395-263-4|oclc=3072517}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://web.archive.org/web/20170830055141/http://www.bookrags.com/biography/saladin/ | başlık = Saladin Biography | erişimtarihi = 5 Şubat 2021 | tarih = 30 Ağustos 2017 | çalışma = web.archive.org | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Ozoglu">Özoglu, Hakan (2004), ''Kurdish Notables and the Ottoman State: Evolving Identities, Competing Loyalties, and Shifting Boundaries'', New York:SUNY Press, 2004, ISBN 0791485560, s. 46.</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Ali Muhammed es-Sallabi - Eyyübiler Devleti Selahaddin Eyyübi ve Kudüs'ün Yeniden Fethi, Ravza Yayınları “Selahaddin, asalet ve şeref sahibi bir Kürt aileye mensuptur. Bu aile de nesep cihetinden Kürtlerin en asil aşiretlerinden biri olan Revâdiyye aşiretine mensuptur.”|erişimtarihi=|tarih=|dil=|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Selâhaddin Eyyûbî’nin babası [[Necmeddin Eyyub|Necmeddin Eyyûb]] ise o dönemde bir [[Kürtler|Kürt]] Hanedanlığı olan [[Şeddâdîler|Şeddadiler]]'in hükmettiği [[Divin|Divin']]<nowiki/>de, Ecdenakan isimli,ahalisinin tamamının [[Kürtler]]'den oluştuğu bir köyde doğmuştur, babasının adı Şadi (veya Şazi) el-Kürdî’dir<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Şadi el-Kürdî nisbesi, İbn Haldûn’da geçmektedir. Bkz. Abdurrahmân b. Haldûn, Tarîhu İbn Haldûn, I-VIII, Haz. Halil Şahhâde ve Süheyil Zekkâr, Dârü’l-Fikr, Bey- rut, 2000, c. V, s. 289.}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/b91a11d4103af1882302a14498b83f81.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=İKTİDARA UZANAN YOLDA EYYÛBÎ AİLESİNİN SERÜVENİ Adventure of Ayyubid Family on the Way of Power}}</ref>[[İskenderiye Kütüphanesi|İskenderiye Kütüphanesinde]] bulunan, Selahaddin Eyyubi’nin el yazması günlüğünde kendi ifadeleriyle,kendini şu şekilde tanıtmaktadır;
'Bunları yazmaya başlamadan önce kendimi tanıtayım.” ben Sellahaddin Eyyubi, Öncelike, ben [[Kürtler|Kürdüm]]. Ramadi aşiretindenim. Bu aşiret, [[Kürtler]]in en eski ve asil aşiretlerinden biridir'<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Genevieve Chauvel’in ‘Rassembleur de I’Islam’ İskenderiye Kütüphanesi.}}</ref><ref name="booknode.com">{{Web kaynağı|url=https://booknode.com/saladin_rassembleur_de_l_islam_01680104|başlık=Saladin : Rassembleur de l'Islam - Livre de Geneviève Chauvel|erişimtarihi=23 Nisan 2021|çalışma=booknode.com}}</ref>
Bir iddiaya göre Revvadiler aslen Yemenli Arap Ezd kabilesine mensupturlar, sonradan<ref name=":0">TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36</ref><ref>Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170227232950/https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk |tarih=27 Şubat 2017 }}</ref>bölgedeki Kürt varlığıyla özellikle [[Hezbaniler|Hezbani]] aşiretiyle karışmışlar ve giderek [[Kürtler|Kürt]]leşmişlerdir.<ref name=":0" /><ref>{{Web kaynağı | url = https://iranicaonline.org/articles/rawwadids | başlık = RAWWADIDS – Encyclopaedia Iranica | erişimtarihi = 5 Şubat 2021 | çalışma = iranicaonline.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170930175110/https://iranicaonline.org/articles/rawwadids | arşivtarihi = 30 Eylül 2017}}</ref> Selahaddin'in en yakınında bulunan İbn-i Şeddad'ın aktardığına göre bu meselenin aslı Selahaddin'in Yemen'de kendisine isyan eden akli dengesi yerinde olmayan bir akrabasının halifelik iddiasını Kahtani Araplar arasında güçlendirmek için ortaya attığıdır.
