Rodelinda (opera): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Otorite kontrolü şablonu eklendi
Sabri76 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
2. satır:
|isim ='''Rodelinda'''
|Orjinalbaşlık = Rodelinda, Regina de' Longobard <br/>Rodelinda, Lombardlar Kraliçesi
|image = [[Dosya:Rodelinda (Oper).jpg|küçükresim|Handel'in Rodelinda Operası övertürüüvertürü notaları]]
|orijinaldil = İtalyanca
|Müzik = [[George Frideric Handel]]
22. satır:
==Sahnelenmeler==
 
Bu opera eseri İngiltere'de yaşayıp Londra'da opera hazırlayıp; yapımlayıp temsillerini organize etmekle geçinen Handel bu eserini 1724'da tamamlayıp 1725'te sahneye koymuştur. Handel o yıl "Rodelinda" operası yanında, önemli eserlerinden olduğu kritiklerce kabul edilen, [[Tamerlano]] ve [[Gulio Cesare]] opera eserlerini de hazırlayıp sahneye koymuştu.
 
"Rodelinda" eseri prömiyer temsili 13 Şubat 1725'te Londra'da merkezi Haymarket semtinde bulunan King's Theatre Tiyatrosu'nda [[Tamerlano]] operasının sahnelenmesinde rol alan şarkıcılara bu eserde rol vererek sahnelenmiştir. Prömiyer temsilden sonra aynı şarkıcılar grubu bu opera sahneden indirilmeden 14 defa bu yapımı tekrarlamışlardır. Bundan sonra eser 18 Aralık 1725'te ikinci defa ve 4 Mayıs 1731'de üçüncü defa yapımlanıp sahnelenmiştir. Hem ikinci hem de üçüncü yapımlanmasında Handel eseri revize edip esere yeni materyal koyup eski gördüğü bazı parçaları eserden çıkartmıştır. Bu eser 1735'te ve 1736'de [[Hamburg]]'da [[Oper am Gänsemarkt]] operaevinde iki kez yapımlanıp sahnelenmiş ama Alman seyircisi tarafından pek başarılı bulunup kabul edilmemiştir.
 
Bundan sonra uzunca bir dönem, 18. yüzyıl ikinci yarısı ve 19. yüzyılda, Handel'in diğer opera eserleri gibi, bu eser unutulmuş ve dünya operaevelerinde bu uzunca dönemde Rodelinda ve diğer Handel operaları hiç sahnenlememiştirsahnelememiştir. 20. yüzyılda I. Dünya Savaşı'ndan sonra Handel eserleri Handel müziğini sevenler tarafından yeniden sahnelenmeye başlamıştır. Rodelinda opera eseri önce 26 Haziran 1920'de çok değiştirilmiş bir şekilde [[Göttingen]]'de Alman Handel müziği severi olan Oskar Hagen'in gayreti ile ilk modern sahnelenmesi yapılmıştır. ABD'de yeni sahnelenme 1931'de yapılmıştır. 1939'da ise Londra'da birkaç yüzyıl sonra bu eser yeniden sahnelenmiştir. Ama İngiltere'de bu eserin yeniden sahnelenme sürecinde en önemli gelişme Haziran 1959'da Handel Opera Cemiyeti'nin yapımı olmuş ve bu yapım için başrolleri [[Joan Sutherland]] ile Janet Baker yapmış ve orkestra şefi Charles Farmcombe olmuştur.<ref name=Grove>{{Kitap kaynağı|son=Sadie|ilk=Stanley|başlık=Grove Book of Operas|tarih=2009|yayımcı=Oxford University Press|isbn=978-0195387117|dil = İngilizce }}</ref>
 
1960'lı yıllardan itibaren özellikle Barok Müzik için müzikseverlerin gösterdikleri yakın ilgi dolayısıyla Handel'in bütün opera eserleri için olduğu gibi ''Rodelinda'' oparası festivallerde ve dünya operaevleri repretuvalarında devamlı olarak bulunmuştur.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Handel:A Biographical Introduction | url = http://gfhandel.org/biography.html | yayımcı = Handel Institute | dil = İngilizce | erişimtarihi = 30 Mayıs 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150508104735/http://gfhandel.org/biography.html | arşivtarihi = 8 Mayıs 2015 | ölüurl = evet }}</ref>
37. satır:
!Rol
!Ses tipi
!Prömiyerde roller, 13 SubatŞubat 1724<br />(Orkestra şefi: Bilinmiyor)
|-
|Rodelinda, ''Lombardiya Kraliçesi''
70. satır:
==Konu özeti ==
 
Bu eserin mekanı genellikle Lombardiya Krallık sarayıdır. Fakat iki sahne için mekan mezarlıktır ve son sahne açık havada güneş doğumundan hemen sonra saray bahçesinde açık havada geçer. Zaman birgündenbir günden daha ileriye uzanır ve son sahne gün doğumundan hemen sonradır. Bu operanın eserinin içeriği, esere kaynak olmuş olan [[Pierre Corneille]]'nin ''Pertharite, roi des Lombards'' adlı trajediyadantragedyadan değişiktir.
 
