Alfred Kinsey: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
ek bilgi, kaynak ve bilgi kutusu |
|||
1. satır:
{{Bilim insanı bilgi kutusu
| ad = Alfred Kinsey
| resim = Alfred_Charles_Kinsey.jpg
| resim_boyutu =
| alt =
| altyazı =
| doğum_adı = <!-- kullandığı adından farklıysa girin -->
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi ve yaşı|1894|6|23}}
| doğum_yeri = [[Hoboken, New Jersey|Haboken]], [[New Jersey]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1956|8|25|1894|6|23}}
| ölüm_yeri = [[Bloomington, Indiana]]
| ölüm_sebebi =
| yattığı_yer =
| yattığı_yerin_koordinatları = <!--{{coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline,title}}-->
| memleket =
| diğer_adları =
| siglum =
| unvan =
| vatandaşlık = [[ABD]]
| milliyet =
| etnik_köken =
| dalı = [[Biyoloji]]
| çalıştığı_yer = [[Indiana Üniversitesi]]
| alma_mater = Bowdoin Koleji <br/> [[Harvard Üniversitesi]]
| tanınma_nedeni = Cinsellik, Kinsey Raporları, Kinsey ölçeği, Kinsey Enstitüsü
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
| ödüller =
| yazar_kısa_bot =
| yazar_kısa_zoo =
| evlilik = <!--(veya | evlilikleri = )-->
| partner = <!--(veya | partnerleri = )-->
| çocukları =
| imza = <!--(sadece dosya adı)-->
| website = <!--{{URL|www.örnek.com}}-->
| dipnotlar =
}}
'''Alfred Charles Kinsey''' (23 Temmuz 1894 – 25 Ağustos 1956), [[Amerikalılar|Amerikalı]] [[biyolog]], [[entomoloji]] ve [[zooloji]] [[profesör]]ü.
Kariyerinin büyük bölümünde "arı araştırmacısı" olarak tanınan Kinsey, 1940'larda Amerikalıların cinsel hayatlarını araştırmaya yöneldi. Cinselliğe saf bilimsel yaklaşımın öncüsü oldu ve bu alanı ahlaki ve dini bağlamından uzaklaştırdı.<ref name="tugba">{{web kaynağı |soyadı1=Yılmaz Esencan |ad1=Tuğba |yazar2=Kızılkaya Beji N. |başlık=Günümüze değin cinsellik konusunda yapılan çalışmaların irdelenmesi |url=https://www.researchgate.net/profile/Tugba-Esencan/publication/328530435_Gunumuze_degin_cinsellik_konusunda_yapilan_calismalarin_irdelenmesi/links/5bd2bf4aa6fdcc3a8da65a57/Guenuemueze-degin-cinsellik-konusunda-yapilan-calismalarin-irdelenmesi.pdf |yayıncı=Androloji Bülteni 17 (63), 2015 |erişimtarihi=30 Nisan 2021}}</ref> Çalışmaları, insan cinsel davranışının çeşitliliğine dair yeni bir farkındalık oluşturdu.
[[Indiana Üniversitesi]] Bloomington'da 1947'de [[seks]], [[cinsellik]] ve [[üreme]] üzerine araştırma enstitüsü kuran Kinsey'in, "''Erkeklerde Cinsel Yaşam''" (1948) ve "''Kadınlarda Cinsel Yaşam''" (1953) adlı raporları ile büyük ilgi uyandırmış ve ticari başarı elde etmiştir.<ref name="dwcom">{{web kaynağı |başlık=Cinsel devrimin öncüsü: Kinsey Raporu 70 yaşında |url=https://www.dw.com/tr/cinsel-devrimin-%C3%B6nc%C3%BCs%C3%BC-kinsey-raporu-70-ya%C5%9F%C4%B1nda/a-42398769 |yayıncı=dw.com 01 Şubat 2018}}</ref> Kinsey'in insan cinselliği üzerine araştırmaları ve kitapları 1960'larda yaşanan [[cinsel devrim]] hareketi ile birlikte [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve dünya çapındaki birçok ülkede kültürel ve sosyal değerleri etkiledi. Çalışmaları, çok geniş bir örnekleme dayanmasına rağmen Amerika popülasyonunu doğru biçimde temsil etmediği için eleştirilmektedir.<ref name=tugba/>
Kinsey'in hayatı başrolünü [[Liam Neeson]]'ın oynadığı [[Kinsey (film, 2004)|bir filme]] konu olmuştur.
== Yaşamı ==
1894 yılında [[ABD]]'nin [[New Jersey]] eyaletindeki [[Hoboken, New Jersey|Haboken]] şehrinde doğdu. Bowdoin Koleji'nde biyoloji ve psikoloji öğrenimini 1916'da tamamladı ve [[Harvard Üniversitesi]]'nde [[taksonomi]] üzerine bilim doktorası yapma hakkı kazandı. 1920 yılında Indiana Üniversitesi zooloji bölümünde yardımcı doçent olarak çalışmaya başladı.