Selahaddin'in Arap kökenli olduğuna dair iddialar vardır,Selahaddin'in on yıl boyunca en yakınında bulunan [[İbn-i Şeddad]]'ın aktardığına göre bu meselenin aslı,Selahaddin'in Yemen'de kendisine isyan eden ve Kahtani Araplar arasında [[Hilâfet|halifelik]] ilan etmek için Arap kökenli olduğunu söyleyen,akli dengesi yerinde olmayan Selâhaddin’in kardeşinin oğlu İsmail b. Seyfülislam Tuğtekindir<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=İbn Kesîr, Beyrut, 1991, c. VI, s. 545. (sayfa-6)}}</ref>Gırtlağına kadar içki ve eğlenceye dalan İsmail, babasını kızdıran tutumlarından dolayı [[Hicaz]]’a sürgün edilir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/b91a11d4103af1882302a14498b83f81.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=İKTİDARA UZANAN YOLDA EYYÛBÎ AİLESİNİN SERÜVENİ Adventure of Ayyubid Family on the Way of Power}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/292235c82c0ecf51f5773b757263119a.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=(İbni Hallikan 1977: II/524 (sayfa 3)}}</ref>
Daha sonrasında [[İbn-i Şeddad|İbni Şeddad ]] o dönemde bulabildiği bütün Eyyubi hanedıhanedanı mensuplarıyla birebir konuşmuş. Selahaddin'in kendisi de dahil olmak üzere bunlardan hiç biri atalarının Arap olma durumunu kabul etmemiş,bir hanedan üyesi aslen [[Nihavend (şehir)|Nihavend]] Kürtlerinden olduklarını [[İbn-i Şeddad|İbni Şeddad' ]]<nowiki/>a aktarmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/340990756_The_Rare_and_Excellent_History_of_Saladin_or_al-Nawadir_al-Sultaniyya_wa'l-Mahasin_al-Yusufiyya|başlık=The Rare and Excellent History of Saladin or al-Nawādir al-Sulṭāniyya wa’l-Maḥāsin al-Yūsufiyya}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files9. smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=Hamevî,yüzyılda a.g.e.,çıkan c.Babek V,isyanında s.Kürtler 313./Iğdırçok Üniversitesiyoğun /şekilde IğdırKuzey UniversityAzerbaycan topraklarına İlahiyatgöç Fakültesi Dergisi / Journal of Divinity Faculty s 5}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://filesetmişlerdir. smallpdf.com/files/b91a11d4103af1882302a14498b83f81.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=Eyyubi ailesi}}</ref> ▼Sirîn’de ikameti esnasında babasının ölüm haberi kendisine ulaştırılır; derhal Yemen’e döner ve yönetimin başına geçer<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=Muizz İsmâîl, babası Tuğtekîn’in Şevvâl 593/Ağustos-Eylül 1197 tarihinde vefat etmesi üzerine onun yerine Yemen hâkimi oldu. İbn Esîr, el-Kâmil, c. X, s. 248; Sıbt İbn Cevzî, a.g.e., c. VIII/II, s. 453; Ebû Şâme, a.g.e., c. IV, s. 257; İbn Vâsıl, a.g.e., c. III, s. 73.(sayfa 6)}}</ref>halifelik iddiasını Kahtani Araplar arasında güçlendirmek için Revvadilerin aslen Yemenli Arap Ezd kabilesine mensup olduğunu, sonradan<ref name=":0">TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Halîfelik alameti olarak yeşil elbise giymeye ve yeşil sarık bağlamaya önem veren Muizz İsmâîl, ülkesinde Abbasî halîfesi adına okunan hutbeyi keserek kendi adına okutmaya başlamıştı. Makrizî, es-Sülûk, c. I/I, s. 173-174. Tarihçi İbn İmâd, onun pey- gamberlik iddiasında bulunduğunu söyleyenlerin olduğunu, ancak bunun doğru bir bilgi olmadığını belirtmektedir. Bkz. Ebu’l-Feth Abdulhayy b. İmâd, Şezerâtu’z-Zeheb fî Ahbâri men Zeheb, I-XI, Thk. Abdulkadir el-Arnavud-Mahmud el-Arnavud, Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 1991, c. VI, s. 545}}</ref><ref>Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170227232950/https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk |tarih=27 Şubat 2017 }}</ref>bölgedeki Kürt varlığıyla özellikle Hezbani aşiretiyle karıştıklarını ve bu nedenle Kürt olarak anıldıkları iddiasını ortaya atar<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=İbn Kesîr, Beyrut, 1991, c. VI, s. 545. (sayfa-6)}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Web kaynağı | url = https://iranicaonline.org/articles/rawwadids | başlık = RAWWADIDS – Encyclopaedia Iranica | erişimtarihi = 5 Şubat 2021 | çalışma = iranicaonline.