===Prolog ===
80. satır:
Rodelinda odasında tek başınadır ve kocasının yanında olmamasından yas çekmektedir. Grimoaldo odaya girer ve ona âşık olduğunu itiraf eder. Rodelinda'ya evlenme teklif eder ve evlenince kraliçelik tahtını tekrar geri alacağını ona vadeder. Rodelinda bu evlilik teklifini gayet kızgınca reddeder. (Arya:''L'empio rigor del fato'').
 
Eduige Grimoaldo'yi krallık tahtına geçtikten sonra intikamcı ve ihanetkarhain olmakla itham eder. Grimoaldo ona verdiği cevapta ona karşı ihanetkar davranmasının adil olduğunu iddia eder. Eduige'ye, birçok kere evlilik tarihini ileriye atıp onunla evlilik yapmaktan sakındığını açıkça gösterdiğini ve şimdi de danışmanı olan Garibaldo'nun tavsiyelerine kendisi uyarak Eduige ile evlenmekten sakındığını ona söyler ve sahneden ayrılır.
 
Grimoaldo'nun sahneden ayrılması ile iki yüzlü bir riyakar kişi olan danışmanı Garibaldo, Eduige'ye daha önce ona karşı olan aşk hislerini ifade ettiğini ona hatırlatır ve onun Grimoaldo'dan intikam alması için Grimoaldo'nun kafasının kesilerek öldürülmesine yardımcı olabileceğine ve Eduige'nin böylece intikam alabilmesini destekleyeceğini bildirir. (Arya:''Lo farò, diro: spietato''). Eduige de sahneden ayrılır. Yalnız başına kalan Garibaldo Eduige'nin bu intikamı ile Lombardiya Krallığı'na kendinin geçeceğini düşünmeye başlar. (Arya: ''Di cupido impiego i vanni.'')
96. satır:
=== III. Perde ===
 
Unulfo ve Eduige Bertarido'yu zindan ve idamdan kurtarmak için acil bir plan yaparlar. Bir paket içinde bir kılıç ve sarayın altına bulunan gizli kaçma dehlizlerine girebilmek için özel anahtarı bir yiyecek ve giyecek paketi içinde Bertarido'yanın hücresine göndermeyi planlarlar. Bu sırada Grimoaldo hiçbir yargı olmadan bir kişiyi hemen idam ettirmek kararı vermesinden vicdan azabı çekmeye başlamıştır. Bertarido ise hücresinde paketi alır ve kılıcı takınır. Bu sırada saray zindanlarına girmek için resmi izini olan Unulfo Bertarido'yu karanlık hücresinden çıkarıp ona kılavuzluk yaparak onun sarayinsarayın dehlizlerinden kaçmasını sağlamak onun hücresine iner. Bertarido onu karanlıkta tanıyamamıştır ve takındığı kılıcı çekip ona hücum edip onu kılıcı ile yaralar. Unulfo aldığı bu yaranın kendinin kılavuz olmasına hiç tesir etmeyeceğini bildirir ve ikisi hücreden ayrılıp saraydan kaçma üzere saray dehlizine girerler.
 
Bu sefer Eduige ve Rodelindo Bertarido'yu ziyaret için zindan hücresine gelmişlerdir. Hücrenin boş ve tabanının Unulfo'nun yarasından akan kanlarla kaplı olduğunu görünce Bertarido'nun öldürülmüş olduğundan korkarlar. Grimoalde ise hala gayet büyük bir vicdan azabı çekmektedir. Kendini rahatlatmak için sarayın iç bahçesine gider ve bir ağacın altında asude bir yerde oturur. Çobanların bile idare ettikleri koyunlardan biraz uzaklaşıp bir ağaç veya çalı altında başlarını dinleyebileceklerini halbuki bir ülke idarecesiidarecisi olan bir kralın hiçbir zaman bu şekilde devlet işlerini bir kenara itip rahatlık edemeyeceğinden yakınır.. (Arya:''Pastorello d'un povero armento''). Bu düşünceler sırasında kendinden geçip derince bir uykuya dalar. Garibaldo kralı bahçede uykuya dalmış olarak bulur. Bu durumdan faydalanıp kralı elemine etmek amaciamacı ile Garibaldo kılıcını çekip Grimoaldo'ya saplamak üzeredir. Tam bu sırada Bertarido oraya gelmiştir; elindeki kılıçla Garibaldo'nun kralı öldürmesine engel olur ve ortaya çıkan kılıç düellosunda Garibaldo'yu öldürür. Fakat uyanan Grimoaldo'ya dokunmaz ve onun hayatını bağışlar. (Arya:''Vivi, tiranno!'')
 
Grimoaldo Lombariya Krallık tahtı üzerinde olan haklardan tümüyle vazgeçer. Eduige'ye dönerek onunla evlenip birlikte olmayı istediğini ve ikisinin birlikte Grimoaldo'nun düklüğünü yönetmek istediğini açıklar.