Mesleğinin ilk yirmi yılında taksonomi ve [[evrim]] üzerine yaptığı çalışmalarla tanındı.<ref name="ntv">{{web kaynağı |başlık=Alfred C. Kinsey kimdir? |url=http://arsiv.ntv.com.tr/news/314367.asp |yayıncı=NTV.com.tr 18 Mart 2005}}</ref> Yaban arılarıyla ilgili, dünyanın önde gelen uzmanlarından biri oldu. Büyük bir böcek koleksiyonu topladı. Kinsey'in koleksiyonu günümüzde [[New York]] kentindeki [[Amerikan Doğa Tarihi Müzesi]]'ndedir.<ref name="amnh">{{web kaynağı |başlık=Kinsey Gall Wasps |url=https://www.amnh.org/research/invertebrate-zoology/collections/hymenoptera-non-apoidea/kinsey-gall-wasps |yayıncı=Amerikan Doğa Tarihi Müzesi web sitesi |erişimtarihi=30 Nisan 2021}}</ref> Indiana Üniversitesi'nde tanıştığı araştırmacı Clara McMillen ile 1921 yılında evlendi. Çiftin dört çocuğu oldu.
=== Kinsey Enstitütüsü ===
1938 yılında öğrencilerinin talebi ile "''Aile ve Evlilik''" başlıklı bir ders vermeye başladı.<ref name=ntv/> Ders, cinsellik konularına odaklanmıştı. Cinsellik alandaki bilimsel verilerin çok az olduğunu fark ederek Amerikalıların cinsel hayatlarını araştırmaya karar verdi.<ref name=dwcom/>Indiana Üniversitesi bünyesinde Seks Araştırmaları Enstitüsü'nü kurdu. "''Kinsey Enstitüsü''" olarak bilinen ve 2016'da üniversite bünyesine katılana kadar bağımsız bir kuruluş olan enstitü, cinsellik araştırmalarında dünyadaki en önemli merkezlerden biridir.<ref name=tugba/>
=== Kinsey Raporları ===
[[File:Front row (left to right)- Cornelia V. Christenson; Mrs. Leser; Clyde E. Martin. Arranged on steps (left to right)- Mrs. Brown; Paul H. Gebhard; William Dellenback; Alfred E. Kinsey; Wardell B. (5493916199).jpg|thumb|260px|Kinsey (ortadaki), sonradan Kinsey Enstitüsü olarak anılan Cinsel Araştırma Enstitüsü'nün çalışanları ile]]
Kinsey, araştırma ekibi ile birlikte önce 5 bin 300 erkekle yüz yüze görüşmeler yaptı. 1948 yılında yayınlanan Erkeklerde Cinsel Yaşam adlı kitap bir kaç ay içinde bir akademik yayın için ulaşılması imkansız görünen 200.000'den fazla satışa ulaştı. Sekiz dile çevrilen kitaba gösterilen ilgi, dünyada cinsel bilgiye duyulan açlığın simgesi oldu.<ref name=ntv/> Başta [[Time]] olmak üzere birçok dergi kapağını Kinsey'e ayırdı; "''Ooh, Dr. Kinsey''" isimli şarkı plağı 500 bin sattı; müzisyen [[Cole Porter]] "T''oo Darn Hot'" şarkısı ile Kinsey raporunu ölümsüzleştirdi.<ref name="radikal">{{web kaynağı |başlık=ABD, seks ve siyaset |url=http://www.radikal.com.tr/yazarlar/mehmet-ali-kislali/abd-seks-ve-siyaset-731975/ |yayıncı=Radikal.com.tr, 17 Aralık 2004 |erişimtarihi=30 Nisan 2021}}</ref>
Araştırmaya göre Amerikan erkeklerinin %67-98'i mensup oldukları sosyal sınıfa bağlı olarak evlenmeden önce cinselliği tanımış, evli erkeklerin %50'si evlilik dışı ilişkiler kurmuş, %92'si mastürbasyon yapmıştı ve %37'si hayatları boyunca en az bir kez eşcinsel ilişki yaşamıştı.<ref name=ntv/> Araştırmanın ikinci aşamasında 5 bin 940 kadınla yüz yüze görüşme yaptı ve ilk kitabın devamı olan "''Kadınlarda Cinsel Yaşam''" adlı kitabı 1953'te yayımlandı. Çalışmaya göre kadınların %62'si mastürbasyon yapıyor, %50'si cinselliği evlilik öncesinde tanıyor, %26'sı evlilik dışı ilişkiler yaşıyordu.<ref name=ntv/>
=== Tepkiler ===
Özellikle kadınlar hakkındaki kitap tepki ile karşılandı.<ref name=ntv/> Muhafazakâr çevreler kitabın ahlaka zarar vereceği iddia etti. Ayrıca istatistiksel olarak araştırma "''cinsel olarak aktif ve maceracı''" insanlara yaslandığı, çalıştığı örneklem geniş olmasına rağmen Amerika popülasyonunu doğru biçimde temsil etmediği için eleştirildi. Kinsey hakkında asıl amacı homoseksüalitenin kabul edilmesini sağlamak olan gizli bir mazoşist ve homoseksüel olduğu yönünde hakaretler içeren ağır eleştiriler de yayınlandı. Amerikan Meclisi, halkın ahlakını bozarak komünistlerin etkisini kolaylaştırdığı suçlanan Kinsey'in komünist olup olmadığını araştırdı; kitaplarının dağıtımı engellendi; araştırmalarına sağlanan fonlar geri çekildi.<ref name=tugba/> Kinsey, 1956 Ağustos’unda bir kalp krizi sonucunda hayatını kaybetti.
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
== Dış bağlantılar ==
Satır 11 ⟶ 67:
== Ayrıca bakınız ==
*[[Judith Reisman]], "Kinsey karşıtı modern hareketin kurucusu" olarak bilinen yazar.
{{Otorite kontrolü}}
| |||