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170930175110/https://iranicaonline.org/articles/rawwadids | arşivtarihi = 30 Eylül 2017}}</ref>
Yukarıda belirtildiği üzere Arap soyundan geldiğini söyleyerek, kendisini halife ilan eder.Bu davranışlarından rahatsızlık, duyan amcası Melik Adil,Biz Benî Ümeyye soyundan değiliz, İsmail, yalan söylemiş‛ diyerek iddiayı kabul etmemiştir<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/292235c82c0ecf51f5773b757263119a.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=(İbni Vâsıl 1957: I/4) sayfa 3}}</ref>Bir elçi vasıtasıyla böyle şeyler yapmaktan vazgeçmesini,bildirerek kendisini ayıplar.[[İbn Hallikân|İbni Hallikan]] ise, onun Araplık iddiasına çok kızan amcasının bunu insanların kendisine gülmesine sebebiyet verecek bir komedi'olarak niteledirdiğini söyleyerek' İsmailin çok aptalca hareket ettiğini belirtir<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/292235c82c0ecf51f5773b757263119a.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=(İbni Hallikan 1977: II/524 (sayfa 3)}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=Iğdır Üniversitesi / Iğdır University İlahiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Divinity Faculty Sayı / No: 7, Nisan / April 2016: 37-60 sayfa 5}}</ref>Halifelik ilan eden İsmail b.Tuğtekin 599 yılında bir grup Kürt tarafından öldürülmüş.Kafası kesilerek [[Zabid]] şehrinin sokaklarında, dolaştırılmıştır<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/b91a11d4103af1882302a14498b83f81.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=İKTİDARA UZANAN YOLDA EYYÛBÎ AİLESİNİN SERÜVENİ Adventure of Ayyubid Family on the Way of Power}}</ref>
▲Daha sonrasında [[İbn-i Şeddad|İbni Şeddad]] o dönemde bulabildiği bütün Eyyubi hanedı mensuplarıyla birebir konuşmuş. Selahaddin'in kendisi de dahil olmak üzere bunlardan hiç biri atalarının Arap olma durumunu kabul etmemiş,bir hanedan üyesi aslen [[Nihavend (şehir)|Nihavend]] Kürtlerinden olduklarını [[İbn-i Şeddad|İbni Şeddad']]<nowiki/>a aktarmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/340990756_The_Rare_and_Excellent_History_of_Saladin_or_al-Nawadir_al-Sultaniyya_wa'l-Mahasin_al-Yusufiyya|başlık=The Rare and Excellent History of Saladin or al-Nawādir al-Sulṭāniyya wa’l-Maḥāsin al-Yūsufiyya}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=Hamevî, a.g.e., c. V, s. 313./Iğdır Üniversitesi / Iğdır University İlahiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Divinity Faculty s 5}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/b91a11d4103af1882302a14498b83f81.pdf?name=acarindex-1423871968.pdf|başlık=Eyyubi ailesi}}</ref>
Yine aynı dönemde yaşamış İbni Ebî Tayy,bu haberin peşine düşüp iyice araştırdığını; fakat Eyyûbî ailesinin ittifakla bu iddiayı yalanladıklarını söylemektedir<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://files.smallpdf.com/files/7019b0876bca1b225a34193d00e0c362.pdf?name=961756412_02_Oflaz_(37-60).pdf|başlık=Ebû Şâme, a.g.e., c. II, s. 163 (İbn Ebî Tayy’den naklen sayfa-6).}}</ref> 9.yüzyılda çıkan,[[Babek Ayaklanması|Babek isyanında]] Kürtler çok yoğun şekilde Kuzey [[Azerbaycan]] topraklarına göç etmişlerdir.
El-Hazrecî'nin Eyyubileri anlatan eserinin ismi Târihu Devleti'l-Ekrâd ({{Dil|tr|Kürd Devletinin Tarihi|dil_adı=e|dil kodu=|yazı=}}) ismini taşımaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://archive.is/KnY7k | başlık = Bilinen ilk Kürt tarihi eseri: Tarihül-devletül-Ekrad | yayıncı = yeniozgurpolitika.info | erişimtarihi = 8 Şubat 2016 | arşivengelli = evet}} Arşivlenme tarihi:8 Şubat 2016 {{Ksöz|1257 tarihli, tek nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan bu eser, Tarihül- Devletül- Ekraddır (Kürd Devleti Tarihi). Memlük Hanedanlığından da söz ettiği için yazma eserin başlığına sonradan vel-Etrak kelimesi, farklı bir yazıyla (istinsah) eklenmiştir. ...(589/ 1193, 655/ 1257) İki ucu (başı ve sonu) çıkarılmış ve “Tarikh Davlat al- Akrad wa’l- Atrak” (Kürd - Eyyubi ve Türk - Memlük Hanedanlarının Tarihi) adlı başlık eklenmiştir. ...Çünkü eser, 13. yüzyıl Arapçasıyla kaleme alınmış el yazması bir eserdi. Yani herkesin rahatlıkla içinden çıkabileceği türden değildi.}}
</ref><ref name="hamphreys" /><ref>{{Ksöz|DS 379 al-Ansari al-Khazraji, Muhammad ibn Ibrahim 'Abd al-'Aziz. ''Ta'rikh dawlat al-Akrad wa-al-Atrak''. Microfilm (negative) of Hekimoglu Ali Pasa ms. 695. Chicago: Department of Photoduplication, University of Chicago Library, 1978.}}
</ref> Bu isim [[Memlûk Sultanlığı]]'nın en yaygın adıdır. Fakat bu yazarların [[Memlûk Sultanlığı]]'nın isminden esinlenmiş olma ihtimali yoktur çünkü hem İbnü'l-Esîr hem de İbn Senaü'l-Mülk, Memlûk Sultanlığı'nın kuruluşundan (1250) önce ölmüşlerdir.<ref>Ayalon, David, (1977) "Aspects of the Mamluk Phenomenon: b) Ayyubids, Kurds and Turks," ''Der Islam'', Cilt:54, s. 3 (s. 1-32).</ref> Siyasi yapısı bakımından, Eyyûbî konfederasyonun yönetim tutumları kendi yurdunun siyasi kurumları ile alakalı olabilir. Fakat bu kurumları çağdaş Türk devletlerinin temel yapısıyla önemli ölçüde benzerdifarksızdı ve Eyyubîler birçok yönden sadece [[Selçuklular]]ın bir halefi olarak anlaşılabilir.<ref name="sesen" /><ref name="humphreys2">Humphreys, R. S. (2011) "Ayyubis" ''Encyclopædia Iranica Cilt: III(2), Sayfa:164-167'' Online:[http://www.iranicaonline.org/articles/ayyubids], {{İng}}</ref>
== Siyasî tarih ==
|
